Public Stack scheme drawing
Waag BY-NC-SA

Het publieke domein heroveren op het internet

Een coalitie van publieke omroepen en culturele instellingen, waaronder Waag, heeft zich verenigt in PublicSpaces, met als gemeenschappelijk doel: het publieke domein op internet herstellen. Om terug te grijpen naar de idealen uit de begintijd, waarin internet als een 'commons' werd gezien, waar media zouden worden gedemocratiseerd en de gebruiker centraal zou staan.

Om dat te doen wordt onderzocht wat voor soort andere oplossing mogelijk is. Eén gebaseerd op wat wordt gedefinieerd als Europese kernwaarden, zoals openheid, transparantie, verantwoordelijkheid, soevereiniteit; en een die de eindgebruiker niet als een exploitabele troef ziet, maar als een burger die het recht heeft om te worden geïnformeerd over zijn wereld zonder in gevaar te hoeven worden gebracht door zijn persoonlijke gegevens te moeten verkopen.

De benadering wordt gezien als een aanvulling op twee andere wegen die ook moeten worden bewandeld: de wetgevende, waar Europese regels kunnen helpen de excessen van de online wereld in te dammen; en de veranderingen van binnenuit door druk uit te oefenen op de internetbedrijven die onze online levens regeren. PublicSpaces heeft de intentie om non-profit te zijn, autonoom van politieke of commerciële druk, en heeft alleen het publieke belang voor ogen.

Het initiatief bestaat nu uit ongeveer 15 partijen met een gezamenlijk bereik van 3 tot 5 miljoen mensen. De oprichtende partners zijn publieke omroepen (zoals VPRO), instellingen voor cultureel erfgoed (zoals Eye Filmmuseum, Instituut voor Beeld en Geluid en Koninklijke Bibliotheek van Nederland) en instellingen op cultureel gebied: festivals zoals International Documentary Festival Amsterdam (IDFA) en International Film Festival Rotterdam (IFFR). Gezocht wordt nog naar uitbreiding met andere typen organisaties die de publieke waarden in hun hart hebben: op het gebied van onderwijs, in openbare dienstverlening, belangenorganisaties van consumenten, gezondheidszorg enzovoort.

Op het einde moet PublicSpaces ook open zijn voor commerciële partijen. Maar in deze fase wordt gewerkt aan een steviger basis voor wat er in de toekomst moet gebeuren en aan het vinden van financiering voor het initiatief.

Wie zich hierbij wil aansluiten, of meer informatie wil hebben over het initiatief, kan in eerste instantie het manifesto lezen dat is gepubliceerd.

Op 5 september 2018 werd het initiatief gepresenteerd bij Beeld en Geluid in Hilversum tijdens de Dutch Media Week.