Een telefoonboek, baksteen, puddingvorm, zeef en een zijden sjaal: dat is wat je nodig hebt om goede datavisualisaties te maken. In ieder geval volgens Liz Turner, een van de sprekers tijdens de eerste editie van ‘Big, Open & Beautiful: all about data’.
Met in haar handen een Gouden Gids begint Liz haar verhaal. “Dit boek staat boordevol nuttige informatie, maar niemand die het leest. En hoewel het er natuurlijk ook enorm saai uitziet, geeft het boek mij juist inspiratie. Hoe kan ik ervoor zorgen dat de informatie die er allemaal in zit zichtbaar wordt?” Ze duikt weer in haar tas en haalt er een baksteen uit. “Dit kun je zien als een onderdeel van je dataset. Een bouwsteen, niet spannend, niet groots. Maar wanneer je deze steen combineert met andere stenen, ontstaat er iets dat nuttig is en betekenis heeft voor anderen.” Een puddingvorm komt uit de tas. “Belangrijk is na te denken over de vorm waarin je alle losse elementen wilt gieten. Vraag jezelf af wat logisch is voor jouw doelgroep. Wat is voor hen begrijpelijk en waar hebben ze het meest aan?”
Het lijkt er even op dat Liz haar hele keuken mee heeft gezeuld, want er komt ook een zeef uit haar tas tevoorschijn. “Als je weet welke data je hebt en welke vorm je wilt gebruiken, moet je gaan filteren. Je wilt alleen de beste informatie overhouden. Welke data is nuttig, welke niet?” In deze fase schuilt een gevaar, zoals blijkt tijdens de discussieronde en uit de reacties van het publiek. Want wanneer je data visualiseert, ben je eigenlijk een soort intermediair tussen die data en de ontvangers. Je maakt een selectie van de gegevens die je gebruikt en dat geeft je een bepaalde macht. Met jouw keuzes bepaal jij wat mensen weten en zien.
Tot slot haalt Liz de zijden sjaal los die had ze om haar nek had geknoopt. Er staat een patroon op dat een soort levensweg uitbeeld. Geïnspireerd op zijden sjaals die soldaten vroeger droegen. Daarop stond een ‘escape-route’ afgebeeld, voor het geval zij in een vijandig gebied neergeschoten werden. “Nuttige informatie, maar waarom zou je die niet ook mooi, leuk of vermakelijk weergeven?”
Liz deelde het podium met nog vier andere sprekers, die elke vanuit hun eigen achtergrond iets over het thema vertelden. Kay Coenen (Infographic Media) liet een aantal cases zien. Zo maakte hij voor UWV een digitale kaart in 3D, waarop statistieken van werkzoekende jongeren in Nederland weergegeven werden. Laurens Schuurkamp (Waag) liet spectaculaire live visuals zien van het TV-programma The Spiral. Via een online game werd data gegeneerd, die Laurens een gezicht moest geven: zowel voor de individuele spelers als in de vorm van een ‘communal artwork’. Bert Spaan (Waag) vertelde over Smart CitySDK, een project waarin gewerkt wordt aan het openen en toepassen van mobiliteitsdata: “Voor mij is het project geslaagd als we een goede plek hebben gecreëerd voor de afnemers van data, waar zij gegevens kunnen bekijken en gebruiken.” Gerlinde Scholler nam ons tot slot mee naar de wereld van de datajournalistiek. Met haar onderneming The World is a Flatland, vertaalt ze complexe verhalen naar mooie beelden en boeken.
