Teacher Maker Camp: ook leraren moeten de kans krijgen een maker mindset en vaardigheden te ontwikkelen
Kan jij je de laatste keer herinneren dat je iets gemaakt hebt? En wat je ervan geleerd hebt?
De lasercutter bromt, de 3D-printer zingt, de soldeerbouten tikken en de muizen klikken. De geuren van verbrand kunststof, hout en leer wisselen elkaar af en de werkbladen liggen vol met materialen, gereedschappen en laptops. Leerkrachten rennen rond met usb-sticks en prototypes en bereiden zich voor op de presentatie van hun Meesterlijke Mislukkingen en Fabelachtige Fabricages. Het is een prettige chaos in de Waag in het Fablab Amsterdam op laatste dag van het Teacher Maker Camp.
Professionalisering in maker education
Teacher Maker Camp is een soort vierdaagse snelkookpan voor de professionalisering van leraren in maker education. Tijdens deze vier dagen introduceren wij hen in de wereld van maker education en helpen ze hun 21ste eeuw vaardigheden te ontwikkelen. Ongeacht hun achtergrond of opleidingsniveau (of ze nu ervaren of onervaren zijn), wat deze leraren gemeen hebben is dat ze open staan om het avontuur aan te gaan, zin hebben om te leren en een verandering (klein of groot) in hun onderwijspraktijk willen aanbrengen.
Zij maken gebruik van rest- en ambachtelijke materialen, 3D-printers, digitale fabricage, elektronica en programmeer tools uit ons FabLab om hun ideeën tot leven te brengen en om hun de uitvinder in zichzelf opnieuw te ontdekken. Maar, bovenal, ervaren ze hoe het is om uit hun comfort zone te stappen; om te experimenteren en dingen te doen die ze nooit eerder hebben gedaan en weer even leerling te worden. Terug op school, kunnen ze de maker mindset met hun leerlingen delen en hen in staat stellen om te leren door te doen.
Democratisering van technologie
Maken is onze passie, net als leren. Waag’s missie is de democratisering van technologie. We helpen mensen om met behulp van technologie zelf vorm te geven aan hun leven en leefomgeving. Al twee decennia stellen we mensen in staat om zelf technologische ontwikkelingen mee te ‘programmeren’ door co-creatieve maak- en ontwerpprojecten te organiseren en uit te voeren. De afgelopen jaren zagen we in ons FabLab hele interessante vormen van leren ontstaan; intergenerationeel, interdisciplinair en intrinsiek gemotiveerd. Deze hebben we samen met een veelheid van partners vertaald naar een onderwijs context, onder de noemer van ‘maker education’.
Maker education is leren (door te) maken. Het is een creatieve manier om van kinderen uitvinders te maken. Maker education is het stimuleren van hoofd, handen en hart. In de afgelopen jaren zijn allerlei moderne technologieën goedkoop en makkelijker beschikbaar geworden. Daarmee kunnen kinderen op een laagdrempelige manier ontwerpen én maken. De leerlingen van vandaag, en daarmee de werknemers en burgers van morgen, kunnen deze gereedschappen gebruiken om hun creativiteit te laten ontluiken. Door de verbinding tussen creativiteit en technologie kunnen kinderen zich beter ontwikkelen. Maker education richt zich op kennisconstructie in plaats van kennisoverdracht en is procesgericht. Het is voor iedereen geschikt: jong en oud, denkers en doeners.
Kinderen
Tijdens FabSchool woensdagmiddagen knutselen kinderen met technologie in de Waag. Door FabSchool hebben we veel ervaring op kunnen doen met leren door te maken, de relatie tussen technologie en creativiteit en de elementen die de maker movement en maker education zo krachtig en speciaal maken. Goede, leuke en leerzame maakprojecten verzamelen, documenteren en publiceren we op de website, want delen hoort bij maker education. Het enthousiasme van onze FabSchool-kinderen en hun ouders deden ons de vraag stellen: hoe kunnen we onze passie en ervaring overdragen aan leerkrachten?
Maker worden
We vinden dat elk kind de kans moet krijgen uitvinder te worden. Dat betekent onvermijdelijk dat leraren dat mogelijk zouden moeten maken. Want, zoals Seymour Papert al zei: ‘The role of the teacher is to create conditions for invention rather than to provide ready-made knowledge.’
Maar als dat zo is, verdient dan ook niet elke leraar diezelfde kans? Want als leraren de magische ervaring van iets bedenken, technisch maken en werkend krijgen, niet zelf ervaren, hoe kunnen we dan verwachten dat zij kinderen in dit proces begeleiden? En daarbij, zoals zo velen van ons, hebben ook leraren soms een steuntje in de rug nodig om hun angst voor technologie te overkomen.
Daarom stelden we ons de vraag: kunnen we van leraren makers maken? Kunnen we onze passie voor en ervaring met maker education overbrengen? En, kunnen we leraren helpen een maker mindset en vaardigheden ontwikkelen?
Constructing Modern Knowledge
In 2014 hadden we voorrecht Sylvia Martinez uit te nodigen in de Waag om een masterclass maker education te geven aan een groep voorlopers vanuit het onderwijs, maker spaces en bibliotheken. Tijdens een etentje na afloop deelde Sylvia haar en Gary’s ervaringen en belangrijkste lessen van hun Constructing Modern Knowledge, de summerschool die zij samen al jaren organiseren en die inmiddels uit is gegroeid tot een spektakel met meer dan 250 deelnemers.
Sylvia vertelde ons dat het de belangrijkste uitdaging voor leraren is om even hun leraar-pet af te zetten en hun leerling-pet op; om zichzelf toe te staan weer te ervaren hoe is het om zelf te leren. Zoals Sylvia het stelde: “It is impossible to teach 21st century learners if you have not learned in this century.”
Ze verzekerde ons dat het organiseren van zo’n summerschool neer komt op een goede ruimte, veel materialen en machines, inspirerende sprekers en vaardige en ervaren begeleiding. En, misschien wel het meest belangrijk, een open programma met veel tijd en vrije ruimte om aan eigen projecten te werken.
We realiseerden ons al snel dat we aan de slag wilden, met gepassioneerde mensen die niet bang zijn om te leren en te pionieren. En dat intrinsieke motivatie tot bloei komt wanneer mensen de kans krijgen vanuit hun eigen idee en interesse te werken. En dat het tijd werd om te stoppen met dromen en onze eigen versie van een summerschool in maker education te gaan organiseren. Sylvia’s adviezen vormden de belangrijkste bouwstenen van ons programma en een paar maanden later was het eerste Teacher Maker Camp een feit.
Meesterlijke Mislukkingen en Fabuleuze Fabricages
Een uur voor de demonstratie van de Meesterlijke Mislukkingen en Fabuleuze Fabricages heerst er een mix van opwinding en stress. Er klinkt veelvuldig gejuich en hier en daar een vloek. Oververhitte batterijen worden afgevoerd, prototypes worden nog snel getest, meters bedrading worden in kledingstukken verwerkt, looddampen worden weggeblazen, handen zitten vol met geleidende verf en leesbrillen worden verwisseld. Een leerkracht verzucht: ‘Het is lastig om afstand te nemen. Je wordt er zo in meegezogen. Opeens laat ik dingen vallen, vergeet ik te eten en naar de wc te gaan.’ Dan worden trots de verbluffende resultaten getoond: een ontdekdoos voor zintuiglijk leren, een interactief lichtbloemenveldje à la Daan Rosegaarde, een vliegende vogel, interactieve wearables en poëtisch draaiende lampen. De decibelmeter ‘dBeter’ voor in de klas bijvoorbeeld is gemaakt door vier leerkrachten uit het primair onderwijs. Zij bedachten een apparaat dat hun klas helpt op een leuke manier stil te worden als het volume te hoog wordt. Ze hebben 3D-smilies geprint, de behuizing ‘gelasercut’ en een Arduino met geluidsensoren en LED lampjes geprogrammeerd en gesoldeerd. En dat allemaal in vier dagen! Lerares Monique: ‘Dit lag best ver van me af, dus ik dacht, laat ik me er nou eens vier dagen helemaal in storten zodat ik me iets vrijer voel om het met de leerlingen te gaan doen.’ Haar collega Tim vult aan: ‘Ik realiseer me dat ik nog heel veel kan leren.’
Terug in de klas
Deelname aan het Teacher Maker Camp is intensief. Iedereen haalt er iets anders uit. Sommigen lopen weg als expert op de vinyl snijder. Anderen zijn blij met een gek maanachtig 3d print bolletje. De een realiseert zich dat het best wat meer een speeltuin mag zijn in de klas. En de ander beseft hoe vermoeiend echt leren eigenlijk is.
Terug in de klas gaan leraren heel verschillend en op hun eigen manier met maker education aan de slag. En dat is goed.
Yvonne, vakdocent beeldende vorming op een basisschool, is zo enthousiast geraakt dat ze, na een aantal minder technische maakprojecten met haar leerlingen nu zelfs Arduino programmeert en de strijd aan is gegaan met haar directeur en haar leerlingen alleen nog maar beoordeelt op samenwerken en motivatie en geen cijfers meer geeft.
Joke neemt haar collega van de Plus-klas mee naar alle Platform Maker Education bijeenkomsten en heeft ervaren dat ze haar leerlingen met een taalachterstand het beste kan helpen door taal te verbinden aan concrete maakprojecten.
Jorg is een FabKlas gestart en heeft het beoordelingssysteem voor zijn lessen omgegooid.
En Suzanne heeft, na deelname aan het Teacher Maker Camp, een LOF (LerarenOntwikkelFonds) aanvraag geschreven en toegekend gekregen om op haar school ook haar collega’s te enthousiasmeren om maker education een plek te geven in hun onderwijs.
Platform Maker Education
Maker education in Nederland staat nog in de kinderschoenen, maar daar komt in rap tempo verandering in. Daar zal deze vertaling van Invent to Learn hopelijk en hoogstwaarschijnlijk aan bijdragen. Daarnaast wordt ook op andere manieren aan de weg getimmerd.
Waag is samen met FabKlas en Frysklab initiatiefnemer van Platform Maker Education. Het platform geeft een impuls aan de bottom-up maakonderwijsbeweging in Nederland. Enerzijds door scholen in staat te stellen kennis te maken met leren door te maken. Anderzijds door scholen die al bezig zijn, samen te brengen in een leergemeenschap, zodat zij hun ervaring en activiteiten kunnen verdiepen. Ook deelt het Platform Maker Education kennis en informatie en brengt het verschillende activiteiten in Nederland in kaart en stelt het lesmateriaal in de vorm van projecten online beschikbaat. Tenslotte wordt onderzocht wat de meerwaarde van maakonderwijs voor (techniek)onderwijs en creative learning in brede zin.
Het Platform brengt onderwijs, maker spaces en bibliotheken samen. Het ondersteunt de maker education beweging in Nederland, functioneert als vliegwiel, brengt mensen bij elkaar, verbindt verschillende onderwijstypes en sectoren; creatieve industrie, onderwijs, bibliotheken, wetenschap en deelt kennis en informatie. De kracht zit in een netwerk van gepassioneerde en intrinsiek gemotiveerde mensen die tijd en energie in activiteiten stoppen om leren en onderwijs te verbeteren, kinderen de kans te bieden uitvinder te worden en hun creatieve en technische vaardigheden te ontwikkelen.
Teacher Maker Camp publicatie
Onze beste recepten en geheime ingrediënten van het Teacher Maker Camp hebben we verzameld en beschreven in een publicatie. Deze is online beschikbaar en kosteloos te downloaden. Met het schrijven en verspreiden van deze publicatie willen we onze kennis over en ervaring met de organisatie en begeleiding van een Teacher Maker Camp overdragen. Wij streven ernaar om andere FabLabs, makerspaces, maker education experts en pionier scholen te inspireren op hun beurt hun liefde voor maker education te verspreiden door de ontwikkeling van hun eigen, lokale Teacher Maker Camp. En we zijn er ontzettend trots op dat gelijkgestemden in Delft, Gent en Lissabon zich hebben laten inspireren en hun eigen versie van een maker camp voor leraren hebben georganiseerd.
