Waag is een Futurelab voor technologie en maatschappij. Ze bouwt voor op meer dan 25 jaar ervaring met ontwerp en artistiek onderzoek voor een open, eerlijke en inclusieve samenleving. In de Research Agenda, die eens in de zoveel jaar opnieuw wordt opgesteld, bepaalt Waag het fundament voor haar onderzoek: de concepten waarop ze haar praktijk bouwt, en de thema's en onderzoeksvragen waarop de onderzoekslabs zich de komende jaren zullen focussen.
Per 2021 heeft Waag de status van Futurelab toegekend gekregen vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dit viel samen met de opstelling van de nieuwe onderzoeksagenda en de oprichting van het publieke programma Expeditie naar planet B. Daarin onderzoekt Waag aan de hand van vier thema's hoe iedereen kan meewerken aan een open, eerlijke en inclusieve toekomst, en wat deze inhoudt.
De Nederlandstalige Research Agenda 2022-2024 is te downloaden als pdf.
Inleiding
Waag Futurelab bouwt voort op meer dan vijfentwintig jaar ervaring met ontwerp en artistiek onderzoek op het gebied van technologie en maatschappij. Vanuit deze positie kreeg het in januari 2021 de rol van Futurelab toegekend door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dit wordt beschreven als: ‘Een Futurelab is een centrum voor de toekomstgerichte ontwikkeling van ontwerp, en voor het gebruik van ontwerp en technologie voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.’
Waag hanteert een holistische benadering van ontwerp. We kijken hierbij zowel naar het ontwerp van materialen, objecten en technologie, als naar het meer ongrijpbare ontwerp van de systemen waarin we leven, zoals instituties, sociale structuren en economische modellen. Waag is aanjager van kritische reflectie op technologie. Ze ontwikkelt methodes en praktijken, waarmee we mensen de tools in handen geven om te ontwerpen. Daarbij staat Waag voor het ontwerp van open, eerlijke en inclusieve technologie (technological design) en voor het ontwerp van producten en praktijken met maatschappelijke impact, die bijdragen aan betere leefomstandigheden voor iedereen (social design).
Waag streeft naar het versterken van de kracht van de samenleving bij de aanpak van maatschappelijke opgaves en het veranderen van bestaande systemen. Het oplossen van maatschappelijke vraagstukken vereist de betrokkenheid van allen die erdoor geraakt worden. Waag adresseert dit vanuit het principe van gelijkwaardigheid (social innovation). De kracht die de samenleving behelst, wordt op dit moment te weinig gehoord en gebruikt. Waag sluit aan bij deze kracht en versterkt haar door mede te ontwikkelen aan de Key Enabling Methodologies en door middel van Public Research.
Waag werkt met een trans-disciplinair team van ontwerpers, kunstenaars en wetenschappers. Haar werk is gebaseerd op drie pijlers: het publieks- en presentatieprogramma, haar functie als platform op het snijvlak van kunst, design, technologie en wetenschap, en haar onderzoeksmethode Public Research.