Op dinsdag 3 april is in Tilburg het "Privacy en Identity Lab" officieel geopend door Jacob Kohnstamm van het College Bescherming Persoonsgegevens. Het PI.Lab expertisecentrum is een samenwerkingsverband tussen TILT (Universiteit Tilburg), de Radboud Universiteit Nijmegen, TNO end SIDN. Doel van het centrum is het verbeteren van online privacy en beheer van identiteit door een integrale benadering van de technische, juridische en socio-economische aspecten hiervan. Dit wil het PI.Lab doen door deel te namen aan (internationale) onderzoeksprojecten, wetenschappelijke kennis over het onderwerp te vergaren en prototypes te bouwen. Voorafgaand aan de opening was de dag gevuld met een serie lezingen en panel discussies over verschillende aspecten rond privacy en identiteit.
Psychology of ownerschip
De keynote werd verzorgd door Sarah Spiekermann van de Wirtschaftsuniversität Wenen met een presentatie over de mogelijkheid van juridische verankerde eigendomsrechten voor persoonlijke data. Met een groot onderzoek onder Facebook-gebruikers over de waarde van hun persoonlijke gegevens toont ze aan dat 'asset consciousness' een noodzakelijke voorwaarde is voor een actievere omgang van gebruikers met hun gegevens. Op het moment dat mensen de economische waarde van hun gegevens inzien, ontwikkelen ze een 'psychology of ownerschip' en zullen ze meer betrokken raken bij wat er met hun gegevens gebeurt. Een mooie analogie die genoemd werd was 'de door het kind lang genegeerde pop, die opeens weer erg interessant wordt als het vriendinnetje er mee wil gaan spelen'.
Privacy by design
Met 'security and privacy are not a zero-sum game' betoogde Jaap-Henk Hoepman (RUN/TNO) dat meer veiligheid niet automatisch minder privacy hoeft te betekenen, en vice-versa. Met geavanceerde technieken als homomorphic encryptie, maar vooral ook door het ontwikkelen van goede 'privacy by design' scenario's op het gebied van opsporing en surveillance, kunnen veiligheid en privacy beiden worden gewaarborgd. Klaus Kursawe (RUN) ging in op de privacy aspecten rond 'Smart Grids' en de slimme elektriciteitsmeter. Hij toonde met een uiterst simpel voorbeeld aan dat anonimisering in sommige gevallen een uiterst zwak middel kan zijn in de bescherming van de privacy.
In de paneldiscussies 's middags kwamen ook een aantal zeer interessante onderwerpen aan bod. De zoektocht naar de Electronische Nederlandse Idenititeits Kaart (ENIK) door het ministerie van BZK is wellicht de meest boeiende. Grote vraag is of bij deze zoektocht de gebruikers- en gebruiksaspecten de aandacht krijgen die ze verdienen; de lessen die getrokken kunnen worden uit het EPD en de OVChipkaart dossiers pleiten zeer sterk voor een 'Open Design' benadering. Hierbij is niet alleen de technische ontwikkeling volledig transparant, maar worden ook de gebruiksaspecten breed en open ontworpen. De gebruikers zijn experts die in alle fasen breed maatschappelijk betrokken moeten worden, wil dit project enige kans van slagen hebben.
Maatschappelijke discussie
Het was een inhoudelijk interessante dag en het is een goed gevoel dat er zo velen actief en positief kritisch met dit onderwerp bezig zijn. Wat we daarmee niet moeten vergeten, zijn de minder positieve ontwikkelingen in big business en de veiligheids- en justitiewereld, en de nog steeds veel te brede maatschappelijke onverschilligheid. Belangrijkste aanbeveling van de dag aan het PI.Lab was dan ook om vooral maatschappelijke discussie actief te stimuleren.