Code of Conduct

Een open, eerlijke, inclusieve plek voor iedereen

Deze Code of Conduct is geïnspireerd door de code van Pakhuis de Zwijger, een partnerorganisatie waar Waag Futurelab veel mee samenwerkt in het organiseren van debat en publieksprogramma’s. Deze Code of Conduct is het laatst bijgewerkt op 17 april 2023.
 
Tijden veranderen, het maatschappelijke debat polariseert snel en steeds meer groepen komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. Hierbij blijken taal en beeld krachtige vormen van respectievelijke in- en uitsluiting. Waag streeft ernaar een veilige plek voor ontmoeting te faciliteren waarin iedereen zich veilig en gehoord voelt zonder dat de open gesprekscultuur in het geding komt. 
 
Waag wil niet alleen racisme en discriminatie benoemen, maar het ook actief bestrijden. Lees hiervoor tevens het antiracisme-statement.
 
Met deze Code of Conduct voorzien wij programmamakers, moderatoren, partnerorganisaties en deelnemers van de noodzakelijke handvatten en tools om door de vele sociale spanningsvelden te navigeren. Daar waar bepaalde expertise of ervaring ontbreekt kan deze code kennis en ruggensteun bieden. Juist door omgangs- en aanspreekvormen af te kaderen, ontstaat een setting waar vrij en open kan worden gesproken omdat bepaalde spanningen uit de lucht worden genomen, iedere aanwezige respect en erkenning ervaart, wederzijds begrip wordt gecreëerd en de vocaliteit van achtergestelde personen groeit. 
 
Wij beogen met deze Code of Conduct een situatie te creëren waarin met respect met elkaar wordt omgegaan, zodat Waag een plek is voor een open, eerlijk en veilig gesprek. 
 

1. Iedereen wordt als gelijkwaardig en gerespecteerd persoon behandeld en aangesproken. 
2. Waag noemt haar bezoekers deelnemers. Iedere aanwezige is een gewenste deelnemer aan het gesprek en een noodzakelijke deelnemer in het vormen en bouwen van een duurzame en inclusieve samenleving. 
3. Bij Waag wordt iedereen erkend, begroet en aangesproken. Er wordt niet gegroet of gesproken van ‘dames en heren’ omdat dit de aanwezigheid van non-binaire en/of gender queer personen volledig uitsluit. Alternatieven: ‘Hallo lieve mensen’, ‘Welkom beste mensen’ of: ‘Goedenavond beste deelnemers’. 
4. Identiteit is geen expertise. Expert en ervaringsdeskundige zijn twee verschillende zaken. Voorbeeld: maak van mensen geen beroepstransgender en van een Marokkaanse Nederlander geen spreekbuis namens de hele gemeenschap. Voorzie mensen van kwalificatie en beroep. 
5. De vrijheid van meningsuiting gaat over kwesties, niet over personen, en mag nooit ten koste gaan van mensenrechten. Ergo: er wordt niet op de mens gespeeld en het bestaan van bepaalde groepen en/of personen wordt niet betwist. Daarbij is enige gevoeligheid gewenst. Wat voor de één een interessant filosofisch vraagstuk is, is voor de ander een (zwaarbevochten) dagelijkse werkelijkheid. Voorbeeld: gendervrije toiletten zijn een discussieonderwerp, het bestaan van non- binaire/transpersonen niet. 
6. Bij Waag is een mens wie die zegt te zijn, niet wat anderen daarvan maken. Over zelfverklaarde identiteiten als huidskleur, gender, religie, afkomst, seksuele voorkeur of anderszins wordt geen discussie toegestaan. Daarnaast wordt iemands eigen identificatie niet afgedaan als een ervaring, gevoel of beleving, maar als een erkende staat van zijn. 
7. Alle deelnemers worden zonder aanziens des persoons consequent bij de voornaam of achternaam genoemd. Hierin vindt geen gender opsplitsing, leeftijdsdiscriminatie of andere ongelijkheid plaatsen. 
8. Het gender van deelnemers wordt niet bij voorbaat bekend geacht. Vraag gasten vooraf naar hun gewenste persoonlijke voornaamwoord en aanspreekvorm en verwijs naar deelnemers in het publiek als ‘die persoon’ of vraag hen zichzelf te identificeren aan de hand van hun naam en persoonlijk voornaamwoord. 
9. Zoals bij punt #6 geven personen met een ziekte en/of fysieke of cognitieve uitdaging zelf aan hoe zij deze aanduiden. Vermijd uitdrukkingen en woorden die refereren aan dergelijke uitdagingen zoals ‘reageer niet zo spastisch‘, ‘ik liep als een blinde’, ‘dove kwartel’ etc. Een mens heeft mogelijk een ziekte en/of fysieke of cognitieve uitdaging maar is dat niet. Daarnaast voorkomen we woorden als gehandicapt maar spreken we over een visuele, fysieke of andere beperking. 
10. Gebruik van het woord ‘neger’ is uit den boze wanneer er geen duiding gegeven kan worden over de oorsprong en evolutie van het omstreden woord, om zo meer context te schetsen. Indien noodzakelijk en functioneel is verwijzing naar ‘het n- woord’ als zodanig genoeg. 
11. Waag werkt mee aan het dekoloniseren van de taal: ‘wit’ niet ‘blank’; ‘zwart’ niet ‘donker’; ‘dubbelbloed’ of ‘meerbloed’ niet ‘halfbloed’; en ‘bicultureel’ niet ‘allochtoon’. Een Nederlander is iedereen met de Nederlandse nationaliteit, niet iedereen met een witte huidskleur. Mensen met een dubbele nationaliteit worden desgewenst (en desgevraagd) met beide nationaliteiten geïntroduceerd en naar bevolkingsgroepen wordt met beide nationaliteiten verwezen: ‘Chinese- Nederlander’ en niet: ‘Chinees’ en ‘Turkse-Nederlanders’ en niet: ‘Turken’. 
12. Er wordt niet gevloekt of gescholden richting personen. Dit houdt het gesprek inhoudelijk, veilig, beleefd en respectvol voor iedereen. 
13. Spreek niet in generalisaties en doe geen aannames voor het publiek. Voorbeelden: ‘Ik spreek hier natuurlijk voor eigen parochie.’ ‘We vinden hier natuurlijk allemaal.’ ‘Ik hoef jullie niet te vertellen dat...’ ‘Wij zijn natuurlijk allemaal...’ 
14. Deelnemers aan het MBO-onderwijs heten wettelijk studenten en niet leerlingen. We spreken niet van ‘hoger’ en ‘lager’ onderwijs, maar bijvoorbeeld wel over praktisch of theoretisch geschoold. 
15. Waag respecteert ieder mens en spreekt niet over groepen mensen in termen van natuurverschijnselen. Voorbeelden: ‘stromen aan migranten’, ‘tsunami’s aan vluchtelingen’, ‘vloedgolf aan moslims’, etc. 
16. Bevolkingsgroepen worden nooit voorafgegaan aan een scheldwoord en etniciteit, gender en/of seksuele voorkeur zijn geen bijvoeglijk naamwoord. Voorbeelden: ‘kutmarokkaan’, ‘poepchinees’, ‘echte turkenjas’, ‘nichtenstreek’, ‘pinda’, ‘bitches’, ‘zeikwijf’, ‘flikker’, ‘pottenkapsel’ etc. 
17. Bij Waag zijn we ons ervan bewust dat taal niet statisch is en communicatie een product is van wederzijdse interactie waarin we nooit zijn uitgeleerd. We staan open voor feedback, correctie op mogelijke blinde vlekken en nieuwe inzichten. Dit document is daarom ook onderhevig aan verandering en wordt regelmatig geëvalueerd en waar nodig geüpdatet.