Het handboek: Stem van het water bevat methoden, voorbeelden en interviews om met een nieuw perspectief naar het IJ te kijken. Het helpt je om de omgeving anders te ervaren en het water te begrijpen op een dieper niveau.
Het IJ is een belangrijke plek voor veel bewoners van Amsterdam. Van vis tot waterslak en van meerkoet tot mens, allemaal ontmoeten ze elkaar op het water.
Maar de mens verliest de ander soms uit het oog, zowel mens als al dat andere leven. Zo vist de gemeente Amsterdam jaarlijks ongeveer een ton plastic uit het IJ. In een tijdperk van klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit is de relatie tussen de mens en haar omgeving aan vernieuwing toe.
Van economische naar ecologische blik
Wanneer we nadenken over het IJ als waterweg, denken we al snel aan economische en veiligheidsaspecten. Hoe creëren we waarde via het ondersteunen van de beroepsvaart? En hoe combineren we dat met recreatie en veiligheid? Denk aan het kruisen van cruiseschepen met toeristen, vrachtschepen, de pont, etcetera.
Maar het IJ is zoveel diverser en dient meer belangen dan alleen die van de mens. Het IJ is een leefomgeving voor veel dieren en planten, het is een commons (gemeengoed) en heeft een eigen identiteit.
Hoe brengen we de verschillende belangen van natuur, economie en waterveiligheid samen? We moeten de ruimte delen en zijn actief onderdeel van het ecosysteem. Daarom is het belangrijk onszelf af te vragen: waar optimaliseren we voor? En wie moet er dan een stem krijgen in het ontwerpen van onze omgeving?
Het handboek: Stem van het water
Deze publicatie biedt handvatten om naar de verschillende stemmen op, in en rond het IJ te luisteren: van menselijke gebruiker tot de levende omgeving (dieren, planten, schimmels) en het water zelf. Ze stimuleren anders te kijken, nieuwe relaties aan te gaan of bestaande relaties te verbeteren. Op deze manier kunnen we met elkaar de meerstemmigheid van het IJ (h)erkennen en bouwen aan een groene, veilige toekomst voor het IJ.