Op het snijvlak van kunst en robotica werken de VOJEXT S+T+ARTS Residencies aan innovatieve samenwerkingsverbanden die de grenzen verkennen van mens-robot interactie, duurzaam materiaalgebruik en traditioneel vakmanschap. Dit artikel onderzoekt de projecten van drie kunstenaars die deelnamen aan deze residencies, waarbij hun methodologieën en de resulterende impact op zowel artistiek als technologisch gebied worden onderzocht.
Van het ontwerpen van een zacht membraan voor veilige botsingen tussen robots en mensen tot het hergebruiken van keramisch afval en houtafval in kunst, deze projecten zijn een voorbeeld van creatieve en technologische synergie.
De innovatieve projecten die zijn ontwikkeld tijdens de VOJEXT residenties verlegden niet alleen de grenzen van kunst en robotica, maar kregen ook betekenisvolle erkenning zoals een nominatie voor de prestigieuze S+T+ARTS Prize. Lees meer over de nominaties voor de S+T+ARTS Prize en de prestaties van Anna Schaeffner en Marielena Papandreou.
Door hun verschillende benaderingen te analyseren willen we laten zien hoe hun werk zich verhoudt tot bredere discoursen op het gebied van kunst, technologie en duurzaamheid. Door een gedetailleerd onderzoek van hun projecten proberen we het potentieel van interdisciplinaire samenwerking op het gebied van hedendaagse digitale en cognitieve technologieën te benadrukken.
'Soft Collision' door Anna Schaeffner
Via dans met een 'collaborative robot' (cobot) onderzoekt Anna Schaeffner in haar project hoe robots en mensen veilig met elkaar kunnen botsen. In de expositie voert een universele robotarm (UR5), bedekt met een groen membraan met een sensorkussen, een dans uit. Schaeffner, geïnspireerd door de vorm en beweging van rupsen, ontwierp een zacht membraan voor de robotarm. Ze werkte samen met danseres Michela Filzi om veilige interactiezones te analyseren en te ontwerpen. Tijdens dit proces voerden ze een contactzone-analyse uit om te bepalen welke zones vaak werden aangeraakt en welke niet, zodat de flexsensoren strategisch geplaatst konden worden.
Het resultaat van deze samenwerking was een intieme en veilige dans, die een nieuwe manier van interactie tussen robot en mens aan het licht bracht. Schaeffner experimenteerde met verschillende materialen zoals gel, lucht en silicium om het membraan te maken. Ze werkte samen met ingenieurs van de Universiteit van Nebrija om de veiligheid te garanderen. Ze ontdekten dat "siliconen zakken" in een pneumatisch systeem de beste oplossing waren voor veilige en dynamische interactie. Door deze innovatieve aanpak kan de robot zich aanpassen aan menselijke aanrakingen, wat een gevoel van veiligheid en samenwerking bevordert.
'Ornate Equations' door Calin Segal
Het project van Calin Segal hergebruikt keramisch afval voor het maken van mozaïek, waarbij traditionele ambachten worden gecombineerd met robotproductie. Segal's project slaat een brug tussen historisch vakmanschap en moderne technologie. Hij creëerde een dynamisch nest-algoritme voor unieke mozaïekstukken. Segal schakelde lokale gemeenschappen in Barcelona in om afval te verzamelen en er ingewikkelde muurschilderingen van te maken. Geïnspireerd door het gedetailleerde keramische tegelwerk van Spaanse 'azulejos', ontwierpen Segal en zijn medewerkers een programma dat de traditionele ontwerpen digitaal nabootst met behulp van wiskundige vergelijkingen. Met dit programma kan de robot deze vergelijkingen interpreteren en geometrische patronen met gradiënten produceren.
Segal's interactieve installatie "People I Meet" nodigde bezoekers uit om hun foto's en stemmen bij te dragen. Hierdoor ontstond een collectief mozaïek en omgevingsgeluid, geïnspireerd op zijn robotmozaïekproject. Segal maakte de software open-sourced op GitHub, om verdere ontwikkeling door robotonderzoekers en andere belanghebbenden aan te moedigen. Deze open-source benadering democratiseert de toegang tot de technologie, waardoor een breder publiek zich met het project kan bezighouden en kan bijdragen aan de evolutie ervan.
'GR-AI-N' door Marielena Papandreou
Het project 'GR-AI-N' van Marielena Papandreou vermindert houtafval door AI en robotica te gebruiken om harmonieuze ontwerpen te maken van afgedankt hout. Ze benadrukt de houtnerf als een verhalenverteller en ziet elk stuk als een uniek verslag van het leven van de boom en de omgeving. In samenwerking met een robot scant en vergelijkt ze de nerfpatronen van verschillende stukken hout. De robot plukt en scant het houtafval op vorm, afmeting en nerf en slaat deze informatie op in een materiaalbibliotheek. Met behulp van AI-gereedschappen maakt ze ontwerpen die de verschillende nerfpatronen en texturen van elk stuk harmoniseren, zodat het lijkt alsof ze van dezelfde boom zijn gemaakt.
Haar werk combineert digitale fabricage en handwerk, en laat de betrokkenheid bij het milieu en de reis van elk stuk hout zien. Papandreou's werk daagt de traditionele kijk op hout als louter materiaal uit. In plaats daarvan presenteert ze het als een levend organisme dat de essentie van zijn omgeving vastlegt. Haar innovatieve gebruik van technologie eert de natuurlijke schoonheid en geschiedenis van hout. Dit stimuleert meer duurzame en bewuste productiepraktijken.
'Countertransference' door Amir Bastan
Amir Bastan, een kunstenaar en onderzoeker op het gebied van nieuwe media, verbond in zijn lezing psychoanalytische theorieën met mens-robot interactie. Hij besprak "tegenoverdracht", waarbij mensen gevoelens projecteren op robots, wat de bezorgdheid over de veiligheid in de interactie tussen mens en robot benadrukt. Bastan deelde een psychologisch fenomeen waarbij bezoekers van een robotkunsttentoonstelling aangaven zich onveilig te voelen wanneer ze alleen gelaten werden met robots, door te zeggen: "Ik voel me niet veilig." Dit inzicht resoneert met Schaeffners onderzoek naar veiligheid in haar project. Bastan's lezing benadrukte het belang van het begrijpen van menselijke emoties bij het ontwerpen van veilige en effectieve mens-robot interacties en pleitte voor een meer empathische benadering van de ontwikkeling van technologie.
Terugblik op de Vojext expositie in Waag
De tentoonstelling opende op 16 april 2024 in Waag Futurelab. Dr. Maria Eugenia Beltrán, Senior R&D Project Manager en Hoofd Big Data in LifeSTech aan de Universidad Politécnica de Madrid, leidde het evenement in. Ze benadrukte de waarde van samenwerking tussen kunstenaars en robots voor het stimuleren van creativiteit en innovatieve technische oplossingen. Beltrán benadrukte hoe kunstenaars geavanceerde technologieën en de sociale en culturele dimensies van technologische ontwikkeling kunnen verkennen. Ze benadrukte dat het collaboratieve karakter van de residencies hielp bij het opbouwen van creatieve capaciteiten en het ontwikkelen van vaardigheden voor transdisciplinair onderzoek en co-creatie. Beltrán's introductie onderstreepte het potentieel voor onorthodoxe benaderingen van mens-robot interacties. Het liet zien hoe kunst een belangrijke bijdrage kan leveren aan onderzoek en technische innovatie.
Project Vojext: Informatie en achtergrond
VOJEXT (Value Of Joint EXperimentation in Digital Technologies for Manufacturing and Construction) is een Horizon 2020-project van de EU dat in juli 2020 van start ging om de Europese industrieën te digitaliseren. Het bestrijkt traditionele en niet-traditionele gebieden voor AI-robotica en cognitieve ICT-ontwikkelingen. Het project is gericht op het integreren van MKB-bedrijven via open oproepen en uit te breiden tot 15 experimentele pilots. De VOJEXT S+T+ARTS Residencies, gecoördineerd door Waag Futurelab, ondersteunen kunstenaars en KMO's bij het creëren van innovatieve producten en technologieën gericht op mens-robot interactie. Elk van de drie geselecteerde projecten ontving €30.000 en ondersteuning van maart tot december 2023.
De residencies zijn bedoeld om kunstenaars aan te moedigen de creatie van nieuwe producten en technologieën in verschillende contexten te stimuleren. Ze richten zich op alternatief gebruik en kritisch denken over sociale relevantie en gesitueerde praktijken van cognitieve autonome systemen. Dit initiatief streeft naar een diepere, kritische betrokkenheid bij de sociale implicaties en praktische toepassingen van robotica in het dagelijks leven.
Het interdisciplinaire samenspel tussen robotica en kunst
De samenwerkingen in het VOJEXT project hebben nieuwe perspectieven geopend voor de robotica-industrie en de wisselwerking tussen robotica en kunst benadrukt. De residenties hebben de industrie aangemoedigd om nieuwe functies te verkennen en toekomstscenario's voor robotica te bedenken, terwijl kunstenaars toegang kregen tot geavanceerde technologieën. Waag Futurelab heeft gediend als bemiddelaar tussen kunst, wetenschap en technologie en heeft de waarde van interdisciplinaire samenwerking aangetoond. De mentoren van Waag Futurelab ondersteunden de communicatie en het begrip tussen kunstenaars en de industrie en zorgden zo voor een voor beide partijen voordelige samenwerking.
Dit initiatief laat het potentieel zien van het combineren van verschillende vakgebieden om hedendaagse uitdagingen aan te pakken, silo's te doorbreken en innovatieve oplossingen te stimuleren door middel van collectieve creativiteit.
