Toen ik een paar weken geleden begon bij Waag, was het in begin nog best overweldigend. Er gebeurt veel bij Waag, met vier onderzoeksgroepen en veel verschillende projecten. Op het publieksprogramma op donderdagavond zijn deze projecten te zien en worden ze omgezet in workshops, talks en andere evenementen. Tijdens de komende paar weken zal ik deze open donderdagen bijwonen. Waag ontdekken - one event at a time.
Donderdag 29 maart markeert de start van deze reis door Waag. De eerste halte? Een workshop over het extraheren van kleuren uit bacteriën, georganiseerd als onderdeel van TextileLab Amsterdam. Misschien ook wel toepasselijk om klein te beginnen bij bacteriën en micro-organismen. Op deze avond gaan 20 deelnemers aan de slag met het maken van verschillende soorten verf van bacteriën.
Hoewel de focus deze avond vooral ligt op het op een leuke manier ontdekken van de mogelijkheden die deze bacteriën bieden, gaan de achterliggende implicaties van deze technieken veel verder. Als het succesvol is, kan de productie van deze bacteriële verfsoorten een goed alternatief bieden voor de chemicaliën en verven die momenteel in de textielindustrie gebruikt worden.
Maken als startpunt
'Maken' is een thema dat steeds maar weer naar voren komt bij Waag, en vormt een onderdeel van de kernwaarden en filosofie van Waag. Deze manier van denken is ook duidelijk aanwezig tijdens de workshop. Na een korte introductie over het thema van de workshop, wat achtergrondinformatie over de textielindustrie en het type bacterie dat gebruikt gaat worden, gaan de deelnemers direct aan de slag. Drankjes weg, handschoenen aan, en klaar om bezig te gaan!
Petrischaaltjes met de bacteriën worden uit de incubator gehaald en onthullen een prachtige diepe en rijke paarse kleur. Maar ook al zien ze er nog zo mooi uit, door de geur die ontsnapt uit de incubator worden we er snel aan herinnerd dat er toch wel echt bacteriën gebruikt gaan worden. De bacteriën die deze workshop gebruikt worden kunnen normaal gevonden worden op de ruggen van kikkers, met wie de bacteriën een wederzijds voordelige relatie hebben.
Maar niet vandaag. De bacteriën zijn verzameld en een aantal dagen gegroeid, klaar om verf van te maken. Door pure alcohol te schenken op de schaaltjes worden de bacteriën gedood en vormt zich een kleurrijke vloeistof.
Natuurlijke verfstoffen met van nature zeer sprekende kleuren, zoals kurkuma, zijn ook aanwezig om te mixen met de bacterieverf. Dit leidt volop tot experimenteren, en enkele deelnemers beginnen een zoektocht naar de perfecte ingrediënten om een blauwe verf te maken, blijkbaar de lastigste kleur. Misschien wel de meest interessante soorten natuurlijke verf zijn de pH-reactieve. Met een druppeltje soda veranderen de kleuren van bijvoorbeeld rood naar groen. Het doet een beetje denken aan de proeven bij scheikunde op de middelbare school.
Aan het einde van de avond kunnen mensen papier en stof versierd met hun zelfgemaakte verf meenemen naar huis. Geïnspireerd door de workshop en klaar om verder te experimenteren.
Deze workshop was een vereenvoudigde uitvoering in het kader van het donderdagavondprogramma, waarbij gebruik gemaakt werd van eerdere resultaten uit een uitgebreide workshop, waardoor de voorbereidingstijd kon worden verkort.
