Hoe democratisch is een democratie als niet alle groepen in de samenleving weten hoe zij hun democratische positie kunnen inzetten of die kritisch kunnen bekijken? In veel Europese landen neemt het vertrouwen in instituties en overheden af, en neemt polarisatie toe. Meer dan ooit is het stimuleren van actief democratisch burgerschap daarom van groot belang. 

Jongeren zijn de toekomst van de democratie. Met het project ‘Critical ChangeLabs’ onderzoeken we hoe we actief burgerschap van jongeren tussen de 11 en 18 jaar kunnen stimuleren. Het ontwikkelen van jonge mensen met een gevoel van eigenaarschap die zowel reflectief als kritisch kunnen zijn.

Wat is een Critical ChangeLab?

Een 'critical change lab' is een nog te ontwerpen plek - een lab - waarin een methode (bijvoorbeeld critical making) centraal staat. Een proeftuin waar je leert ontwerpen, creëren, ontdekken, experimenteren en maken. Met een focus op burgerschapsvaardigheden.

Er worden negentien 'Critical ChangeLabs' met activiteiten voor jongeren opgezet, in verschillende EU-landen. Elk lab heeft een andere aanpak, waarmee wordt getest hoe jongeren een beter begrip krijgen van democratie en hun hoe zij zelf verschil kunnen maken.

Met de bevindingen uit de labs zal een onderwijsmethode worden ontwikkeld die jongeren inspireert, ondersteunt en aanmoedigt om zelf verantwoordelijkheid te nemen als burger. 

Wat doet Waag? 

Waag organiseert het Critical ChangeLab in Nederland. In dat lab organiseren we de komende jaren maakonderwijs-activiteiten die jongeren samen laten nadenken over hoe de toekomst eruit zou kunnen zien. Een belangrijk aspect van maakonderwijs is de ontwikkeling van eigenaarschap, waarbij leerlingen leren door experimenteren en doen. Ze krijgen kaders of een opdracht mee, maar zijn volledig eigenaar van hun maakproces. De opdracht doet altijd een beroep op hun creativiteit aan hand van kunst, techniek en wetenschap, bijvoorbeeld door het maken van een zelfbedacht object.
 

critical_changelabs_maakonderwijs
Leerlingen tijdens een maakonderwijs activiteit

Missie

In het Europese project Critical Changelabs onderzoekt Waag Futurelab samen met partners University of Oulu (FI), University of Barcelona (ES), Ars Electronica (AT), Trinity College Dublin (IE), Kersnikova (SI), Latra (EL), Tactical Technology Collective (NL), European Alternatives (FR) en Institute for Social Research (HR) de relatie tussen jongeren en democratie en daarmee de toekomst van de Europese democratie van de 21e eeuw. 

Visie

Wat Waag betreft is maakonderwijs een uitermate goede manier om jongeren kritisch te leren denken en samen te werken. Door te ontdekken, te testen en te proberen leer je je creativiteit te uiten. Waag onderzoekt hoe een maker mindset en 21e-eeuwse vaardigheden mensen kunnen helpen om eigenaarschap te vergroten en hun plek in de samenleving beter te vinden.

Doelen

Critical ChangeLabs brengt een transdisciplinaire samenwerking tot stand tussen verschillende actoren uit het formele en informele onderwijs, maatschappelijke organisaties en het MKB (midden- en kleinbedrijf) om samen met jongeren na te denken over de Europese democratie en zich een toekomst voor te stellen die gericht is op rechtvaardigheid.

  • Output: Een 'educators handbook' + workshops.
  • Outcome: Verzamelde gegevens van leerkrachten en studenten.
  • Impact: Jongeren hebben een beter begrip van het belang van democratie.

Dit meerjarige project zal uiteindelijk leiden tot een handboek voor leerkrachten.

Let op! 

Ben je een docent of andersoortige educatieve medewerker? Help ons onderzoek en vul een van onderstaande vragenlijsten in. De organisatie waarvoor je werkt maakt dan automatisch kans op een gratis workshop over AI in het onderwijs en de daarbij horende ethische vraagstukken. Waag gaf vergelijkbare workshops eerder aan organisaties als het Ministerie van Economische Zaken.

Vragenlijst medewerker op een school

Vragenlijst medewerker buitenschoolse leeromgeving

Project duration

1 apr 2023 - 31 mrt 2026

Team

Financiers

Partners

EU official flag

Dit project is gefinancierd door de Europese Commissie HORIZON.2.2 - Culture, creativity and inclusive society and HORIZON.2.2.1 - Democracy and Governance.