Luchtkwaliteit, geluidsoverlast, waterkwaliteit, gammastraling en meer: de afgelopen jaren heeft het Smart Citizens Lab van Waag gewerkt aan een reeks projecten waarmee burgers hun omgeving kunnen meten en gegevens kunnen verzamelen. De methode, citizen sensing, geeft burgers een beter geïnformeerde positie in discussies over de kwaliteit van hun leefomgeving.
Onlangs heeft het Lab gewerkt aan Mobility Urban Values (MUV), een driejarig Europees project over het betrekken van burgers bij duurzame stedelijke mobiliteitskeuzes in hun buurt.
Op basis van onze ervaring met het Smart Citizens Lab hebben we een stappenplan opgezet voor het ontwikkelen van een volledig citizen sensing project.
1. Identificeer en prioriteer problemen
Dit proces kan heel open beginnen, maar zal idealiter leiden tot tastbare, meetbare problemen. Voorbeelden hiervan kunnen problemen met verkeer, vervuiling, lawaai of andere omgevingsfactoren zijn. Het gebruik van stem- of discussiemethoden kan hierbij helpen.
2. Bepaal wat, waar en wanneer je wilt meten
Is het mogelijk om het uitgekozen probleem te meten? Om een antwoord op deze vraag te formuleren en een strategie te ontwerpen, helpen co-creatieve methoden ervoor te zorgen dat dit een gezamenlijke taak binnen de groep is. Inspiratie hiervoor is te vinden in de Co-creation navigator, methodieken over citizen sensing worden gedeeld in de Making Sense Toolkit.
3. Bepaal wat je met de gegevens wil doen
De gegevens kunnen voor meerdere doeleinden worden gebruikt, zoals het opleiden van burgers, bewustmaking, het aanzetten tot gedragsverandering of het beïnvloeden van overheidsbeleid en besluitvorming. Betrek relevante stakeholders tijdens deze stap - onderzoekscentra, milieuorganisaties, data-experts - om de mogelijkheden en grenzen van vervolgacties te identificeren.
4. Richt het meetnetwerk in
Nu is het tijd om sensoren te kopen of te monteren en uit te delen. Ze kunnen aan individuele mensen worden uitgedeeld en vormen samen een burgermeetnetwerk van sensoren. Verzamelde gegevens kunnen op een gemeenschappelijke plaats worden opgeslagen of online worden gevisualiseerd. Het opzetten van het netwerk vereist een begrip van de verbanden tussen de hardware, software en het netwerk zelf. Deze stap vereist bijna altijd hulp van externe specialisten.
5. Bestel onderdelen
Wanneer je verschillende sensoren gaat samenstellen, is het belangrijk om een overzicht te hebben van de behoeften en speciale overwegingen voor elke sensor. Sommige sensoren vereisen vaker of langer kalibratie dan andere sensoren. Bepaalde sensoren kunnen ook een specifieke positionering vereisen (bijvoorbeeld een microfoon in een bepaalde richting plaatsen of ervoor zorgen dat een sensor de juiste luchtstroom ontvangt).
6. Bouw en kalibreer
Er zijn verschillende niveaus van 'bouwen' in citizen sensing projecten. Sommige projecten vereisen het ontwerpen en bouwen van sensoren vanaf nul, terwijl anderen alleen bestaan uit een eenvoudige assemblage van bestaande onderdelen. Omdat kalibratie een bepaald niveau van samenwerking of coördinatie met een officieel meetinstituut vereist, kan dit proces een gelegenheid zijn voor gemeenschapsvorming en educatie.
7. Installeer en meet
Na de kalibratie kunnen de sensoren worden geïnstalleerd en kun je beginnen met meten! De hoeveelheid tijd die je nodig hebt om te meten, is afhankelijk van wat je meet en welke soorten inzichten je wilt verzamelen. Voor luchtkwaliteit is een jaar een goede omvang om een algemeen begrip van een gebied te krijgen, omdat het alle seizoenen omvat en natuurlijke variatie van hitte en vochtigheid doorloopt.
8. Begrijp de data
Om de verzamelde data te begrijpen, is het noodzakelijk om een platform te hebben waar je de gegevens kunt controleren en openen. Het platform moet ook context bieden, zodat mensen inzicht kunnen krijgen in de betekenis van de resultaten. Je kunt bijvoorbeeld referenties opgeven voor indicaties van welke niveaus (PM, NO 2, ruis, etc.) normaal zijn en welke onveilig zijn.
9. Deel de gegevens
Het is belangrijk dat de betrokkenen ook kunnen delen, onderzoeken en definiëren hoe de resultaten hun leven beïnvloeden en informeren. De verzamelde gegevens moeten daarom open en deelbaar zijn. Naast het delen met de meetcommunity en belanghebbenden, kun je de lessen ook delen met een breder publiek.
10. Actie ondernemen
Naast het delen van de gegevens is het ook belangrijk om de boodschap erachter te vertellen. Verduidelijken de gegevens een probleem of probleem? Wijst dit erop dat een soort verandering gerechtvaardigd is? Er zijn veel manieren waarop actie kan worden ondernomen in een citizen sensing project, van het opzetten van een informatiecampagne over gedragsverandering tot actievoeren of lobbyen om een wetswijziging door te voeren.
Meer informatie
Lees hier een meer gedetailleerde versie van het proces rond het MUV-project .
Als je nieuwsgierig bent naar de technische details van het samenstellen van een sensorkit, kun je de Github-pagina van MUV bekijken.
Download de citizen sensing toolkit voor meer informatie over citizen sensing en over het bouwen van een community rond je project.
