In de week van 23 april 2012 kleurde Madrid oranje voor de Semana Naranja. In deze week organiseert de Nederlandse Ambassade allerlei activteiten waarmee ‘Nederland’ zichtbaar wordt gemaakt in Madrid: een fietstocht door de stad, een markt met Nederlandse producten, diverse Nederlandse ontwerpers en architecten die zich mengen in publiek debat. Zo presenteerde bijvoorbeeld mode ontwerper Antoine Peters zich in het Museo del Traje (Mode Museum). En was het nieuwe culturele centrum Matadero de plek voor een debat over ‘urban renewal’ waar Nederland veel ervaring mee heeft. Matadero is een voormalig slachthuisterrein waar nu veel culturele activiteiten geprogrammeerd worden. Omdat veel van de principes in het werk van Waag relevant zijn voor de vormgeving van de publieke en private ruimte was Waag gevraagd als een van de gastsprekers. De toepassing van nieuwe technologieën om de kwaliteit van leven te verbeteren in combinatie met collaboratieve design processen kunnen een grote rol spelen in het vormen van relaties en (re)construeren van collectieve identiteiten.
Als eerste spreker in het debat gaf Paul Stouten (TUD) een (historisch) overzicht van revitalisatieprojecten in Nederland. Na mijn presentatie – met onderwerpen als open design, open data, ‘ownership’ en co-creatie – gaven verschillende lokale betrokkenen een reflectie op de functie van nieuwe centra als Matadero. Veel van de discussie spitste zich vervolgens toe op het fenomeen ‘gentrification’: hoe om te gaan met het feit dat stedelijke vernieuwing vaak leidt tot een toevloed van hogere inkomens en oorspronkelijke bewoners wegjaagt; en de (on)mogelijkheden om de huidige bewoners van de wijk rondom Matadero te betrekken in haar programmering. Een belangrijk maar lastig vraagstuk wat door de Spanjaarden ook enigszins ontweken werd…
Dit debat viel - toevallig – midden in de Design Week van de Universidad Europea de Madrid waar ik een meerdaagse workshop gaf over ontwerpen voor ouderen aan de vierdejaars studenten. De UEM is vier jaar geleden de eerste design faculteit in Spanje gestart en deze eerste groep staat nu op punt van afstuderen. Voor verschillende studenten was hun eindproject gerelateerd aan vraagstukken rond ouder worden en kwaliteit van leven, een onderwerp waarop Waag veel expertise heeft.
Om deze reden hebben we het lopende Express to Connect project centraal gesteld in de workshop. Onze manier om ouderen én jongeren te betrekken in concept-ontwikkeling, de speelse (sociale) interactie die wij beogen, onze methoden om design research te doen waren allemaal welkome en waardevolle aanvullingen op onderbrekingen van hun eigen onderzoekstrajecten en leverde leuke nieuwe ideeën op. De studenten hebben onder andere paper prototypes gemaakt van games waarin persoonlijke (multimediale) content van de spelers een trigger is voor verhalen.
