In Trouw van 13 januari 2018 is een artikel gepubliceerd over 'Doe-het-zelven met je DNA', waarin twee Amerikanen aan het woord komen die hun eigen gentherapie bedachten: Josiah Zayner en Tristan Roberts. Lucas Evers van ons Open Wetlab werd om een reactie gevraagd op deze ontwikkeling, naast Hidde Haisma, hoogleraar farmaceutische genmodulatie in Groningen.
Haisma is sceptisch over de kans op succes. "De meest waarschijnlijke uitkomst bij beiden is dat er niets gebeurt. Het ingespoten DNA moet naar de celkern om echt effect te hebben. Los rondzwevend DNA wordt snel afgebroken en komt niet zomaar een cel binnen." Haisma is helder: hij ontraadt iedereen zelf aan zijn of haar genen te sleutelen, met of zonder hulp.
Lucas Evers oordeelt positiever over het doe-het-zelven. Hij volgt Zayner al langer op sociale media, ook omdat Waag soms gebruikmaakt van de doe-het-zelfkits die Zayner verkoopt via zijn bedrijfje The Odin. Daarmee kun je bijvoorbeeld gist modificeren met CRISPR-cas9 om glow in the dark-bier te brouwen.
"Zayner wil gentechnologie democratiseren", zegt Evers. "Hij vertegenwoordigt de soms radicale mentaliteit van Silicon Valley waarbij niets innovatie in de weg hoort te staan." Evers zou iemand met een doe-het-zelfvraag niet ontmoedigen, maar in contact proberen te brengen met deskundigen. "Niet als het doel een lichtgevende tattoo is, maar wel als het gaat om een serieus idee voor genezing. Het zal niet de eerste keer zijn dat een patiënt zelf een oplossing ontdekt."
Evers krijgt dagelijks spam uit China van biotechbedrijfjes die op aanvraag plasmiden leveren. En op internet staan programma's die helpen het juiste DNA te ontwerpen. Dus hij acht doe-het-zelfgentherapie zeker mogelijk. "Maar het is niet legaal, ook al zet je alle stappen zelf", benadrukt hij. In Nederland is voor elk genmodificatie-experiment bij organismen een speciale vergunning nodig. Bij de biohack-cursus kijkt altijd een biologische-veiligheidfunctionaris, bijvoorbeeld iemand van het RIVM, mee. Dat is standaard als je genetisch gaat modificeren. En de stap tot het daadwerkelijk wijzigen van genen van een gist of bacterie wordt niet gezet.
