Op maandag 24 maart 2014 verzamelden zich ruim zeventig mensen in de Waag die gaan proberen zelf de luchtkwaliteit in kaart te brengen met betaalbare elektronica. Zij gaan gezamelijk het experiment aan om uiteenlopende vragen te beantwoorden als: kunnen we een betrouwbaar beeld krijgen van de luchtkwaliteit in de stad en: leveren deze sensoren bruikbare informatie op?
Het is mooi dat de gemeente Amsterdam haar burgers in staat stelt zelf te gaan meten bij hun huis en op die manier mogelijk aan te tonen dat er iets aan de situatie in hun straat of wijk moet veranderen op bijvoorbeeld het gebied van geluidsoverlast of luchtverontreiniging. Problemen die vrijwel altijd gerelateerd zijn aan de verkeerssituatie ter plaatse. De Smart Citizen Kit meet de twee belangrijkste verbrandingsgassen (koolmonoxide en stikstofdioxide) die direct verband houden met het wegverkeer. Waarom we dat goed willen meten moge duidelijk zijn: Amsterdam heeft één van de hoogste stikstofdioxideniveaus van Europa.
Op dit moment is het eerste belang om zoveel mogelijk sensorkits aan de praat te krijgen bij de deelnemers. Een goede analyse is pas mogelijk als we een paar maanden hebben kunnen meten en vergelijken bij een zo groot mogelijke groep van werkende meetkastjes.
Dat is nog niet zo eenvoudig. Het stelt ons voor dilemma's. Zo verwachten we tegenwoordig van apparatuur dat we die aan kunnen zetten en dan direct werkt. Maar om deze elektronica werkend te krijgen is een flink aantal stappen vereist en een zekere mate van doorzettingsvermogen. Dat vraagt wel iets van de slimme burgers.
Uit een kort onderzoek vooraf bleek dat ruim de helft van de deelnemers vooral meedoet aan het project vanwege het meten van de luchtverontreiniging, een kleiner deel vanwege de technologie of het sociaal experiment. Dat betekent dat de kennis en interesse in technologie binnen de groep onderling sterk uiteenloopt. Zo is een draadloos netwerk en alles wat daar mee samenhangt weliswaar voor veel mensen inmiddels gemeengoed, maar op de avond bleek bij de uitleg dat er nog altijd mensen te vinden zijn die inbellen. Dat mag voor ons twee decennia geleden zijn, het ontslaat je niet van de noodzaak om het proces voor iedereen vanaf stap één goed uit te leggen.
Op de avond bleek ook dat het niet in alle gevallen eenvoudig is om de kit buiten op te hangen. Plaatsing op de begane grond aan de straatkant, onbereikbaar voor vandalen maar wel bereikbaar voor stroom en toegang - hoe doe je dat? Wat opviel was dat iedereen erg betrokken was in het aanreiken van oplossingen voor dit soort praktische vragen en er werd ook actief hulp aangeboden vanuit de deelnemers voor degenen die het allemaal wat te lastig leek.
Het is de uitdaging iedereen binnen een paar weken online te krijgen, zonder dat de deelnemers daarvoor zelf de software in hoeven te duiken.
#smartcitizen
