Deze zomer worden na meer dan 25 jaar de wapens aan het plafond van de koepelzaal in de Waag, het Theatrum Anatomicum, opnieuw gerestaureerd. Na verloop van tijd worden de kleuren van de wapenschilden aangetast, door inwerking van daglicht, vocht en lucht.
Het anatomisch theater van de Waag is geen eenvoudige ruimte om in te werken. Door de hoogte is het nodig om een stellage te maken in de zaal, waarvandaan de wapens op de houten zoldering kunnen worden bereikt. Bovenin de koepel is het warm (zeker deze zomer!) en krap. De restauratie is een precisiewerkje om de wapens zoveel mogelijk in hun oude glorie te herstellen. Vergelijkbaar met het restaureren van schilderijen, ware het niet dat de wapenschilden op de koepel zich niet op een plat vlak bevinden.
Eerdere restauratie
Bij een eerdere restauratie in 1992 werden al de vervuilde gelige vernislagen verwijderd. Bij het verwijderen van de vernislagen kwamen destijds diverse aardige details aan het licht: op het wapenschild van de chirurgijn Muyser bijvoorbeeld werden niet alleen de muizen weer zichtbaar, maar ook een poes met een muis in zijn bek. Bij deze restauratie kon men ook constateren dat de balustrade boven en beneden uit verschillende houtsoorten bestond. Omstreeks 1750 moet de balustrade aan de benedenzijde van schotten zijn voorzien om extra ruimte te bieden voor nieuwe heraldische wapens.
Anatomisch theater
Het Theatrum Anatomicum in de Waag is gebouwd in 1691 als een ruimte voor experiment, voor observaties en als leeromgeving door het Chirurgijnengilde. De drijvende kracht achter het anatomisch theater was anatoom, zoöloog en botanicus Frederik Ruysch, zijn wapen vormt dan ook het middelpunt op het plafond. De 84 wapenschilden op het plafond zijn aangebracht door de leden van het Amsterdamse Chirurgijnsgilde, 36 in drie rijen op de koepel en overige 48 op de balustrade daaronder.
Op wetenschappelijk gebied was het de plaats waar het gilde van de chirurgijnen de anatomie bestudeerde met behulp van de stoffelijke overschotten van criminelen. Later kon niet alleen de medische wereld deze bijeenkomsten bijwonen, maar kreeg ook de man in de straat toegang tot de intrigerende, taboe-doorbrekende wereld van de ontleding. Voor dit deel van het publiek werden de hoogste plaatsen in het amphitheater tegen lage prijzen beschikbaar gesteld. De muren van de koepelzaal zijn horizontaal in twee kleurvlakken verdeeld. De scheiding geeft ongeveer de hoogte aan van de tribunes vanwaar de toeschouwers de anatomische lessen volgden.
