Naar aanleiding van Zomergasten met Marleen Stikker houden we een viertal interviews met mensen die in hun dagelijks werk met de besproken onderwerpen te maken hebben. We spraken een bio-kunstenaar, een hacker, een pionier in het maakonderwijs en een ontwerper van doe-het-zelf-zorgoplossingen.
Deel 3: Karien Vermeulen van Waag strijdt al jaren voor meer maken in het onderwijs. Naast cursussen voor kinderen en het openen van Maakplaatsen in Amsterdamse wijken in samenwerking met ondermeer de Openbare Bibliotheek Amsterdam, richt ze haar pijlen ook op het onderwijs zelf. Bijvoorbeeld door het organiseren van de FabLearn conferentie op de Makerfaire in Eindhoven dit jaar, waar het verhaal van maakonderwijs zal worden verteld.
Wat is maakonderwijs?
Kort gezegd gaat maakonderwijs over 'leren door te maken'. Het verbindt de creativiteit van kinderen aan technologie om zo bij te dragen aan kennisconstructie in plaats van kennisoverdracht. Je ziet dat kinderen een enorme creativiteit hebben in het oplossen van problemen als je ze de vrijheid geeft om zelf een oplossing te maken. Een belangrijke pionier in het maakonderwijs, Seymour Papert, omschrijft het als volgt: "De rol van de leraar is om voorwaarden te scheppen voor uitvindingen, in plaats van kant-en-klare kennis te bieden."
Waarom is dit zo belangrijk om kinderen mee te geven?
Voor de banen van de toekomst weten we nog niet precies welke vaardigheden vereist zijn. Wat we wel weten is dat creativiteit, probleemoplossend vermogen en digitale geletterdheid belangrijker zullen worden. Veel problemen zullen vakoverstijgend worden. Hierop probeert het maakonderwijs kinderen voor te bereiden. Door probleemgestuurd en holistisch te onderwijzen, leren kinderen omgaan met onzekerheid en bouwen hierin aan hun zelfvertrouwen. Het fysiek maken van iets helpt kinderen in het bewustzijn iets toe te kunnen voegen aan de wereld. Uiteindelijk resulteert dit in zelfredzame en kritische burgers.
Wat is het laatste dat je zelf gemaakt hebt?
Eerlijk gezegd ben ik zelf niet de allergrootste maker, afgezien van een enkel prutsknutselwerk op zijn tijd. Het laatste dat ik maakte was denk ik een Artbotje, een hele simpele maar leuke oefening met een oud motortje uit een elektrische tandenborstel, stiften en papier.
Wat is er anders aan maakonderwijs, in verhouding tot handenarbeid, techniek etc.?
Maakonderwijs is niet supernieuw. Maar het zelf maken was een beetje verdwenen en ondergewaardeerd geraakt. Door de beschikbaarheid van nieuwe technologieën en tools zie je herwaardering van het zelf maken, je kunt nu immers veel uitgebreider 'maken'. Wat maakonderwijs echt onderscheidt van handenarbeid e.d., is de holistische en probleemgestuurde aanpak die verschillende aanpakken probeert te combineren.
De FabLearn conferentie in september (tijdens de Makerfaire) gaat precies over dit onderwerp, waar kijk je het meest naar uit?
Ik heb eigenlijk twee dingen waar ik erg naar uit kijk. Edwin Dertien gaat een workshop geven over hoe je van oud speelgoed een nieuwe robot kan maken. Een beetje zoals Simone Giertz (besproken in Zomergasten) doet via haar Youtube-kanaal.
En daarnaast is de presentatie en performance van Sam Aaron wat mij betreft de knallende afsluiter van de dag. Sam Aaron is de maker van Sonic Pi; een simpele programmeertaal om muziek mee te programmeren. Sam zal een optreden verzorgen waarin hij de muziek live op het podium codeert.
