De Waag in de Middeleeuwen
beeldbank.amsterdam.nl CC0

De bouwgeschiedenis van de Waag

In 2008‐2009 dreigde ernstige schade aan de Waag vanwege een reeks verzakkingen. Er werd toen een programma gestart voor funderingsherstel. In dat kader is onderzoek naar de bouwgeschiedenis van het bouwwerk uitgevoerd, wat een gedetailleerd rapport heeft opgeleverd.

De Waag op de Nieuwmarkt, één van de oudste bakstenen gebouwen van Amsterdam, vindt zijn oorsprong in de 15de-eeuwse Sint-Anthoniespoort, de oostelijke toegangspoort van de laatmiddeleeuwse stadsommuring van Amsterdam. Het verdedigingswerk bestond uit een hoofdpoort met vier torens en een voorpoort met twee torens. Het gebouw heeft tot 1592 als stadspoort dienst gedaan. In 1614 werd de gracht aan weerszijden van het gebouw deels gedempt en overkluisd en kwam er een plein; de Nieuwmarkt.

In 1617 werd de voormalige stadspoort ingericht als waag en vestigden zich in de torens diverse gilden. Al deze veranderingen in gebruik leidden tot verschillende verbouwingen en gaven het gebouw uiteindelijk zijn huidige voorkomen.

Het gebouw werd in de periode van mei 2013 tot oktober 2014 integraal van een nieuwe fundering voorzien. Zowel in de aanloop als tijdens deze herstelwerkzaamheden verrichtte de afdeling  Monumenten en Archeologie van de gemeente Amsterdam interdisciplinair archeologisch en bouwhistorisch onderzoek naar de bouwgeschiedenis van dit gebouw. In dit rapport staat de geschiedenis van de Sint-Anthoniespoort tussen circa 1425 en 1617 centraal.

De Waag op de Nieuwmarkt. De middeleeuwse oostpoort van Amsterdam (pdf)

Auteurs: Jerzy Gawronski, Gabri van Tussenbroek, David Derksen, Ranjith Jayasena en Sebastiaan Ostkamp| 2017 | 154 pagina's