Waag ontwikkelt de Co-creation Navigator, een gids voor nieuwe facilitators in co-creatie. Maar wat is co-creatie? Hoe kan de Co-creation Navigator dit faciliteren? Dit waren twee van de vragen die werden besproken tijdens een eerste workshop op 4 oktober voor mensen die ervaring hadden met co-creatie en geïnteresseerd waren in het delen van hun ervaringen.
De discussie was levendig en zeer nuttig, vooral voor mij persoonlijk. Voor mijn masterthesis zal ik met Waag werken aan het ontwerpen van een systeem dat nieuwe facilitators kan ondersteunen bij het leren van soft skills. Dit is nog steeds een erg breed terrein en naarmate mijn scriptie vordert, zal de reikwijdte van het project worden geconcentreerd.
De definitie van co-creatie
Tijdens het eerste uur verkenden we het gebied van co-creatie. Om dit te doen, moest eerst een definitie van co-creatie worden gevonden. Een werkdefinitie werd voorgesteld door Sandra Gevaert van Art of Hosting:
"Co-creatie is een diepe duik in de essentie van een vraag, samen met alle partijen die bij deze vraag betrokken zijn, en maakt ruimte voor wat als een nieuwe oplossing of idee naar voren wil komen. Mensen uitnodigen om hun individuele interesses en wensen als zodanig los te laten en zich op een dieper niveau te verbinden met hun gedeelde waarden en overtuigingen. Erop vertrouwen dat er iets in het midden is dat groter is dan elk van de partijen afzonderlijk en er iets op het punt staat te evolueren dat geen van hen alleen had kunnen creëren. Door het onderzoek aan te gaan en het hele proces samen te ervaren, opent een collectief de ruimte voor iets compleet nieuws. [...] Dit is een uitdagend gegeven. Het vraagt om een open mentaliteit en inclusief wereldbeeld."
Om van deze ene definitie te gaan naar het hele veld van co-creatie, werd deze term (co-creatie) op een kaart geplaatst waarvan we de assen bespraken. Andere termen werden vervolgens in samenhang geplaatst op de assen. Deze oefening was meer een manier om een open gesprek te leiden en niet om een definitief veld te bepalen. Het resulteerde in de volgende figuur (klik voor een grotere versie):
De Navigator
Het tweede deel van de avond was gericht op de huidige versie van de Co-creation Navigator en wat er nog aandacht nodig heeft in de ontwikkeling. De discussie bracht veel interessante informatie en meningen aan het licht, enkele van de thema's die werden besproken, zal ik hieronder kort samenvatten.
Facilitering - Als facilitator van co-creatie is veel aandacht nodig voor het proces van co-creatie. Bij faciliteren gaat het niet om het ontwerpen van één sessie, het gaat om het ontwerpen van het hele proces. Onderdeel hiervan is om te kunnen bepalen wat de randvoorwaarden zijn voor co-creatie en om te ontwerpen voor hun succes. Enkele van de in de avond genoemde randvoorwaarden waren: een bewustzijn van deze randvoorwaarden, hoe om te gaan met verwachtingen, onafhankelijkheid en flexibiliteit. Verder werd ook de noodzaak genoemd om nieuwe facilitators te begeleiden bij het ontwerpen van de evaluatie van de sessie tijdens het ontwerpen ervan.
Gemeenschap - De navigator kan een gemeenschap van mede-scheppers worden waarin we elkaar kunnen ondersteunen. Een plek waar ervaringen kunnen worden gedeeld, samenwerkingen kunnen bloeien en validatie kan plaatsvinden.
Ervaring - Bovenal stelden de deelnemers serieuze vragen over of het wel zou werken om nieuwe facilitators les te geven of te begeleiden via een online systeem. In de basis gaat het om 'zachte vaardigheden' die moeten worden ervaren om ze te begrijpen, daarom zal het een grote uitdaging zijn om een systeem te ontwerpen dat nieuwe facilitators kan helpen deze zachte vaardigheden te leren. Hierbij werd het gebruik van reflectieve vragen op punten in het systeem aangeboden als een stap in de goede richting. Waarschuwingen of reflectie-interventies moeten zorgvuldig worden ontworpen.
In november vervolgen we de workshops in co-creatie en gaan we dieper in op de rol van de facilitator.
