Urban mining workshops

Elektronica bevat een verborgen schat aan waardevolle grondstoffen. In onze mobiele telefoons, maar ook in computers, laptops en tablets, worden tal van zeldzame grondstoffen gebruikt. De productieketen van deze apparaten is veelal ondoorzichtig. Meestal valt niet te achterhalen waar de grondstoffen precies vandaan komen of onder welke omstandigheden deze zijn gewonnen.

Veel afgedankte elektronica verdwijnt richting Azië en Afrika, waar alleen de meest waardevolle grondstoffen op vaak primitieve wijze worden teruggewonnen. Bij zowel de winning van de grondstoffen als bij de verwerking van de e-waste is regelmatig sprake van kinderarbeid.

Waaruit bestaat een mobiele telefoon?

Een mobieltje bestaat uit 500 tot 1.000 onderdelen. Naast plastic en ijzer zitten er ook veel non-ferro metalen in een gsm. Dit zijn vooral koper, aluminium en nikkel. In minder grote hoeveelheden bevat je gsm ook goud, zilver, tantalium, kwik, lood en nog enkele tientallen andere stoffen. Een mobieltje bevat ook honderden verschillende stoffen die telkens veranderen naarmate de technologie zich verder ontwikkelt. Elk bedrijf zorgt er voor dat zijn productiemethoden niet bekend worden.

Wat is de betekenis van urban mining?

Urban Mining is het herwinnen van grondstoffen uit producten, liefst op lokale basis. Veel onderdelen van een mobiele telefoon bevatten waardevolle grondstoffen. In 200 mobieltjes zit genoeg goud voor één trouwring. Zo'n 93% van een mobieltje kan worden gerecycled. Dit proces is makkelijker dan het winnen van dezelfde metalen via mijnbouw. Uit een ton mobieltjes is 20 maal zoveel goud te halen dan uit een ton gouderts. Bovendien is het een stuk milieuvriendelijker, het bespaart grondstoffen en vermindert het de hoeveelheid afval.

Er zijn prima recyclefabrieken die het grootste deel van een telefoon kunnen hergebruiken zonder veel schadelijke stoffen uit te scheiden. In de praktijk gaan de meeste telefoons echter naar derdewereldlanden om daar uit elkaar gehaald, gerepareerd, verkocht, verbrand en gedumpt te worden. Dit laatste brengt allerlei schadelijke stoffen in het milieu waaronder lood en cadmium.

Urban mining workshops

Waag organiseerde samen met FairPhone in opdracht diverse urban mining-workshops voor het onderwijs, maatschappelijke organisaties of het bedrijfsleven. In een urban mining-workshop gingen de deelnemers zelf aan de slag met mobiele telefoons om te ontdekken welke grondstoffen er in deze apparaten verborgen zitten. Zo creëren we een bewustzijn voor duurzaamheidsdenken. Tenslotte heeft het gemiddelde Nederlandse huishouden zo'n drie oude mobiele telefoons ergens in een la liggen, die hergebruikt kunnen worden.

Dit project werd mede mogelijk gemaakt met een subsidie van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.