In het project Tipping the balance doen Waag en Wageningen Universiteit onderzoek naar gezond en duurzaam eten in de wijk Schothorst te Amersfoort. Samen met bewoners, lokale ondernemers en de Gemeente Amersfoort bedenken we oplossingen om gezond en duurzaam eten voor iedereen in de wijk bereikbaar te maken. Op donderdag 18 en woensdag 24 november gingen Waag en de WUR op onderzoek uit in het winkelcentrum van Schothorst. Op het ideeënbord kunnen de bezoekers aangeven wat zij fijn vinden, maar ook wat ze missen in het voedselaanbod van Schothorst. Met elkaar gaan we in gesprek over de wensen en ideeën voor gezond en duurzaam voedsel in de wijk.
Wat zijn de belangrijke plekken in Schothorst als het over voedsel gaat? Het team van Waag laat de mensen stickers op de kaart plakken. Veel van de inwoners komen lopend of op de fiets naar het winkelcentrum en daarbij is de supermarkt meestal het aanlooppunt. Maar ook de groenteboer, viskraam en slager worden vaak bezocht. Voor een afhaalmaaltijd kan men terecht bij de Chinees of de snackbar, in restaurants en cafés is er minder keuze.
Dit is echter geen groot gemis: veel mensen gaan gemakkelijk naar het centrum, dat op tien minuten fietsen ligt. Ook maken veel oudere mensen gebruik van bezorgingsdiensten voor eten. De bakkerij, die recent zijn deuren sloot, wordt wel gemist en er is vraag naar een markt met verse producten. Wel staan er wat kraampjes op het plein, waaronder eens in de week een broodkraam en nu tijdelijk een oliebollenkraam. Toch gaan velen naar de nabijgelegen wijk Emiclaer voor de markt. Verder merken een aantal bezoekers van het winkelcentrum op dat eten de afgelopen tijd duurder is geworden.
Als we mensen vragen naar hun ideeën over duurzaam en gezond eten komt het woord ‘biologisch’ het vaakst voorbij: mensen vinden biologische producten belangrijk, voor hun gezondheid en voor het milieu. Ze merken wel op dat dit meestal meer kost. Een aantal mensen associeert ook lokaal eten met gezond en duurzaam. Het aanbod in het winkelcentrum komt ook ter sprake, iemand merkt op: ‘ik rijd nu met de auto naar de andere kant van de stad om biologisch vlees te kopen, is dat dan zo duurzaam?’ Meer mensen geven aan dat ze een winkel met biologische producten, zoals de Ekoplaza of een andere natuurwinkel, graag dichterbij zouden hebben.
Op ons ideeënbord komen post-its met ‘betaalbare gezonde producten’ of ‘een winkel met combideals – vier salades voor 2 euro’. Over vegetarische producten zijn de meningen verdeeld: een groter aanbod zou mensen helpen die keuze sneller te maken, maar de smaak, textuur en hoe het eruit ziet laat toch nog wat te wensen over. Wel geven veel mensen aan niet veel vlees te eten, voornamelijk voor hun gezondheid, maar als we doorvragen blijkt duurzaamheid ook een rol te spelen. Toch is er ook een kritische toon: de dieettrends veranderen zo snel, de meesten voelen niet de behoefte om overal in mee te gaan en blijven gehecht aan hun Hollandse hap: aardappel, vlees(vervanger), en groente.
Het winkelcentrum blijkt een ontmoetingsplek voor jong én oud, alhoewel iedereen een eigen plek opzoekt. Scholieren komen in de pauze op de bankjes zitten om hun frikandelbroodje van de Jumbo of chocoladebroodje van de Lidl te eten. Café Schothorst is voor sommige mensen een tweede woonkamer, terwijl er ook mensen zijn die aangeven dat ze best behoefte hebben aan een extra terras of café. Het pleintje voor de ingang van het centrum wordt wel ervaren als een soort ‘dorpsplein in het stadse Schothorst’. Verbeterpunten zijn de veiligheid in het verkeer en meer groen, men vindt het perkje bijvoorbeeld al heel leuk. Ook hebben de bezoekers genoeg nieuwe suggesties voor de wijk: van Afrikaanse delicatessenwinkel tot weekmarkt of braderie – Schothorst zit vol met ideeën!
In 2022 gaat het project Tipping the Balance verder: dan gaan we met de bewoners van Schothorst zelf aan de slag met de opgehaalde ideeën, om oplossingen te ontwerpen voor de wijk. Binnenkort verschijnt hierover een update op de Waag-website.
