Trust Based Banking
Ongedocumenteerde burgers zonder burgerservicenummer (BSN) hebben in Nederland door de Koppelingswet (1998) geen toegang tot overheidsdiensten zoals bijvoorbeeld rechtsbijstand, hulp bij mentale gezondheidsklachten of gemeentelijke voorzieningen. Ongedocumenteerde mensen kunnen hun identiteit en verblijf nergens registreren en zijn daardoor ‘onzichtbaar’ in de samenleving.
Zonder de benodigde identiteitsdocumenten is het voor hen simpelweg onmogelijk om te werken, een huis te huren, zich in te schrijven bij de gemeente of een bankrekening te openen. Ondanks deze beperkingen zijn veel mensen gedwongen om ongereguleerd werk te doen om te overleven, vaak met het risico op uitbuiting. Het WODC schatte in 2020 dat er tussen de 23.000 en 58.000 ongedocumenteerden in Nederland zijn.
Velen lopen fysiek gevaar omdat ze geen toegang hebben tot banken: betaald worden in contant betekent dat ze grote sommen geld bij zich dragen wanneer ze op pad gaan. Daarnaast gaan steeds meer diensten in Nederland over op een contantloze infrastructuur. Supermarkten, cafés en het openbaar vervoer schakelen over op digitale betalingen, waardoor mensen die alleen contant kunnen betalen worden buitengesloten.
Het Trust Based Banking project is een onderzoeks- en ontwikkelingsinitiatief van Waag futurelab en Here to Support (HtS), waarbij we in samenwerking met verschillende stakeholders een prototype ‘e-wallet’ ontwikkelen en middels een pilot willen experimenteren met hoe en onder welke voorwaarden ongedocumenteerde bewoners van Nederland toegang kunnen krijgen tot bankdiensten.
We streven om aan de hand van de resultaten van de pilot meer draagvlak te creëren bij banken om alternatieve vormen van identificatie mogelijk te maken gebaseerd op community vouching: een proces waarbij leden van een gemeenschap of netwerk elkaar kunnen aanbevelen.
Als je interesse hebt in dit onderwerp en graag wilt bijdragen aan het onderzoek en de ontwikkeling ervan, neem dan contact op met Pourya via gro.gaaw@ayruop.