De Nederlandse grondwet is toe aan een update. Hij is op punten verouderd (wie gebruikt er nog een telegraaf?) en staat ver af van de beleving van de burgers. Dat is niet verwonderlijk: de inhoud ervan loopt decennia achter de ontwikkelingen in de samenleving aan en is, in de woorden van hoogleraar mensenrechten Barbara Oomen, onvolledig, onbekend en - vooral- onbelangrijk omdat de rechter kan er niet aan toetsen. De macht van de staat wordt onvoldoende ingeperkt en burgers kunnen er niet op bouwen.
Daarom organiseerden Netwerk Democratie, ISOC en Waag op de Dag van de Democratie (15 september) het evenement Crowdsourcing de Grondwet. Barbara Oomen verzorgde een inleiding, waarna Katrín Oddsdóttir als lid van de Constitutionele Raad van IJsland de ontwikkelingen aldaar ten voorbeeld stelde. In IJsland is na de diepe economische crisis in een aantal maanden tijd een voorstel voor een nieuwe grondwet geschreven waarover in oktober bij referendum gestemd gaat worden. Het geheim: crowdsourcing.
Daarna werkten meer dan tachtig deelnemers met diverse achtergronden vier uur aan thema's die raken aan de fundamenten van onze democratie, waaronder privacy, vrijheid van meningsuiting en de bestuurlijke indeling van Nederland. Als leek heb ik op dit gebied weinig kennis; als burger wel ideeën. Het voelt goed om gezamenlijk de discussie over de grondslagen te voeren en de gedachten te scherpen door ze te delen. Dit leverde direct concrete veranderingsvoorstellen voor de artikelen 7, vrijheid van meningsuiting, en 13, het briefgeheim (brief? precies!).
De grondwet kan van een droog staatsrechtelijk document een bron van inspiratie worden; een nieuw sociaal contract dat beter aansluit bij de noden en (on)mogelijkheden van deze tijd. Voorwaarde is dat het document breed gedragen wordt en wetten door de rechter aan de grondwet getoetst kunnen worden. Netwerk Democratie en Waag zijn van plan om de (on-line) discussie hierover de komende maanden de ruimte te geven. Dit moet resulteren in aanbevelingen voor de grondwet in 2014, wanneer onze grondwet 200 jaar bestaat. Ben je geïnteresseerd, houd ons in de gaten en praat mee. De grondwet... is van ons allemaal.