Nu het beleid in Nederland zich richt op innovatie met de traditionele instanties (universiteiten, bedrijven en overheden) in de Topsectoren dreigen de Dutchpack instellingen buiten de boot te vallen. De labs passen net niet binnen creatieve industrie zoals die nu gedefinieerd is en niet binnen de wetenschap met haar fundamentele onderzoek.
Het werd een interessante middag. Paul Rutten schreef een rapport over de labs dat volgende week uitkomt.
Frappant vind hij dat de zeven allen opereren tussen fundamenteel en toegepast onderzoek in - zij bevragen de wereld zoals kunstenaars dat doen. Het draait vaak om de deconstructie van techniek en de hackersideologie, het zoeken naar nieuwe toepassingen, wederom zoals in de kunst. Nieuwsgierigheid en een goed begrip van (opkomende) technologieën staan daarbij centraal. Zij bieden daarmee een soort 'derde weg' tussen innovatie in het bedrijfsleven en kennisinstellingen in, waarmee ze snel nieuwe ideeën kunnen ontwikkelen en ontginnen. Hun werk is relevant voor economische, culturele en maatschappelijke innovatie, en ze moeten een weg vinden om die relevantie duidelijk te maken.
Vervolgens lieten alle aanwezige instellingen zien wie ze zijn:
- NIMk heeft als doelstelling presenteren, onderzoeken, collectie aanleggen van mediakunst en beheren en dienstverlening aan de sector - de hele lifecycle draait om duurzaame toegankelijkheid. Als voorbeeld volgt Naked computer - een Facebook game uit 2010 - die onderzoekt grenzen van social media en stelt onderzoeksvragen.
- Mediamatic wil een hyperlokaal open huis zijn voor kunst, biotechnologie, urban architecture en duurzaamheid. Focus ligt op kunst & design met levende organismen. Het gaat niet meer om de media zelf maar om hoe en door wie ze gebruikt worden.
- Submarine Channel is het lab van het bedrijf Submarine. Onderzoek naar nieuwe manieren van storytelling, tussen gaming, interactie, animatie en film. Bruno Felix toont het project "Collapsus" dat zij ontwikkelen samen met VPRO's Tegenlicht; ze verrijken de documentaire met drama, een blog, journalistieke feiten, alles naast elkaar. Dit om de onderwerpen van de toekomst interessanter te maken voor een jong publiek.
- Volgens Alex Adriaanse van V2_ is kunst dynamisch, geen gedefinieerd gebied. Hij laat met Open hardware for the ocean, een TEDtalk, zien dat competitie wordt vervangen door samenwerking dankzij open initiatieven, wereldwijde samenwerking en sites als instructables.com.
- WORM is geïnteresseerd in het nu en organiseert vooral events met een zo klein mogelijke footprint. Het vervolg op het project "Web 2.0 suïcide machine" is commodify.us: een site waar je je eigen data van Facebook kan downloaden, opslaan, modificeren en uploaden. Zo kan je je eigen data verkopen aan de hoogste bieder en Facebook in de war brengen.
- Voor Steim gaat het sinds 1969 om de interactie tussen de mens en de muzikale wereld. Het is een netwerklab dat veel ervaring heeft met fysieke interfaces.Als voorbeeld koos Dick Rijken jongleerballen die muziek maken als je ze opvangt. Deze kunstobjecten bleken goed toepasbaar bij muziektherapie.
- Bij Waag werken makers die technologie in de breedste zin toegankelijk maken voor een groot publiek. Frank Kresin toonde de Bodyguard, een stressmeter voor autisten die hen en mensen in hun omgeving helpt met stress om te gaan. Dit project geeft goed weer wat Waag wil doen: samen met gebruikers komen tot oplossingen op het snijvlak van kunst, wetenschap en technologie.
De discussie die hierop volgde gaf een overzicht van de dilemma's waar de organisaties zich mee geconfronteerd zien. Met het wegvallen van structurele financiering uit de Basisinfrastructuur komt hun vrije onderzoek in het geding. In Europa wordt hun onderzoek zeer gewaardeerd en is geld te vinden, maar dat vraagt om matching vanuit de organisaties - hier is nog geen oplossing voor. De aanwezige fondsen en subsidiegevers gaven aan dat het huidige economische klimaat vraagt om een andere aanpak, en dat dit lastig is binnen de vaste pijlers als 'creatieve industrie' en 'wetenschappelijk instituut'. "We moeten kiezen of we een bedrijf of wetenschappelijk instituut zijn willen we in aanmerking komen voor onderzoeksgeld" werd gezegd. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan.
Het komt er op neer dat de labs zelf een propositie moeten maken, 'dit is hoe wij werken', zodat universiteiten en kennisinstellingen medialabs meenemen in aanvragen. De benadering van kennisontwikkeling, en de praktijk van Dutchpack is uniek, de instellingen kunnen fungeren als verbindende factor tussen bedrijfsleven en universiteit; beleidsmakers moeten dit meenemen als ze over innovatie praten. Wellicht bieden de nieuwe middelen van CLICK uitkomst. Of komt er met een nieuwe wind in Den Haag een 'Topsector kunst, wetenschap en technologie'. Het zou een groot verlies zijn als Dutchpack niet meer vrij kan bijdragen aan waardevolle vernieuwing voor de samenleving. Wordt vervolgd...