Marleen Stikker werd door de krant Trouw (door Amber Dujardin, in het artikel getiteld "Is Nederland gebouwd op digitaal drijfzand?") gevraagd naar de gevolgen als de technologie waar we op vertrouwen plotseling uitvalt.
Terwijl de technologie zich steeds sneller ontwikkelt, lijkt onze 'veerkracht' juist af te nemen. Het is opmerkelijk hoe snel we aan innovaties gewend raken en ze als vanzelfsprekend beschouwen. Een landelijk alarmnummer bestaat pas sinds 1990 (toen nog 06-11), en de eerste geldautomaat deed zijn intrede in Nederland in 1976. Maar wie heeft er nog een nummer van de plaatselijke spoedeisende hulp in zijn adressenboekje, of een oude sok met geld in huis, mocht alles uitvallen?
Niet voorbereid
Op een rampscenario zijn zowel de overheid als burgers niet genoeg voorbereid, zegt Marleen Stikker, directeur van Waag. "De technologie gaat en zal regelmatig uitvallen, maar dat wordt heel vaak ontkend", zegt ze. "We denken dat mensen falen, maar technologie niet. Het begint langzaam door te dringen dat technologie óók faalt. De vraag is: wanneer wordt het kritiek? Wat gebeurt er als het langer dan een dag of een week gebeurt? Dat moeten we ons altijd afvragen."
Internet of Things
Het verbaast Stikker dat mensen zo happig zijn op het 'internet of things', waarbij apparaten met het internet verbonden worden en met elkaar kunnen communiceren. "Dan heb je een thermometer die je niet meer kunt gebruiken als een server in Amerika eruit ligt. En waarom zou je een app gebruiken om je voordeur te openen? Wat als je batterij leeg is? En waarom zou je een bedrijf mee laten kijken wanneer je wel of niet thuis bent? Dat soort toepassingen zouden niet toegelaten mogen worden op de markt. Ze zijn onveilig."
Digitaal spoor
Ze is er stellig van overtuigd dat mensen in hun eigen leven zo min mogelijk afhankelijk moeten zijn van technologie. Niet alleen omdat het kan falen, maar ook vanwege onze privacy. Zo is Stikker groot voorstander van het gebruik van contant geld. "Niet per se omdat ik denk dat straks de kassa’s het straks wekenlang niet doen, maar omdat ik geen digitaal spoor wil achterlaten."
Sommige mensen gaan een heel stuk verder in die onafhankelijkheid. Ze leven off the grid, ofwel niet aangesloten op netwerken, met eigen water- en energievoorzieningen. Een heel interessante ontwikkeling, vindt Stikker. "Niet per se om je af te keren van de wereld. Maar wel om minder afhankelijk te zijn van centrale systemen."
Wie het iets minder voortvarend wil aanpakken, kan beginnen met Indieweb, een alternatief voor commercieel internet dat is gestoeld op het principe dat alles wat jij plaatst van jou is, en dat je er zelf de controle over houdt. "Zo ben je niet afhankelijk van grote spelers", zegt Stikker. "Je kunt bijvoorbeeld een lokale server inrichten voor je mail. Dat al onze mail bij Google staat, is helemaal niet nodig."
Ook een 'ouderwets' boekje met telefoonnummers en een voorraad contant geld in huis kunnen geen kwaad, vindt Stikker. Ze hoopt dat de recente storingen bijdragen aan het besef dat mensen zich zo min mogelijk op één systeem moeten vastleggen. "Er is zo’n push geweest van het idee dat bedrijven alles maar voor ons oplossen. We zijn het zicht kwijtgeraakt op hoe technologie in onze samenleving werkt."
