Ook amateurwetenschappers mogen vanaf nu DNA modificeren. Daarvoor kunnen ze terecht op de Amsterdamse Nieuwmarkt: Waag’s Open Wetlab heeft als eerste educatielab een vergunning van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) ontvangen om genen te hacken. Daarmee is een lang gekoesterde wens van bioactivist en Open Wetlab-initiator Pieter van Boheemen vervuld.
Al sinds de start van het amateur-biotechlab - in 2012 - wilde Van Boheemen met DNA aan de slag. Talloze regels en evenveel vereisten maakten genmanipulatie tot nog toe onmogelijk. Sinds IenM in maart de S-I vergunning introduceerde, en deze nu dus voor het eerst ook verleend heeft, kan dat wél. Weliswaar nog altijd onder strikte veiligheidsvoorschriften, maar die zijn te tackelen met een protocol en veiligheidsadviseur.
Leden van het Open Wetlab mogen nu dus ook levend weefsel programmeren. Dat is niet alleen leuk en spannend, het is in de eerste plaats een stap dichterbij het volbrengen van de missie van Waag: ‘If you can’t open it, you don’t own it’. Het gaat erom complexe technologie open te breken voor een groter publiek, en of dat biotech of IT is maakt in essentie niet uit.
Toepassingen
De toepassingen van een Genetisch Gemodificeerde Organisme (GGO) zijn divers. Zo slaagden wetenschappers er eerder in genen van spinnen in geiten te plaatsen, waardoor geiten nu ook spinnenzijde produceren. Zo’n vaart zal het voorlopig op de Nieuwmarkt niet lopen. Op kleinere schaal levert sweet peaches daarvan een mooi voorbeeld. Amerikaanse biohackers slaagden erin vaginale bacterieën zo te manipuleren dat ze naar perzik (blijven) ruiken.
Dat het controversieel is om buiten een wetenschappelijk lab DNA te modificeren erkent ook Van Boheemen: "Daar is het ons juist om te doen. Door biotechnologie open te breken, hopen we discussies los te maken. Wat is wenselijk, en wat niet? Wat zijn GGO’s eigenlijk? ZIjn ze gevaarlijk? Hoe verhouden we ons tot hen? Kunnen we ze eten?"
Er is veel te winnen met slimme toepassingen van GGO. We kunnen er erfelijke ziektes mee bestrijden. Of nieuwe en duurzame biobrandstoffen mee te produceren. Maar diezelfde technieken zijn tegelijk ook eenvoudig te misbruiken. Van Boheemen: "Het is niet aan mij om daar het laatste woord over te hebben. Maar ook niet aan de professor of de farmaceut. Dat is iets waar we met z’n allen over na moeten denken. Het Open Wetlab helpt ons te begrijpen hoe de natuur werkt en wat er op het spel staat."
Update
Op 7 juli stond hierover een artikel in NRC: Avondje uit: even de bacteriën laten gloeien. Pieter van Boheemen zegt hierin: „We beginnen met twee experimenten: een bacterie glow in the dark maken en een bacterie een rode kleurstof laten produceren. Ik zou willen werken met de nieuwe techniek CRISPR-CAS – misschien kunnen we daarmee binnen één vergunning allerlei verschillende DNA-modificaties aanbrengen.” Vergroot dat niet de kans dat er iets mis gaat? "Het is eerst de vraag of het technisch lukt. Maar ja, elke techniek kan voor verkeerde doeleinden gebruikt worden. Daar moeten we dan een discussie over voeren.”
