TINA: There Is No Alternative. Dat was de catchphrase van de Britse ex-premier Thatcher in de jaren ‘80: er is geen beter systeem dan de geglobaliseerde markteconomie, bedoelde ze, en het debat daarover is vanaf nu voorgoed voorbij.
Had ze gedacht.
Het is 2022, en het is tijd om het debat te heropenen. Welkom bij Waags expeditie naar planet B: wat als we wél een nieuwe planeet konden herinrichten? Welk economisch systeem zouden we daarvoor ontwerpen? Dit jaar onderzoeken we wat er gebeurt als we de spelregels veranderen.
Systeem of spel?
Ook het kapitalisme is ooit als theoretisch systeem begonnen. De beurs is bijvoorbeeld gebaseerd op het vertrouwen dat mensen hebben in de groei van het bedrijf waarin ze aandelen kopen. Een hele aandelenmarkt, waarin miljarden mensen hun geld en toekomst beleggen, en nog eens miljarden mensen in werken? Puur gebaseerd op dat ene principe: vertrouwen in (oneindige) groei.
Zo bezien hebben mensen tekeningetjes en theorieën gemaakt, op basis waarvan we ons volledige economische waardesysteem hebben ingericht. En dus zijn er alternatieven, andere tekeningetjes en nieuwe theorieën. Waag wil weten: wie heeft dit systeem bedacht? En wat gebeurt er als we een van de regels veranderen? Dondert alles dan als een kaartenhuis in elkaar, of kunnen we langzaamaan alle spelregels aanpassen?
In 2022 onderzoekt Waag samen met jou hoe we de toekomst open, eerlijk en inclusief kunnen maken door op een nieuwe manier naar onze systemen te kijken. Wat als we niet langer de groei van de economie als einddoel nemen, maar bijvoorbeeld solidariteit, circulariteit of de verzekering dat we in 2090 nog zuurstof kunnen happen? Wat als we op een heel andere manier naar waarde kijken? Wat als we vanuit de commons denken? Wat als we ons economisch systeem helemaal zouden herinrichten, met de gemeenschap en de natuur als middelpunt?
Reframe, rephrase
In 2021 onderzocht Waag wat Nederland vindt van- en hoopt voor de toekomst. We gingen heel het land door om input te verzamelen. In 2022 onderzoekt Waag wat de regels van het huidige systeem zijn, wie ze bepaald heeft en hoe het ook anders kan.
Doe mee! Dit jaar vind je Waag wederom door het hele land. In de programmaserie Dig Deeper onderzoek je samen met vage vrienden, verre bekenden en nieuwe experts hoe onze economische waardesystemen in elkaar zitten. En tijdens de festivalzomer onderzoeken we op verschillende plekken wat er gebeurt als we de regels van het spel veranderen. Ook de programmareeks Future Talks keert in 2022 terug: met ontwerpers, kunstenaars en maatschappelijke spelers onderzoeken we de rol die design, technologie en kunst kunnen spelen bij de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan.
Want die uitdagingen zijn er, en ze kunnen behoorlijk beangstigend zijn. Maar in plaats van bang te worden en niets te doen, denkt Waag dat we de toekomst kunnen reframen. We hebben zin in de toekomst! In circulaire voedsel- en materiaalstromen, gemeenschappelijk beheerde hulpbronnen, energie-positieve wijken, eerlijke technologie en klassenoverstijgende solidariteit. Denk jij in 2022 met ons mee?
Over Waag Futurelab
Waag Futurelab biedt een platform voor ontwerpers en kunstenaars om onderzoek te doen naar actuele maatschappelijke vraagstukken. Met exposities, presentaties, experimenten, debat en reflectie brengt Waag relevante partijen samen. Met het vierjarige programma ‘Expedities naar planet B’ gaat Waag de uitdaging aan om een antwoord te vinden op de ontwerpopgave ‘Wat als planet B wél zou bestaan? Hoe zouden we ons leven op een planeet helemaal opnieuw kunnen ontwerpen? En wat kunnen we daarvan nu en hier toepassen?'
