Zwart-wit foto van een ruimte in het restaurant in de Waag. Onderin zitten mensen aan tafels met computerschermen die geel van kleur zijn (en dus uit de zwart-wit foto springen). Onder de tafels zitten kinderen naar schermen te kijken. Boven zie je een galerij van mensen die aan een tafel zitten.
Waag Futurelab ©
30 jaar Waag

De Leestafel: een brug tussen oude en nieuwe media

Een reconstructie van de Leestafel voor Oude en Nieuwe Media (1996) zal te zien zijn in de tentoonstelling 'Choose Your Filter! Browser Art since the Beginnings of the World Wide Web' die plaatsvindt in het ZKM Centrum voor Kunst en Media in Karlsruhe, Duitsland. De tentoonstelling loopt van 1 februari tot 24 augustus 2025. De reconstructie van de Leestafel is mede mogelijk gemaakt door DutchCulture en ZKM.

De Leestafel voor Oude en Nieuwe Media 

Een screenshot van een display van de Leestafel. Tegen een gele achtergrond zien we een herhaalde afdruk van postzegel met het portret van koningin Beatrix. In het midden van de afbeelding langs een verticale lijn een illustratie van een treinconducteur die een kaartje controleert. Rechts staan in het oranje allerlei speciale leestekens.
Screenshot van de Leestafel

De Leestafel voor Oude en Nieuwe Media dateert uit 1996 en bestond uit een klassieke leestafel waarin vier computerschermen onopvallend waren geïntegreerd met een speciaal ontworpen interface om makkelijk gebruik te maken van het internet. Gasten van het café en restaurant 'In de Waag' konden aan de tafel kranten en tijdschriften lezen, maar hadden via de Leestafel ook toegang tot websites, elektronische post, nieuwsgroepen en telnet.

De Leestafel had een interface die bedoeld was om gemakkelijk bedienbaar te zijn voor mensen die nog niet bekend waren met het internet. Deze interface leidde de gebruikers door middel van bewegende beelden door de verschillende internettoepassingen. Onder de tafel waren twee mini-computerschermen beschikbaar voor kinderen, waarop ze verschillende elektronische verhalen en spelletjes konden spelen.

De Leestafel was in feite de eerste van een serie multimediatafels die Waag later produceerde en een aantal jaren in gebruik was. De tafel won in 1997 de Rotterdam Designprijs. 

De Leestafel onderdeel van tentoonstelling 'Choose Your Filter!' 

Een reconstructie van de Leestafel zal te zien zijn in de tentoonstelling 'Choose Your Filter', waarbij de verkenning van mens-computer interactie, toegang tot digitale kennis en de rol van design in het vormgeven van media wordt bevraagd. Met steun van DutchCulture en ZKM begint Waag aan een onderzoeks- en reconstructieproject om dit belangrijke media-erfgoed te behouden en beschikbaar te stellen.

Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van Waag slaat dit initiatief bruggen tussen technologie uit het verleden en de toekomst, en bevordert het duurzame samenwerking in de Europese erfgoedsector. De Leestafel is een erkend ontwerp en onderdeel van een breder traject om technologie toegankelijk, open en inclusief te maken.

De tentoonstelling Choose Your Filter! Browser Art since the Beginnings of the World Wide Web kijkt naar 30 jaar ontwikkeling van alternatieve browsers. De tentoonstelling geeft met name aandacht aan de artistieke kijk op de toegang tot het internet. De tentoonstelling laat zien dat het internet veel verschillende gezichten kan hebben, afhankelijk van concept, functionaliteit, technische ontwikkeling en esthetische keuze. Door verschillende artistieke interpretaties van de browser te laten zien, kan men niet alleen opmerken wat benadrukt wordt, maar ook wat verborgen blijft.

Logo of Dutch Culture


Deze productie is tot stand gekomen dankzij Dutch Culture.