Geschiedenis: Huis de Pinto
Over Huis de Pinto
Het kwam in Amsterdam bijna nooit voor dat een rijk huis als het Huis De Pinto in een straat werd gebouwd in plaats van aan een gracht. Het Huis De Pinto is dus wel een patriciërshuis, maar geen grachtenhuis. In de 17e eeuw woonden er in de Sint Antoniesbreestraat veel Vlamingen, schilders en kunsthandelaren.
Het huis is ouder dan de voorgevel en is gebouwd omstreeks 1605/06 voor Jan Jansz. Carel (1545-1616), één van de eerste bewindhebbers van de in 1602 opgerichte Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Hij kocht zes naast elkaar liggende percelen en liet daarop een huis bouwen.
Het huis bestaat uit een breed hoofdgebouw rechts en een smal zijhuis links, een voorloper van het dubbele huis. De achtergevel en het zijhuis zijn goed te zien vanuit de steeg. De oorspronkelijke gevel was waarschijnlijk een dubbele trapgevel, vergelijkbaar met de façade van Nieuwmarkt 20-22 uit 1605. De familie De Pinto verbouwde het huis in 1686 en liet toen een zandstenen gevel optrekken in de stijl van het Hollands classicisme.
Recente geschiedenis
Na de Tweede Wereldoorlog was het voorname pand veranderd in een krot. De meeste bewoners van de voormalige Jodenbuurt keerden na de oorlog niet terug. Gedurende de hongerwinter waren veel leegstaande panden in de Jodenbuurt grotendeels gesloopt door bewoners van Amsterdam, ze gebruikten het hout uit de huizen als brandhout. Omdat de panden daardoor ernstig verkrot waren, werden de huizen rond het Huis de Pinto eind jaren zestig gesloopt. Vanaf die tijd stond het Huis de Pinto als enig overgebleven pand op een verder kale vlakte, een trieste herinnering aan de ooit zo drukke Amsterdamse Jodenbuurt.
De gemeente kocht het pand in 1968 om het te slopen. Er waren inmiddels een autoweg en een metrolijn door de vroegere Lastage gepland, bovendien had de gemeente zijn zinnen gezet op kantoren en hotels in de Nieuwmarktbuurt. Begin jaren zeventig werd het Huis de Pinto gekraakt door de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad die streden voor behoud van het historische pand. De krakers en de in 1971 opgerichte Stichting De Pinto, een initiatief van Geurt Brinkgreve, wisten het pand uiteindelijk te behouden. De Stichting liet het zwaar verwaarloosde huis in 1974-'75 restaureren.
Tot november 2012 was in het pand een filiaal van de Openbare Bibliotheek gevestigd. Buurtbewoners, verenigd in Stichting Huis De Pinto, hebben sindsdien gepleit voor het behoud van de leeszaal als cultureel-literair ontmoetingscentrum voor de buurt. En met succes: de begane grond is als zodanig ingericht en staat daarmee voor de buurt ter beschikking. Op de bovenverdiepingen heeft Waag haar kantoren gevestigd.