Waag bracht afgelopen halfjaar de maakbedrijven van Amsterdam-Noord in kaart. De bestemming van dit van oorsprong industriële gebied verandert in rap tempo van gecombineerd wonen en werken naar enkel wonen. Uit de eerste bevindingen van het onderzoek blijkt dat zestig procent van de geïnterviewde maakbedrijven hun werkplek verlaat voor het einde van 2028. Veelgehoorde redenen daarvoor waren een aflopend huurcontract en veranderende bestemmingsplannen van de gemeente. De afwezigheid van betaalbare werkruimte in de stad maakt het vinden van een nieuwe plek lastig voor deze makers.
Door de uitstroom van lokale maakbedrijven staat de levendigheid van Amsterdam op het spel. Zorgelijk is dat alleen woontorens, ketens en kantoren lijken over te blijven, waar juist de charme en aantrekkingskracht van Amsterdam zijn gebouwd op bedrijvigheid en ambacht. De onbetaalbaarheid en afwezigheid van werkruimtes heeft ook een ander effect. Het maakt het lastig voor jonge makers om een eigen bedrijf op te starten. Hierdoor loopt Amsterdam een huidige generatie makers mis.
De gemeente streeft ernaar om in 2030 het gebruik van nieuwe grondstoffen te halveren, en om in 2050 een volledige circulaire metropool te zijn. Hiervoor zijn lokale makers en reparateurs nodig om bijvoorbeeld fietsen te repareren, huizen te verduurzamen en onnodige verspilling tegen te gaan. Ook houden lokale makers zich bezig met circulaire, duurzame productie, nieuwe energieoplossingen, digitale fabricage en duurzame materialen van de toekomst. Als Amsterdam haar circulaire doelen wil behalen zijn makers daarvoor nodig.
Kaart: Makers van Noord
De resultaten van het onderzoek zijn vormgegeven in een kaart op het open-source platform Kumu. De kaart is hieronder zichtbaar en geeft de uitstroom van maakbedrijven uit Noord weer. Rechtsboven kun je met filters kijken welke makers er per jaar vertrekken. Het onderzoek is gedaan door over een span van zestien weken persoonlijke, kwalitatieve interviews te houden met vijftig makers. De geïnterviewde bedrijven zijn direct benaderd of komen uit het netwerk van Waag. De kaart legt de nadruk op de vertrekdata van de makers.
Voor dit onderzoek zijn makers opgedeeld in verschillende categorieën: 'makers en ambachtslieden', 'makers en reparateurs' en 'stichtingen en broedplaatsen'. Met behulp van de filteroptie rechtsboven is het ook mogelijk te filteren op de uitstroom per jaar. De bedrijven die overblijven zijn opgedeeld in twee groepen: bedrijven mét en bedrijven zonder einddatum. Dit onderscheid is belangrijk omdat het laat zien dat er nog meer bedrijven uit het gebied vertrekken als de bestemmingsplannen aangepast worden naar wonen. Nog geen vertrekdatum betekent dat de bedrijven nog niet weten wanneer ze weg moeten, maar wel weten dat ze het gebied moeten verlaten. Geen einddatum betekent dat het bedrijf nog een ruime tijd op de locatie kan blijven.
Waag organiseert doorlopend Open Werkplaatsen om makers, maakbedrijven en hun behoeften verder in kaart te brengen. Deze interactieve avonden vinden doorgaans elke derde donderdag van de maand plaats en dienen als laagdrempelige manier voor makers om samen te komen.
- Open Werkplaats: Generatie Groen
Donderdag 16 februari 2023 | 18:00 | NDSM Treehouse, T.T. Neveritaweg 55-E1 | gratis
Over Centrinno
Samen met Pakhuis de Zwijger en het Hout- en Meubileringscollege onderzoekt Waag in het project Centrinno wat makers voor de stad betekenen en kunnen betekenen. Hoe zorgen we dat makers in Amsterdam-Noord hun maakplaatsen kunnen behouden, terwijl er steeds meer woningen gebouwd worden? Hoe kunnen maakplaatsen juist samengaan met hun buurten, en kunnen makers en bewoners iets voor elkaar betekenen?
