Hoe meet je je eigen leefomgeving met huis-, tuin- en keukenmiddelen als meetinstrument? Dat is waar het in het project Smart Kids Lab om draait. Waag heeft een aantal scholen benaderd om de verschillende proefjes uit te proberen. Zij hebben een "goodie bag" gekregen met daarin onder andere: een leeg melkpak, een potje vaseline en een ouderwetste langspeelplaat. Ik ben bij Daltonschool Neptunus op IJburg langsgegaan om mineralenmeters te maken.
De groep die deelnam aan de workshop was de zogenaamde Fabklas. Deze maakt deel uit van het naschoolse programma 'talententijd' en bestaat uit leerlingen van groep 5 t/m 8 die na school graag wat extra's willen leren. De klas wordt geleid door meester Rik Kuiper, soms bijgestaan door betrokken ouders. Ik was aangenaam verrast door het technieklokaal dat door Rik was ingericht: er was een stellingkast met daarin voor ieder proefje een bak voorzien van een QR-code. De kinderen kunnen op die manier met behulp van een tablet eenvoudig de bijbehorende instructievideo vinden.
Ook was er een mini-Fablab, een 3D-printer was in elk geval aanwezig! Direct na de schoolbel (zonder pauze!) kwamen de kinderen naar de bovenste verdieping van het gebouw om aan de slag te gaan.
Het principe van de mineralenmeter is simpel. De hoeveelheid mineralen in water heeft invloed op de elektrische geleidbaarheid. Door stroom door water te laten lopen en te meten hoeveel stroom er loopt krijg je een indicatie van de hoeveelheid mineralen in het water.
Het ontwerp voor de meter is eerder samen met Cinekid ontwikkeld. Alle elektronica onderdelen (batterij, VU-meter, draden) kunnen zonder te solderen vastgezet worden door het gebruik van uitgelaserde houten plaatjes en tie-wraps. Er was voor deze aanpak gekozen om niet met 1.200 kinderen op Cinekid te hoeven solderen. De kinderen van de Fabklas daarentegen wilden graag het zekere voor het onzekere nemen en besloten de draadjes wel vast te solderen: "want dan zit het tenminste goed vast".
Toen alle meters in elkaar gezet waren was het tijd om te testen. Ik had mijn standaardpakket aan testgoedjes zoals zout, azijn en bronwater bij me, maar de school bleek ook te beschikken over een condensdroger en een daktuin met vijver, regenton en weerstation (wat een meetgrage school is dit!). Nadat we alle metingen keurig in een tabelletje gezet hadden, konden we onder andere de conclusie trekken dat het water uit de regenwater net als het drogerwater mineraalarm is. De tijd vloog om en er was helaas geen tijd meer om het werkblad in vullen, maar dat mochten de kinderen thuis doen, want daar is uiteraard nog veel meer te meten!
Waag heeft het op de kaart zetten van maakonderwijs hoog op de agenda staan. Met de Openbare Bibliotheek Amsterdam zijn we bezig om openbare maakplaatsen voor kinderen in te richten (Amsterdam 021). Ik werd daarom heel enthousiast van deze school die op dat gebied echt vooroploopt.
Natuur- en techniek website Daltonschool Neptunus: http://www.natuurentechniek.nl.
