Hoe kunnen we een toekomstige samenleving duurzaam en inclusief maken en welke rol spelen kunstenaars en ontwerpers hierin? Over deze vraag spreken we vooraanstaande makers in de programmareeks Future Talks.
Over Future Talks
Future Talks is een initiatief van Waag Future Lab en wordt gerealiseerd in samenwerking met de Sociaal Creatieve Raad. Waag is door het Ministerie van OCW benoemd tot Future Lab: ‘Het rijksinstituut voor design en technologie'. De komende vier jaar zal Waag Future Lab experimenten realiseren rond maatschappelijke vraagstukken en de resultaten hiervan delen. De Sociaal Creatieve Raad is een lobbyclub voor nieuwe waarden en verbeelding. Vijftig vertegenwoordigers van diverse maatschappelijke netwerken bundelen hun krachten om samen met kunstenaars en ontwerpers onze samenleving vorm te geven. Tabo Goudswaard is lid van de Sociaal Creatieve Raad en de programmamaker en moderator van de Future Talks.
De Future Talks vinden plaats vanuit het Theatrum Anatomicum in de Waag in Amsterdam. Het Theatrum Anatomicum werd in 1691 gebouwd als een ruimte voor experiment, voor observaties en als leeromgeving. In deze zaal bestudeerde het gilde van de chirurgijns de bouw van het menselijk lichaam met behulp van de stoffelijke overschotten van criminelen.
Nu, ruim 300 jaar later, onderzoeken we er als creatieve sector de systemen rond maatschappelijke vraagstukken. Welke waarden spelen bij dit vraagstuk een rol en worden deze door de huidige omgang ermee gerealiseerd? Of moeten we de maatschappelijke systemen herontwerpen en nieuwe werkende mechanismen leidend maken in de omgang met het vraagstuk? De komende vier jaar zullen elk jaar meerdere interactieve talkshows plaatsvinden - en jij kunt hieraan deelnemen!
Future Talks #1: Activisme?
Wie (of wat) bepaalt de agenda? Hoe kom je tot een toekomstbeeld? Waarin verschilt een activistische verander-strategie van die van een ontwerper? Tafelgasten namen zichzelf en elkaar de maat tijdens de eerste aflevering van Future Talks. Ze deelden dilemma’s waar ze in de praktijk tegenaan lopen en gingen in gesprek met het publiek om inzichten op te doen over de toekomstige rol van creatieve professionals.
Sprekers
- Thijs Middeldorp, Ambassade van de Noordzee
- Malique Mohamud, Hip-Hop Futurist
- Christiaan Fruneaux, Chrononauten
- Tinkebell, Sociaal Creatieve Raad
Future Talks #2: Maakbaarheid?
De samenleving die we hebben zou kansengelijkheid moeten bewerkstelligen - maar op dit moment kan niet iedereen op een gelijkwaardige manier meedoen. Ons onderwijsstelsel, het zorgstelsel en het economisch systeem lijken de ongelijkheid in de samenleving niet te kunnen keren. Sterker nog: deze systemen lijken juist in toenemende mate bij te dragen aan ongelijkheid. Experts waarschuwen voor de gevaarlijke gevolgen van inkomensongelijkheid, gezondheidsongelijkheid en toenemende polarisatie. Hoe maken we gezamenlijk de juiste keuzes voor de samenleving als geheel, ook voor de langere termijn? Gebruiken we daarvoor de juiste instrumenten?
In de tweede aflevering van Future Talks, die plaatsvond tijdens het festival Expeditie: toekomst, focusten we op het domein van de overheid. Hoe zorg je ervoor dat projecten daadwerkelijk maatschappelijke impact hebben, en hoe kunnen de overheid en de creatieve sector elkaar beter vinden?
Sprekers
- Ingrid van Engelshoven, demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
- Roel Schoenmakers, mede-oprichter en directeur van Cascoland
- Marleen Stikker, mede-oprichter en directeur van Waag.
- Paul Hekkert, hoogleraar vormtheorie en hoofd van de ontwerp-esthetiekgroep aan de TU Delft.
- Angelo Bromet, cultureel ondernemer en mede-oprichter van Prospect Eleven
- Arna Mackic, architect en mede-oprichter van Studio L A
Future Talks #3: Winst voor wie?
Op dinsdag 1 februari vond de derde aflevering van Future Talks plaats. Moderator Tabo Goudswaard ging met zijn gasten in op de rol die het bedrijfsleven kan hebben in het aanpakken van grote maatschappelijke opgaven. Hoe kan een bedrijf ten gunste van de samenleving en de planeet werken? Wat is dan de winst voor het bedrijf? En hoe kan de samenwerking met kunstenaars en ontwerpers hierin waardevol zijn?
In het coalitieakkoord staat het luid en duidelijk: 'we betrekken de creatieve industrie bij grote maatschappelijke vraagstukken.' Wat is de meerwaarde hiervan en hoe doen we dat goed? Welke kansen zien we om de inzet van creatieve professionals bij maatschappelijke opgaven te vergroten? En wat kan de rol van het ministerie van OCW hierin zijn?
Sprekers
- Barbera Wolfensberger, directeur-generaal Cultuur en Media van het ministerie van OCW
- Roland van der Vorst, hoofd Innovatie bij Rabobank en columnist in FD
- Verily Klaassen, hoofd Kunstzaken Rabobank
- Arne Hendriks, kunstenaar
- Koert van Mensvoort, creatief directeur Next Nature Network
Future Talks #4: Maatschappijkritische kunst
Na eerdere afleveringen over activisme en maakbaarheid in de kunsten, en samenwerkingen tussen kunstenaars en het bedrijfsleven, gingen we in de vierde aflevering van Future Talks in gesprek over maatschappijkritische kunst.
Tabo Goudswaard sprak met hedendaagse kunstenaars en ontwerpers die zich richten op misstanden in de samenleving, zoals economische uitbuiting, armoede en uitsluiting. Met hun onderzoek en werk proberen ze maatschappelijke verandering teweeg te brengen. Hoe doen ze dat? Hoe geven ze hun onderzoek ‘vorm’, welke methodes gebruiken ze en hoe pakt dit in de praktijk uit? Wat is de specifieke kracht van hun aanpak en positie als kunstenaar?
Sprekers
- Renzo Martens, kunstenaar en filmmaker van White Cube
- Matthieu Kasiama en Ced'art Tamasala, Congolese Plantation Workers Art League
- Ahmet Polat, fotograaf
- Jeanne van Heeswijk, multidisciplinair kunstenaar
- Jörgen Tjon A Fong, directeur van de Kleine Komedie
- Jacqueline Grandjean, aankomend directeur Noordbrabants Museum
Future Talks #5: Verander het voedselsysteem
De vijfde editie van Waag Future Talks stond in het teken van de toekomst van ons voedselsysteem. De planeet geeft ons verschillende signalen dat een nieuw plan nodig hebben. De aarde warmt in desastreus tempo op, ons water is steeds meer vervuild en de biodiversiteit verkeert in grote crisis. Tijdens Waag Future Talks ging Tabo Goudswaard in gesprek met diverse makers en denkers die zich bezighouden met de toekomst van ons voedselsysteem. Hoe zijn verschillende systemen onderling verbonden? En belangrijker: hoe en waar kunnen we nu ingrijpen?
Sprekers
- André Schaminée (partner & head of social design bij TwynstraGudde)
- Vera Anna Bachrach (impactproducent)
- Michiel Schwarz (cultureel denker, innovator en strategisch consultant | Sustainism Lab)
- Kees Scheepens (biologisch veehouder, dierenarts en 'varkensfluisteraar')
- Harm-Jan Pietersen (director ESG Strategy and Engagement bij Ahold Delhaize)
- Saskia Wesseling (marketing- en campagne manager bij Next Nature)
- Christine van den Horn (hoofd prublieksprogramma bij Waag Futurelab)
Future Talks #6: Van inspiratie naar systeemverandering
Sneller dan ooit verandert de wereld om ons heen. Sneller dan ooit lijken onze instrumenten om hiermee om te gaan gedateerd. Hoe we onze toekomst willen vormgeven lijkt meer dan ooit een ontwerpvraag. En geen gemakkelijke. Een vraag waar we alle creativiteit, denk- en maakkracht voor nodig hebben.
‘We hebben kunstenaars, ontwerpers en andere creatieve professionals nodig om complexe transities aan te pakken’, zei Staatssecretaris Gunay Uslu eerder. Op donderdag 16 november gingen we tijdens Future Talks in gesprek met kunstenaars, ontwerpers en creatieve professionals die de grote uitdagingen van deze tijd proberen aan te gaan.
Waag Futurelab en Tabo Goudswaard faciliteerde het gesprek over de toekomst. Wat kan de publieke sector leren van deze groepen? Welke praktijkvoorbeelden kennen we? Hoe gaan we van inspiratie naar systeemverandering? Hoe zorgen we voor een structurele rol van creativiteit in het oplossen de grote problemen van nu en in de toekomst?
Sprekers
- Liesbeth Bik is voorzitter van de Akademie van de Kunsten (KNAW) Samen met Meta Knol (bestuurder Kunsten92) en Marleen Stikker, (oprichter en directeur van Waag Futurelab) schreef ze het pleidooi 'Zet creativiteit in voor de toekomst van Nederland', dat vlak voor de verkiezingen relevanter is dan ooit.
- Lucas Evers werkt bij Waag Futurelab aan verschillende projecten die betrekking hebben op de interacties tussen kunst en wetenschap, kunst en ethiek en de kunsten in een hedendaagse makerscultuur.
- Martijn Paulen is Strategic Director bij de Dutch Design Foundation (DDF). Samen met het Ministerie van OCW gaat DDF aan de slag met PONT (De Publieke Ontwerppraktijk), een meerjarig programma rondom de inzet van ontwerpkracht bij maatschappelijke vraagstukken.
- Samboleap Tol is een Nederlandse Khmer-kunstenaar en onderzoeker, gevestigd in Rotterdam. Tol houdt zich bezig met het welzijn van diasporagemeenschappen.
Waag: Expedities naar planet B
Waag is een Future Lab voor technologie en maatschappij. De serie Future Talks maakt deel uit van Waags expeditie naar planet B. Dagelijks worden we geconfronteerd met onzekerheid over de toekomst van onze planeet, maatschappelijke ongelijkheid en disruptieve technologie. Het zijn grote vraagstukken en ontwikkelingen die onafwendbaar lijken. Maar als we publieke waarden centraal stellen in het ontwerp van de toekomst, is een andere wereld mogelijk: een wereld die meer open, eerlijk en inclusief is. Onze toekomst ligt besloten in ons handelen en in de keuzes die we vandaag maken.
Om een andere wereld mogelijk te maken, werkt Waag aan praktische verandering in het heden. Dat doen we onder meer vanuit het denken over planet B: stel je voor dat we een planeet helemaal opnieuw mochten inrichten, hoe zouden we dat dan doen? Welke sociale, ecologische, technologische structuren zouden we bouwen om tot een open, eerlijke en inclusieve wereld te komen? Om dit te onderzoeken, organiseert Waag in de looptijd van vier jaar een expeditie naar de toekomst. Elk jaar gaan we met een nieuw thema aan de slag.
