Hacken, inbreken en privacy – weten kinderen eigenlijk wel echt wat deze woorden betekenen? Vaak niet, terwijl juist deze groep erg actief is op het web. Daarom organiseerden Netwerk Democatie, Bits of Freedom en Waag een 'Cryptoparty' voor kinderen.
Volwassenen kregen al eerder de kans om hun internetgebruik onder de loep te nemen, te ontdekken wat ze graag privé willen houden en hoe ze dat kunnen doen. De Correspondent organiseerde eind vorig jaar bijvoorbeeld een Cryptoparty, waar onze internet-experts Henk van Buursen en Taco van Dijk bij betrokken waren. Met CryptoKids werd een eerste poging gedaan om dit idee naar kinderen tussen 8 en 12 jaar oud te vertalen.
Kennen jullie mij al?
Karien Vermeulen (Creative Learning Lab, Waag) modereert het event. “Kennen jullie mij al?”, vraagt ze de zaal. De meeste kinderen hebben haar nog nooit gezien. Toch weet Karien veel over de kinderen. Wie er een spreekbeurt over special effects heeft gehouden, wiens moeder bij de VPRO werkt en wie er heel goed pizza’s kan bakken bijvoorbeeld. Die informatie heeft ze van het internet geplukt. “Het is best wel eng als vreemden alles over je weten…” is de reactie van de groep.
Wie is de baas van het internet?
De middag begint met veel vragen. Wat is een netwerk? Hoe werkt het internet? Wie is de baas over het internet? En over de spelletjes die jij speelt, de sites die je bezoekt? Mieke van Heesewijk (Netwerk Democratie) geeft mogelijke opties: niemand, de regering, mensen die de code maken of de kabels leggen, hackers of misschien wel jijzelf. Een meisje uit de groep heeft ook een idee: “Iedereen wordt door Amerika afgeluisterd – misschien zijn zij dus wel een beetje de baas.”
Bekijk hier hoe Alexander Klöpping voor SchoolTV uitlegt wat het internet precies is:
Kan het internet ook uit?
De kinderen hebben zelf ook veel vragen. Ze willen bijvoorbeeld weten of je het internet ook uit kan zetten. Xander Bouwman (Bits Of Freedom) vertelt dat dit vroeger nog wel kon, toen waren er maar een paar computers die het web bestuurden. “Maar tegenwoordig is staan de computers overal en als je het uit zou willen zetten, moet je op heel veel plekken een schakel over halen… dat is niet meer te doen. Maar een deel van het internet uitzetten kan wel. Dat gebeurde bijvoorbeeld in Egypte. Daar mochten mensen niet meer Twitteren van de baas van hun land, omdat ze tweets stuurden waar hij niet zo blij mee was.”
Wordt er op mijn laptop ingebroken?
Terwijl de kinderen uitzoeken wat zij over zichzelf en hun familie op het net kunnen vinden, gebeurt er iets raars. De beeldschermen lijken ineens te zijn gekoppeld aan een beamer en worden op de muur geprojecteerd. Wat is er aan de hand? Na een zoektocht langs de laptops (nee, er zitten geen extra kabels in) heeft iemand het door: “Hij was het!” Een wijzende vinger naar Henk van Buursen (Waag). En ja hoor, Henk heeft de laptops inderdaad gehackt. “Wat vinden jullie daar nou van?” vraagt Karien. “Heel irritant!” klinkt het uit meerdere hoeken. De grote vraag is nu: wat doe je eraan?
Wie heeft overal hetzelfde wachtwoord voor?
Vraagt Henk de kinderen. Ik moet bekennen dat ik daar zelf ook schuldig aan ben. Maar daar gaat verandering in komen. Ik oefen met de kinderen mee, als ze aan de slag gaan met het bedenken van goede wachtwoorden. Wachtwoorden die je ook nog eens kunt onthouden. Bijvoorbeeld door een zin uit een liedje dat je leuk vindt te gebruiken en een aantal letters door cijfers te vervangen. VaderJacob wordt dan Vad3erJac0b. Ook knutselen ze met splitpennen en cirkels een cijferwiel in elkaar: door Julius Ceasar al gebruikt om geheime boodschappen mee te versturen. “Zo’n cijferwiel kun je ook op je computer aan de slag kunt laten gaan. Dan bedenkt hij de code voor je, Pretty Good Privacy (PGP) noemen we dat.” Henk laat zijn computer ‘DIT IS GEHEIM’ naar code vertalen. “Dat ziet er grappig uit! Die letters passen helemaal niet bij elkaar, maar het betekent stiekem wel wat”, merkt een meisje op. “Je kunt het alleen niet uitspreken en de tekst wordt wel veel langer zo.”
Wat kan er beter?
Omdat dit de eerste editie van Cryptokids was, kregen de kinderen uitgebreid de kans om de organisatoren van feedback te voorzien. Op 19 maart vindt de tweede editie plaats, die met deze feedback hopelijk nog beter bij de beleefwereld van kinderen aan zal sluiten. Wat de kinderen wilden was helder: we hebben veel geleerd, maar we willen meer actie! Daar gaan we mee aan de slag. Want meer leren over het internet, hacken en code is niet alleen noodzakelijk en belangrijk, het is vooral ook heel erg leuk!
Bekijk hier onze foto's van de eerste CryptoKids bijeenkomst.
