Op woensdag 19 maart namen twintig kinderen tussen 8 en 12 jaar deel aan Cryptokids #2, een cryptoparty waarin we (Waag, Bits of Freedom en Netwerk Democratie) kinderen bewust willen maken van de principes achter het internet en van het belang van privacy. Kinderen groeien nu immers op in een tijd waarin internet, netwerken en data niet meer weg te denken zijn.
Dit event was een vervolg op Cryptokids #1 waar we met de kinderen bekeken hebben wie nu eigenlijk de baas van internet is, wie er kan inbreken in jouw computer, welke sporen je achterlaat op internet en hoe cryptografie en supergoede wachtwoorden handig kunnen zijn wanneer je online geen sporen wilt achterlaten.Tijdens Cryptokids #2 hebben we nogmaals laten zien dat internet een netwerk is en hebben we duidelijk gemaakt wat data eigenlijk zijn en waarom data geld waard zijn.
Meer doen
We ontwikkelen de workshops in samenspraak met de kinderen en omdat ze aangaven dat ze tijdens de eerste workshop wel heel veel moesten luisteren, zijn we tijdens cryptokids #2 heel veel gaan doen. We hebben een spel gespeeld waarbij je geheime boodschappen verstuurt en informatie kan kopen van bijvoorbeeld Instagram en Facebook. We hebben op een wereldkaart gezien via welke computers, servers en kabels een e-mail gaat als hij verstuurd wordt van Amsterdam naar Amerika. En tenslotte hebben we een telefoonhoesje gemaakt waarmee je telefoon van het grid verdwijnt – dus niet meer traceerbaar is. Eén van de kinderen hierover: “Zo’n hoesje is heel handig bij de Dixon waar ze zomaar, zonder te vragen, je telefoon uitlezen.”
Als we de kinderen vragen wat ze deze middag geleerd hebben, komen de volgende reacties:
- “Ik wist niet dat, wanneer je samen met iemand in Amerika bent en je hebt allebei een Nederlandse provider, als je elkaar belt dat dan helemaal via Nederland gaat.”
- “Ik wist niet dat je met een telefoon zomaar persoonsgegevens van een ov-kaart kunt uitlezen.”
- “Ik wist niet er zoveel heen en weer gaat naar Amerika over het internet.”
- “Ik heb geleerd dat je ook je telefoon goed moet beveiligen - anders komen mensen heel veel van je te weten.”
Wat hebben wij geleerd?
We hebben veel geleerd van het geven van deze twee workshops. We hebben gezien dat het goed werkt om moeilijke concepten uit de digitale wereld als privacy, macht, netwerken, cryptografie en data terug te vertalen naar de fysieke wereld. Bovendien hebben we geleerd dat kinderen tussen 8 en 12 jaar zeer goed in staat zijn deze moeilijke concepten te snappen en het belang daarvan te begrijpen.
Hoe gaan we verder?
De komst van het internet is een zeer positieve ontwikkeling. Om enkel de positieve en niet de negatieve gevolgen van het internet te ondervinden moeten kinderen onderwezen worden op het gebied van Mediawijsheid. Het huidige lesaanbod op dit gebied richt zich op het beoordelen van informatiebronnen en reclames, hoe jongeren zich dienen te gedragen op internet, hoe ze zich weren tegen cyberpesten. De nadruk ligt op het creëren en beschermen van een identiteit (sociaal-emotionele ontwikkeling). Is deze nieuwsbron betrouwbaar? Moet ik met die persoon chatten? Welke toon gebruik ik in een mail naar mijn docent en hoe praat ik tegen mijn vrienden? Maar een belangrijk aspect van mediawijsheid bij kinderen en jongeren ontbreekt in het lesaanbod: kinderen leren niet hoe ze zich in het dataverkeer moeten beschermen. Terwijl dit van essentieel belang is voor de ontwikkeling van kinderen in de huidige tijd.
Teach the teacher
De komende maanden worden in de aanwezigheid van, en in co-creatie met leerlingen èn leerkrachten, didactische methodes, activiteiten, onderwijsmateriaal en lesstructuren uitgeprobeerd. Feedback van kinderen en docenten wordt meegenomen in de aanpassingen die we maken om tot de definitieve workshop te komen. We zetten in op een ‘Teach the Teacher’-model, waarbij geïnteresseerde docenten een training volgen bij Waag, Bits of Freedom en Netwerk Democratie om vervolgens eigenhandig de workshop aan hun klas te kunnen geven. Voordeel hiervan is dat docenten zich verdiepen in de onderwerpen internetveiligheid, privacy en encryptie en dus bekwamer raken in het begeleiden van leerlingen op dit gebied.
