Het Open Data NEXT congres in Den Haag was, na bekendmaking, binnen enkele dagen 'uitverkocht'. Dit jaarlijks congres, georganiseerd door het Ministerie van BZK geeft dan ook een goed overzicht van de stand van zaken rondom Open Data en de overheid. Overheidspartijen als CBS laten hun voortgang zien en hebben het moment aangegrepen extra data vrij te maken. En in paneldiscussies laten ambtenaren hun betrokkenheid zien.
In het begin van de dag constateert Marleen Stikker echter een aantal belangrijk zaken, waarvoor ze enkele keren bijval kreeg door middel van spontaan applaus uit het publiek. Als eerste schets ze een bredere context waarbinnen we een ontwikkeling als open data moeten zien. Het is geen op zichzelf staand fenomeen, maar onderdeel van een roep naar transparantie en genetwerkte autonomie.
Net als het internet zelf, werkt de maatschappij steeds meer als een gedistribueerd netwerk. Elk individu is een 'node' in het netwerk, waardoor een eenvoudige burger in potentie net zoveel kan betekenen als de grote instituties. We zien steeds meer initiatieven waar de burger zelf de regie in handen neemt; denk aan energie opwekking of ruilhandel veel diensten en spullen. Echter 'samen met anderen' staat hierbij voorop, gebruik maken van elkaars kennis en kunde.
Het voorbeeld van de ov-chip kaart maakt veel bij het publiek los. "Het is een asociaal ontwerp. De oude strippenkaart maakte het mogelijk voor een ander te betalen. Nu kan dat niet meer". Het is een illustratie van hoe belangrijk open ontwerp processen zijn. Mislukt bij de ov-chip kaart. Er is geen rekening gehouden dat dergelijke innovaties de wijze waarop we met elkaar omgaan beïnvloeden.
Zo zijn er veel meer ontwikkelingen te benoemen waar het open ontwerpproces een rol zou moeten spelen. Denk aan de ontwikkeling van de nieuwe identiteitskaart, ENIK. Het belang dat dit een breed gedragen ontwikkeling wordt is ongelooflijk groot. Of het vrijgeven van de achterliggende berekeningen van het Centraal Planbureau. We hebben inzicht nodig of nieuw beleid dat niet op oude modellen wordt gebaseerd. Het Open Planbureau moet er snel kunnen komen, daar heeft de maatschappij en de burger echt baat bij.
