Brain T., Sjölén B., Oliver J., Asunder: Wadden Islands Netherlands, 2020
Brain T., Sjölén B., Oliver J., Asunder: Wadden Islands Netherlands. ©
make

Space Lab

Het huidige dominante beeld van de aarde is ontstaan in de loop van de twintigste eeuw. Astronomie en ruimtevaarttechnologie speelden daarbij een centrale rol. Grote spelers, zowel overheden als particulier, ontwikkelden de technologieën. De rest van de samenleving bleef toeschouwer. 

Nog altijd gedraagt de ruimtevaartsector zich alsof ze een neutrale vertolker is van wat de ruimte en de toestand van de planeet betekenen voor onze samenleving. Tegelijkertijd worstelt een meerderheid van de bevolking samen met het milieu tegen de gevolgen van het veranderend klimaat. 75 procent van de landmassa van de planeet staat onder meetbare menselijke druk; de menselijke druk op de oceanen is zo niet nog groter.

Hoe we onze planeet afbeelden en wat we daarbij achterwege laten, is van groot belang.

Hoe we onze planeet afbeelden, en wat we daarbij achterwege laten, is van groot belang. Daarom onderzoekt het Space Lab manieren van mattering. Met de term mattering doelen we op de beelden, belangen en feiten die beeldvorming bepalen, en de stolling van deze beeldvorming die op haar beurt bepalend is voor hoe we over de aarde praten en de beslissingen die we nemen. Mattering kijkt zowel naar het materiaal, de matter, zelf, als naar de betekenis ervan. Het is, in het kort, een manier van onderzoeken op welke pijlers ons narratief over het milieu gestoeld is.

We onderscheiden verschillende soorten beeldvorming en onderzoeken hoe ze samenhangen. Zo zijn er de matters-of-fact: wetenschappelijke beelden van de aarde die als objectieve feiten worden aangenomen. En de matters-of-interest: gestolde belangen, zoals de aanwezigheid van satellieten in de ruimte om GPS te bieden, die in stand worden gehouden door de belangen van staten en industrieën. Deze twee vormen van mattering voeren momenteel de boventoon. 

Het Space Lab wil ook de volgende zaken naar de voorgrond brengen: matters-of-concern (datgene wat van belang is voor zowel mensen als meer-dan-menselijk leven, door hen mondiger te maken), matters-of-care (zaken die de aandacht vragen, bepaald door zij die geëngageerd zijn met het onderwerp), en matters-of-justice (rechtvaardigheid en rechtszaken wanneer milieuschade onomkeerbaar wordt). 

Door inzicht te krijgen in deze beeldvorming en hun onderlinge samenhang, kan de samenleving meer inclusief en deskundig worden op het gebied van bestaande en opkomende milieuproblematiek. Het Space Lab ziet zichzelf als de zender van nieuwe verhalen, die het mainstream narratief kunnen worden.