Biohackers in Sir Edmund Volkskrant
Foto: Waag BY-NC-SA

'Daar komen de biohackers!'

Mooi hoofdartikel in de Volkskrantbijlage 'Sir Edmund' van 13 februari over een recente ontwikkeling in de biotechnologie: het gericht en gemakkelijk herprogrammeren van dna.

Het artikel maakt een rondje langs de labs waar ze weten waar het om gaat en legt en passant ook nog eens in eenvoudige bewoordingen uit wat de CRISPR/Cas techniek inhoudt: "Een schaartje dat dna doorknipt op de plek waar je dat wilt: meer is de nieuwe sensatie eigenlijk niet. Aan de schaar - het Cas9-enzym - zit een sliertje genetisch materiaal, dat in feite dient als TomTom. De sliert legt de schaar op precies de gewenste plek tegen het dna. Daarna knipt het enzym het dna door."

CRISPR/Cas wordt alom wordt bejubeld als de grootste en meest sensationele doorbraak in de levenswetenschappen sinds tientallen jaren. De mogelijkheid om het leven zélf te fotoshoppen: "De een begint over micro-organismen die zo worden geprogrammeerd dat ze ieder geneesmiddel, bioplastic of voedingsmiddel kunnen maken dat je maar kunt bedenken. Anderen beginnen over allergeenvrije pinda's en appels, gewassen die tegen zout of droogte kunnen, en planten verrijkt met vitamines of geneeskrachtige stoffen."

Biohackers
Ook Pieter van Boheemen van ons Open Wetlab komt aan het woord. Onder de kop 'Daar komen de biohackers' lezen we:

"Kunnen we, nu genbewerking zo gemakkelijk is geworden, ook hobbyïsten verwachten die voor de lol in hun garage of schuur de software van het leven gaan herschrijven?

Nou: dat zou zomaar kunnen. 'We moeten nog even de juiste aanleiding en context uitdenken, maar in 2016 gaan we er sowieso mee aan de slag', mailt Pieter van Boheemen van het 'open wetlab' van de Waag, platform voor kunst, wetenschap en technologie. 'Er is veel interesse. En het komt ook regelmatig ter sprake op onze open-labavonden.' Op internet zijn diverse kits te verkrijgen voor beginnende CRISPR-Cas-verkenners, in prijs uiteenlopend van rond de honderd tot duizenden euro's. Bij het ter perse gaan van deze krant waren drie van de negen pakketten uitverkocht.

Maar aan de Radboud Universiteit maakt moleculair bioloog Klaas Mulder zich weinig zorgen. Voor het echte werk heb je ook echte spullen nodig, zegt hij. 'Apparatuur die je niet direct bij de Praxis koopt.' De thuisexperimenten die hij kent zijn tamelijk eenvoudig in opzet: 'Voor veel mensen is het al heel leuk als je een plasmide (stukje dna, red.) in een bacterie kunt zetten waarna die groen oplicht als je een blacklight erop zet. Technisch gezien heb je dan gekloneerd. En die bewustwording is denk ik heel belangrijk.'

CRISPR-Cas is 'geen zwarte magie', benadrukt Mulder. 'Eerder zoiets als koken. Gewoon een recept volgen. Hier in het lab zijn we daarin getraind en bereiden we de ingewikkeldste recepten. Maar dat wil niet zeggen dat je niet thuis ook best iets lekkers kunt maken.'"

Het hele artikel is hier te lezen (tegen betaling/voor abonnees).