De komende maanden werkt Waag aan het project MicroDonor. We onderzoeken of een systeem van microdonaties een geschikt verdienmodel is voor open-source ontwikkelaars, contentmakers en culturele instellingen die hun geld niet willen verdienen met de persoonsgegevens van hun gebruikers. Lees meer over MicroDonor en kijk de meetup terug, die plaatsvond op 18 maart.
Stel je bent een literair tijdschrift. Je wil open, eerlijke content aanbieden aan zoveel mogelijk lezers. Het liefst zo laagdrempelig (dus goedkoop) mogelijk, en op een privacy-vriendelijke manier waarbij privégegevens van gebruikers niet ‘stiekem’ worden verzameld. Tegelijkertijd moet je toch op de een of andere manier je platform financieren. Hoe doe je dat?
Microdonaties hebben veel potentie: via kleine, vrijwillige donaties steun je als gebruiker open-source platforms, contentmakers en culturele instellingen naar keuze. Een win-win situatie voor zowel de gebruiker, die niet langer (onbewust) met zijn privégegevens ‘betaalt’, als voor de aanbieders van deze digitale diensten, die opereren volgens het Public Stack-model van ethische technologie en publieke waarden (lees hier meer over de Public Stack). Maar hoe werkt zo’n systeem van microdonaties in de praktijk?
Waag ontving een subsidie om te onderzoeken hoe microdonaties kunnen worden gebruikt om publieke en open-source diensten op het internet te ondersteunen. We begonnen met de vraag: is Web Monetization een geschikt model zijn om Public Stack-diensten te financieren? Via deze blogserie houden we je op de hoogte van onze zoektocht. In de eerste post schetsen we de urgentie en achtergrond van het project. Inmiddels zijn we iets verder in het onderzoek. In dit stuk praten we je bij over onze systeem-technische bevindingen tot nu toe. Wat is Web Monetization? En wat voor partijen zitten er eigenlijk achter?
Hoe werkt Web Monetization?
Web Monetization is een model dat kleine betalingen (microdonaties) mogelijk maakt van de bezoeker of gebruiker van een digitale dienst aan de organisatie achter deze dienst. Denk bij deze organisaties bijvoorbeeld aan open-source platforms of aan makers en culturele instellingen die hun (online) content openlijk willen delen en daarbij een ander verdienmodel zoeken dan via gepersonaliseerde advertenties.
Sinds een aantal jaar bestaat de Web Monetization API (application programmer interface), dat organisaties in staat stelt als Web Monetization-provider op te treden om transparante, beveiligde betalingen tussen gebruikers en aanbieders van digitale diensten te faciliteren. Providers treden als het ware als tussenpersoon op, waarbij microbetalingen van gebruikers van digitale Public-Stack diensten via deze route bij de aanbieders van deze diensten terecht komen. Vergelijk het met Spotify: als gebruiker betaal je een vast bedrag per maand, waarbij Spotify als intermediair kleine bedragen verdeelt over de aanbieders van muziek (de artiesten). Bij Web Monetization lopen deze microbetalingen via het Interledger protocol (voor het gemak ‘ILP’), dat met behulp van blockchain online transacties tussen virtuele wallets ondersteunt.
Tot nu toe is Coil de enige werkende Web Monetization-provider. Coil werkt als volgt: door middel van een maandelijkse flat fee subscription van €5 word je als gebruiker lid, zonder dat je daarvoor een wallet (een digitale plek waarin je geld wordt bewaard) aan moet maken. Hierbij installeer je de Coil webextensie, oftewel een klein programmaatje dat in je browser ‘meekijkt’ naar de platforms en content die je bezoekt. Organisaties of contentmakers registreren zich op vergelijkbare wijze bij Coil. Zij maken via bijvoorbeeld Uphold een wallet aan en plaatsen de Web Monetization-‘tag’ op de API van hun pagina. Zodra je als gebruiker een platform bezoekt of content bekijkt van een organisatie die is aangesloten bij Coil, springt er een dollartekentje aan op de Coil-webextensie en gaat de teller lopen – je zit op een monetized website.
Op basis van hoe lang jij de website gebruikt, maakt Coil een vast bedrag van 36 eurocent per uur over aan de betreffende organisatie. Zo balanceren ze de binnenkomende geldstromen van gebruikers met betalingen aan ontvangende platforms, waarbij zij als provider zelf het overige risico opvangen. Door te werken met vaste bedragen wordt voorkomen dat ze per individuele gebruiker moeten bijhouden van welke monetized diensten die gebruik maakt. Deze ontkoppeling is in het belang van privacy, omdat er zo geen individuele betalingen worden geregistreerd tussen bezoekers en ontvangende contentmakers of organisaties.
De zoektocht van Waag
Coil is gefinancierd vanuit het Amerikaanse Ripple, dat met XRP-currency werkt, een tegenhanger voor bitcoin vanuit de financiële sector. Inmiddels telt Coil duizenden leden, variërend van individuele contentmakers tot grotere culturele en open-source organisaties. In samenwerking met Mozilla Foundation en Creative Commons heeft Coil Grant for the Web opgezet, een fonds van 100 miljoen dollar dat zich expliciet richt op nieuwe ontwikkelingen binnen Web Monetization. Vanuit dit fonds ontving Waag subsidie voor ons onderzoek. In januari trapten we af, met als doel om uiteindelijk een prototype te ontwikkelen voor een eigen Web Monetization-webextensie.
We begonnen met een experiment met een kleine webextensie, met één testgebruiker - een collega binnen dit project - die zowel als gebruiker van de dienst én namens de aanbieder optrad. Als test gebruikten we meet.waag.org, onze eigen implementatie van Jitsi, een open-source videoconferentiedienst. Via Uphold maakte de collega een eigen wallet aan en een wallet van Waag. Daarbij volgde meteen het eerste struikelblok: om volledig gebruik te kunnen maken van de wallet werden allerlei persoonsgegevens vereist, zoals een kopie van je paspoort. Niet zo privacy-vriendelijk.
We gebruikten daarom een sandbox (testnetwerk) met nepgeld. Via de API van Jitsi, die open toegankelijk is en waar je dus code aan kunt ‘inprikken’, koppelden we het ILP vast aan meet.waag.org. Het idee was dat de webextensie het einde van de Jitsi-sessie zou detecteren, waarbij een vast bedrag(je) zou worden overgemaakt op het moment dat je ophangt. En het lukte! Er ging nepgeld uit de gebruikerswallet en het stroomde weer binnen in de wallet van Waag. De ‘naïeve implementatie’ was geslaagd.
Change of plans
We willen met ons onderzoek uitzoeken of microdonaties een geschikt model zijn om digitale Public-Stack initiatieven te financieren. Aanvankelijk dachten we dat het nodig zou zijn om zelf als Web Monetization-provider (net als Coil) op te gaan treden om dit volledig te kunnen onderzoeken. Dit bleek gaandeweg niet nodig te zijn door de mogelijkheden en vrijheid die de Web Monetization-interface ook via Coil biedt. Zelf als provider optreden heeft dus geen reëel toegevoegde waarde. Daarnaast begin je als provider een nieuw bedrijf met klanten en geldstromen. Dit is organisatorisch complex en past niet binnen de organisatie.
In plaats van het wat opnieuw uit te vinden, richten we onze aandacht op de uitwerking van het hoe. We gaan dus niet zelf als Web Monetization-provider optreden zoals in het oorspronkelijke plan, maar gebruiken Coil en bouwen daar onze eigen webextensie naast (deze ruimte biedt het Web Monetization API). De toegevoegde waarde van zo’n eigen, tweede webextensie is dat je als gebruiker precies kunt instellen welke platforms en open-source projecten je wilt ondersteunen, en dat je daar duidelijke voorwaarden aan kunt koppelen. Zo kun je een maximumbedrag instellen of je voorkeuren voor bepaalde platforms aan en uit zetten. Uiteindelijk bepaalt niet de eigenaar van de site, via bijvoorbeeld een betaalmuur voor extra content, maar de gebruiker zelf waarvoor hij betaalt. Hieronder staat een voorbeeld van hoe zo'n webextensie eruit zou kunnen zien.
Hoe nu verder?
Er zijn een aantal vervolgstappen in ons onderzoek. Ten eerste moeten we gaan uitzoeken: wat monetize je? Hoe bepaal je welke organisaties en content tot Public Stack-initiatieven behoren, waaruit de gebruiker uiteindelijk via onze webextensie een selectie kan maken? Daarnaast: het proces rondom beide webextensies moet zo transparant mogelijk zijn voor de gebruiker, waarbij de voorwaarden voor betalingen en voorkeuren duidelijk omschreven zijn - inclusief de privacyvoorwaarden van Coil. Hoe communiceer je dit op een zo open mogelijke wijze?
We willen daarnaast graag in gesprek met jullie. Is een systeem van Web Monetization inderdaad iets wat we willen? Wat voor andere mogelijkheden zijn er? Op donderdag 18 maart vond een publieksprogramma plaats, waarin verschillende organisaties die nu al experimenteren met eerlijkere verdienmodellen aan bod kwamen. Kijk de meetup terug.
Aansluitend organiseren we in de komende weken drie co-designsessies op 22 april, 6 mei en 20 mei. We gaan samen met open-source ontwikkelaars, contentmakers en culturele instellingen de ‘ideale’ Web Monetization-standaard ontwerpen. Hoe zou Web Monetization eruitzien als wij wél zelf als provider willen optreden, aan wat voor voorwaarden moet zo'n standaard voldoen en wie moet er bij het ontwerpproces betrokken worden? Raakt jouw werk hieraan of heb je persoonlijke interesse in innovatieve verdienmodellen? Houd de site in de gaten voor exacte data of neem alvast contact op met Hannah via hannah(@)waag.org om deel te nemen aan een co-designsessie.
