Het digitaliseren en overbrengen van kennis over de (on)tastbare aspecten van ambacht; dat is het doel van het Europese project Mingei. Die enkele zin leidt echter al tot een stroom van vragen.
Want hoe definiëren we de term 'ambacht', in het Engels 'craft' genoemd? Wat is eigenlijk een ambacht, in verhouding tot kunst of industrie? Wie bezit op dit moment de kennis en expertise over een ambacht en wat is de doelgroep voor kennisoverdracht? Hoe identificeren en vangen we de ontastbare aspecten van een ambacht? En hoe kunnen we deze kennis en expertise digitaliseren, terwijl een ambacht inherent fysiek is?
Zijde weven, mastiek en glas blazen
Het is van belang om te begrijpen dat deze vragen op verschillende manieren beantwoord kunnen worden, afhankelijk van de context waarin ze gesteld worden. Precies om die reden is Mingei een interessant project. Het is gebaseerd op drie pilotstudies, elk verbonden aan een specifiek ambacht, waarmee we al deze vragen onderzoeken.
De eerste pilot is gebaseerd op zijde weven en specifiek de Jacquard techniek. Deze pilot vindt plaats in het Haus der Seidenkultur in Krefeld, Duitsland; een klein museum dat gerund wordt door vrijwilligers en oude ambachtslieden. Een tweede pilot richt zich op mastiek. Mastiek, in het Grieks mastíha genoemd, is een product van de mastiekboom die enkel voorkomt op het eiland Chios in Griekenland. Tot slot vindt in Parijs, in het Musée des Arts et Métiers (The Museum of Arts and Crafts) een pilot rondom glas blazen plaats.
Begin juli kreeg ik de kans om naar Parijs te gaan en het Musée des Arts et Métiers te bezoeken. Met als doel: het leren kennen van hun context en hun onderzoeksfocus binnen het Mingei project, zodat we vanuit Waag in staat zijn om ze op de beste manier te begeleiden in hun proces.
Co-creatie als nieuwe uitdaging
In de context van elke pilot, introduceren we het co-creatie proces om het onderzoek te ondersteunen. Waag is verantwoordelijk voor de introductie van co-creatie en zal de partners ondersteunen en coachen gedurende het proces. Binnen de pilots worden activiteiten georganiseerd voor lokale ambachtslieden, museummedewerkers, stakeholders, bezoekers en andere mensen met relevante kennis en expertise. Op die manier draagt iedereen bij aan het vormgeven van de input voor het digitaliseringsproces en de conceptualisering van oplossingen voor kennisoverdracht.
Co-creatie is een nieuwe benaderingswijze voor de meeste projectpartners, wat betekent dat het een verandering is ten opzichte van hun normale werkwijze. Verandering is altijd lastig en zeker wanneer je binnen een groot instituut werkt, waar je rekening moet houden met allerlei aspecten waar je zelf geen controle over hebt. De beste manier waarop ik de partners kan ondersteunen is door hun context te begrijpen. Dus nam ik de trein naar Parijs om het Musée des Arts et Métiers zelf te bezoeken.
Met oog voor de context
Tijdens mijn bezoek aan Parijs heb ik de indeling van het museum en de grote variëteit aan ambachten die al tentoongesteld werden kunnen bekijken. Dit heeft me geholpen om de mogelijkheden en beperkingen van het museum beter te begrijpen. Ook kreeg ik inzicht in de dagelijkse werkwijze van de museummedewerkers en het soort bezoekers dat door het museum liep. Ik had zelfs de kans om een aantal kleine oefeningen te doen met de curators en de educatie medewerkers, zodat we grip konden krijgen op de ambities van het museum in relatie tot het Mingei project. Al deze dingen samen vormen belangrijke kennis voor het opstarten van een co-creatie proces. Hoe meer je bewust bent van je doel en de beperkende factoren, hoe beter je in staat bent op ruimte te creëren voor experiment.
Het was een productief bezoek, zowel voor mij, Waag en voor het museum – omdat we nu allen een beter begrip hebben van wat we kunnen bereiken binnen Mingei. In december zal ik het museum nogmaals bezoeken. Tegen die tijd zullen ze een aantal goede co-creatie sessies gehad hebben en ik kijk uit naar hun nieuwe inzichten en ideeën.
Mingei is een samenwerking tussen Waag en negen Europese culturele en technologische organisaties, met als doel het digitaliseren en ontsluiten van de (on)tastbare aspecten van ambachten in Europa. Meer weten? Schrijf je in voor de maandelijkse Mingei nieuwsbrief.
This project has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement no. 822336.
