Na een korte winterstop gaan we weer verder met ‘Planten voor de Toekomst’, een mooi project van de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen (NVBT). Hierin verbinden we de diverse botanische collecties en bedenken we innovatieve manieren om die te delen (en mogelijk verrijken) met het publiek.
Afgelopen najaar was de eerste proeftuin, waarin we een uitnodigend, multimediaal onderzoeksinstrument, de loep, introduceerden. Een vorm die goed past bij het kenniskarakter van de tuinen. Met deze interactieve loep kunnen bezoekers onzichtbare dingen ontdekken over planten. Dit voorjaar is het tijd voor een tweede proeftuin waarin nieuwe ideeën voor nieuwe doelgroepen gaan ontspruiten.
Een proeftuin is een co-creatie lab waarin Waag en medewerkers van de verschillende botanische tuinen in Nederland gezamenlijk nieuwe publiekstoepassingen verkennen. Binnen zo’n proeftuin wordt op een speelse manier nagedacht over de mogelijke vormen waarin de kennis over planten en biodiversiteit beschikbaar wordt gesteld aan het publiek, op een manier die past bij deze tijd.
Een proeftuin bestaat uit een reeks van zes wekelijkse ontwerpsessies, met betrokken deelnemers uit verschillende disciplines van de botanische tuinen, uit de developer community en uit het (bestaande en gewenste) publiek van de tuinen.
Donderdag 20 februari 2014 gingen we van start met de tweede proeftuin in de Botanische Tuinen in Utrecht. Hieraan namen 16 medewerkers (directeuren, collectiebeheerders, communicatiemedewerkers en vrijwilligers) deel uit de tuinen vanuit het hele land.
In de eerste week verdiepte men zich in diverse doelgroepen, die nu in verschillende mate aangesproken worden door de verschillende tuinen. Door de grote onderlinge diversiteit van de tuinen (van in het centrum van een grote stad tot in bosrijk gebied, van grote aantrekkingskracht op toeristen tot ontontdekte schatkamer, van betaalde toegang achter hek tot open landschap, etc.) is een belangrijk aspect het uitwisselen van bestaande ervaringen, daarna wordt geprobeerd het onbekende verder in kaart te brengen. Op basis van deze brainstorm worden in groepjes diverse ideeën gelanceerd. Voor toeristen bedacht een groep de coffee-garden. Daar hoor, voel en zie je van alles over de koffieplant, terwijl je geniet van een kop koffie. een directe koppeling tussen bron en product (wat je ook met vanille, kaneel, kruidnagel etc. kan doen). Voor ouderen bedacht men een verhalenbankje. Op een rustig plekje in de tuin kan je samen te praten over vergeten planten: wie kent niet de Citroengeranium of de Sansevieria? Voor grootouders en kleinkinderen kwam men met een speurtocht naar de samenhang tussen voelbare bladvormen en bomen in de tuin, terwijl jongeren juist konden niksen in de tuin en verrast worden door de natuur. Voor stadstuinierders zou de tuin een stukje grond beschikbaar kunnen stellen waar tuinierders hun planten en werkwijze kunnen tentoonstellen aan publiek.
De tweede week zochten de deelnemers de doelgroep op, legden hun ideeën voor en gingen de confrontatie aan. Totaal doorregend in een moestuinencomplex, schuilend in Hoog Catharijne, of mengend met de doelgroep in de VVV. Opvallend was het grote enthousiasme onder de gesprekspartners over de tuinen. Zo leerden de deelnemers bijvoorbeeld dat stadtuinierders zich graag zouden verbinden aan de tuinen, op zoek naar een grotere collectiviteit, uitwisseling en zichtbaarheid. En dat ouderen associaties hebben met planten en er graag over praten, maar echt niet allemaal achter de geraniums zitten. En dat verbazingwekkend veel mensen eigenlijk even de tijd nemen om op straat je vragen te beantwoorden.
Komende weken verhuist de proeftuinkaravaan naar Oudenbosch en Amsterdam en proberen we zo concreet mogelijk met publiek uit hoe we nieuwe verbindingen kunnen creëren tussen het aanbod en het potentieel van de tuinen en de wensen en levenswijzen van het beoogde publiek. Zo leren we tijdens de proeftuin over de wensen en behoeften van dit (nieuwe) publiek in de tuinen.
Alvast voor in de agenda: in de laatste proeftuin op donderdag 27 maart worden in de Hortus Botanicus Amsterdam de ontwikkelde ideeën gepresenteerd en geëvalueerd met publiek.
Het kader van de proeftuinen wordt gevormd door het project ‘Planten voor de Toekomst’, dat ondersteund wordt met een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij.
