Welkom bij Waags expeditie naar planet B: wat als we wél een nieuwe planeet konden herinrichten? Welk economisch systeem zouden we daarvoor ontwerpen? Dit jaar onderzoeken we wat er gebeurt als we de spelregels veranderen.
Met Waags kijk-, lees- en luisterlijst kun je voor, tijdens en na de activiteiten van de expeditie meer lezen over wat de regels van het huidige systeem zijn, wie ze bepaald heeft en hoe het ook anders kan.
(leestip) Het tijdperk van het neoliberalisme loopt ten einde. Wat komt ervoor in de plaats?
In een crisis kan wat ooit ondenkbaar was ineens onvermijdelijk worden. Nu het neoliberalisme zijn beste tijd heeft gehad en we de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog meemaken, is de tijd aangebroken voor ideeën die tot voor kort nog onhaalbaar leken, van hogere belastingen voor de allerrijksten tot een overheid met veel meer lef.
Het grote probleem van deze tijd is niet dat we het niet goed hebben, maar dat we niet weten hoe het beter kan. Rutger Bregman weet daar wel raad mee en maakt utopische ideeën realistisch. Lees het artikel op de Correspondent.
(leestip) Wie kookte voor Adam Smith?
Sinds vrouwen het mannenbolwerk van de economische wetenschap openbreken, wordt de economie menselijker, duurzamer en minder abstract. ‘Vrouwelijke economen hebben door dat economie een sociale wetenschap is en geen toegepaste wiskunde.’ Lees het artikel in de Groene Amsterdammer.
(leestip) Waarom de economie niet alleen om groei draait
'Het doel voor de 21e eeuw moet zijn om binnen de grenzen van de planeet te voorzien in de behoeften van iedereen. En dat lijkt een beetje op een donut. Niemand mag zonder bestaansmiddelen in dat gat in het midden van de donut belanden. Het mag niemand ontbreken aan eten, zorg, onderwijs, huisvesting, politieke inspraak en inkomen. Maar we mogen ook niet doorschieten tot voorbij de buitenste korst en klimaatcrisis, oceaanverzuring en verlies aan biodiversiteit veroorzaken.' Lees het interview met Kate Raworth over de donut-economie.
Leestips op papier (boekentips):
- Mahir Alkaya - Van wie wordt ons geld?
- Stephanie Kelton - The Deficit Myth
- David Graeber - Debt - the first 5000 year
- David Graeber - The Dawn of Everything: A New History of Humanity
- Yanis Varoufakis - De economie zoals uitgelegd aan zijn dochter
- Dirk Bezemer - Een land van kleine buffer
(Kijktip) TED talk The big myth of government deficits
Overheidstekorten hebben een slechte naam gekregen, zegt econoom Stephanie Kelton. In deze TED talk pleit ze ervoor om overheidsuitgaven niet langer te zien als een pad naar angstaanjagende schulden, maar eerder als een financiële bijdrage aan de dingen die er toe doen - zoals gezondheidszorg, onderwijs, infrastructuur en meer. 'We hebben de middelen die we nodig hebben om te beginnen met het repareren van onze gebroken systemen,' zegt Kelton. 'Maar we moeten geloven dat het mogelijk is.' Bekijk de lezing.
(Luistertip) The Landlord’s Game
Wat is de oorsprong van het bekende bordspel Monopoly? Was zoveel mogelijk winst altijd het doel van het spel? Ga lekker zitten en luister naar het verhaal van 99% Invisible.
(Luistertip) Van wie is ons geld?
Waarom is de creatie van geld in handen van particuliere banken en wat betekent dat voor ons? Redacteur Thomas Bollen neemt je mee in de wereld van het grote geld. Beluister de podcastserie.
(Kijktip) White Cube
Kunstenaar en filmmaker Renzo Martens zet met White Cube de hedendaagse discussie over koloniale geroofde kunst, eigenaarschap en winstdeling op scherp. Bekijk de documentaire.
Wil je meer gedachtes horen van Renzo Martens? Lees dan het verslag van Future Talks.
