Er is een noodzaak om ons voedingspatroon naar een meer plantaardig alternatief in te richten, zowel vanuit gezondheids- als duurzaamheidsperspectief. Hoe worden mensen daartoe gestimuleerd? En waarom is dat, ondanks de bestaande kennis en beschikbare duurzame producten, tot op heden niet gelukt? Met deze vragen begon het onderzoek Tipping the Balance. Samen met Wageningen Universiteit & Research en Ahold Delhaize zocht Waag Futurelab naar de ‘tipping points’, oftewel de kantelpunten, in de voedseltransitie en specifiek in de voedselomgeving. De eindpublicatie van het onderzoek is nu te lezen.
Download het onderzoeksrapport (pdf)
Iedereen heeft zo zijn eigen favoriete supermarkt in de omgeving. Dagelijks zien we voedingsaanbiedingen om ons heen en weten we wat onze boodschappen kosten. Beschikbaarheid, informatie, prijs, promotie van voedingsmiddelen en verkooppunten - al deze onderdelen vormen de voedselomgeving. Een gezonde voedselomgeving is zo ingericht dat het ongezonde voedselkeuzes ontmoedigt en gezonde keuzes juist makkelijker maakt (RIVM, 2022). In België worden bijvoorbeeld via de bonuskaart gezonde keuzes beloond: hoe meer gezonde producten je koopt, hoe groter het voordeel. Het herontwerpen van de voedselomgeving kan de transitie naar een meer plantaardig dieet stimuleren. Het onderzoeksproject Tipping the Balance richtte zich daarom op het ontwerpen van een voedselomgeving die helpt bij het maken van keuzes die minder belastend zijn voor mens en planeet, oftewel gezonder en duurzamer.
Uit het onderzoek komt naar voren dat mensen zich bewust zijn van de problemen in het huidige voedselsysteem, maar het moeilijk vinden om andere keuzes te maken in de onveranderde voedselomgeving. Daarnaast ontstaat soms weerstand wanneer verandering van elementen in de voedselomgeving van bovenaf worden opgelegd. Daarom is in dit onderzoek gebruik gemaakt van creatieve ontwerpmethodes om verschillende mensen en organisaties met (tegenstrijdige) belangen, behoeften en emoties te betrekken. Met behulp van methodes zoals emotienetwerken en 'krant van de toekomst', zijn in Amersfoort met de bewoners, organisaties en andere betrokkenen op wijkniveau toekomstscenario's van gezonde en duurzame voedselomgevingen ontworpen. Deze scenario's laten realistische, haalbare ingrepen zien voor supermarkten en kleine voedselaanbieders om lokale voedselomgevingen te transformeren in samenwerking met de wijk.
Lees verder in het onderzoeksrapport (pdf)
Het PPS onderzoeksproject Tipping the Balance is van 2021 tot 2022 uitgevoerd door onderzoekers van Waag Futurelab, Wageningen Universiteit & Research, en Ahold Delhaize. Het overkoepelende project “Tipping the Balance in dietary change" wordt uitgevoerd door een consortium van Wageningen University and Research, Reinwardt Academie Hogeschool voor de Kunsten, RIVM, Waag Futurelab, Gemeente Amersfoort, Gemeente Utrecht, Provincie Utrecht en BeBright.
