Wie aan het begin van 2020 dacht dat dit een jaar zou zijn als alle anderen, keek lelijk op zijn neus. Ook Waag moest dit jaar schakelen door de coronapandemie. Van thuiswerken tot online evenementen, van belangrijke politieke gebeurtenissen tot lokale workshops: 2020 wordt een jaar dat we niet snel zullen vergeten. Maar dan hopelijk vooral omdat de nieuwe situatie aanpassingen vergde die, ondanks alles, ook tot heel veel goeds hebben kunnen leiden. Kijk mee naar de hoogtepunten van Waag in 2020.
Distributed learning
Waag is trots dat de academies die we jaarlijks organiseren, ook tijdens de pandemie doorgang konden vinden. Eind april voltooiden de deelnemers van Fabricademy 2019 hun opleiding. In augustus behaalden de deelnemers van Fab Academy 2020 hun certificaten. En inmiddels is een nieuwe lichting van Fabricademy van start, en gaat ook Fab Academy in januari weer beginnen. Beide opleidingen vinden plaats volgens het model van distributed learning: de opleidingen worden wereldwijd simultaan gevolgd in tientallen Fablabs en textiellabs, waar kleine groepen samenwerken aan opdrachten. Ze volgen lessen en reviews via videoverbinding, maken gebruik van open source lesmateriaal en leggen hun eigen werk en ontwikkelproces vast, met het doel dit onderling te delen. Ook, of zelfs juist tijdens een pandemie blijken we in staat (bijna) alles te kunnen maken met behulp van het wereldwijde Fab Lab Network en de gemeenschap rond Fabricademy.
> Fabricademy 2019: eindprojecten
> Fab Academy 2020: eindprojecten
Thuiswerken in de public stack
En toen werd het 12 maart, en moest ineens iedereen thuiswerken. Waag startte dit jaar een onderzoek naar eerlijke, open alternatieven voor het publieke internet. En dus deelden we een lijst van eerlijke software voor thuiswerken, hosten we Jitsi via meet.waag.org als alternatief voor software voor videobellen, en organiseerden we online bijeenkomsten waarin we eerlijke alternatieven voor thuiswerk-software bespraken en mensen leerden hoe ze hun eigen server kunnen bouwen.
> Waag Shares: Thuiswerken in de Public Stack
> Waag Shares: Eerlijke software-alternatieven voor thuiswerken
Routekaart Digitale Toekomst
In opdracht van de Tijdelijke Commissie Digitale Toekomst van de Tweede Kamer ontwikkelde Waag de ‘Routekaart Digitale Toekomst’. De routekaart geeft een kompas om te navigeren door de wereld van digitalisering en technologie. Deze technologie heeft een zichtbare buitenkant, maar wat gebeurt er achter de schermen? De gemiddelde gebruiker beleeft technologie alsof zij naar een ijsberg kijkt: het topje is zichtbaar maar het grootste deel blijft onzichtbaar. Onder water wordt technologie bedacht, ontworpen, aangestuurd en geoptimaliseerd.
> Lees meer over de Routekaart Digitale Toekomst
> Download de Routekaart Digitale Toekomst
Maker-initiatieven in tijden van corona
Tijdens de eerste lockdown was er nog niet veel bekend over het coronavirus, maar dat er een tekort aan beschermingsmateriaal was voor de zorg, stond als een paal boven water. De internationale makersbeweging roerde zich: met behulp van digitale fabricage en open-source kennisdeling zijn makers in staat zich waar dan ook ter wereld te storten op het ontwikkelen van nieuwe producten of het bijdragen aan de productie van bestaande middelen. Waag organiseerde meerdere bijeenkomsten om te bespreken wat de makersbeweging bij kon dragen aan de bestrijding van de pandemie. Zo zamelden we Decathlon snorkelmaskers in voor een onderzoek naar het gebruik ervan als beademingsmasker en produceerde het Fablab van Waag gelaatsschermen voor de zorg.
> Waag Shares: Beschermingsmaterialen voor zorgmedewerkers
> Beschermingsmaterialen in de zorg: de potentie van de makersbeweging
> DIY maker-initiatieven in tijden van corona
> Gelaatsschermen voor de zorg en contactberoepen
De Thuismakers
Nog een bijwerking van de pandemie: scholen dicht, kinderen thuis. Gelukkig valt er ook vanuit huis genoeg te beleven. De Thuismakers van Waag deelden tijdens de lockdown elke week nieuwe maakopdrachten, die gemakkelijk vanuit huis konden worden gedaan met goedkope en toegankelijke materialen. Zo leerden kinderen onder meer een slimme tuin, kettingreacties en knikkerbanen te maken.
Coded Bias
Eind mei schrok de wereld wakker toen beelden van de Amerikaan George Floyd, die om het leven gebracht werd door de politie, de wereld overgingen. In veel steden volgden protesten. Voor Waag was dit tevens een moment voor interne reflectie: voor een organisatie die de waarden open, eerlijk en inclusief nastreeft, is het belangrijk ook van binnenuit bezig te zijn met de vraag in hoeverre we bijdragen aan het in stand houden van een systeem van (onbewuste) vooroordelen en uitsluiting. Op intern gebied werden stappen ondernomen door de oprichting van een werkgroep, het opstellen van een plan van aanpak, het vragen van externe input en het organiseren van gesprekken en workshops. Hier zullen we de komende jaren heel hard aan blijven werken. In de programmering is inclusiviteit een speerpunt van Waag, waarbij we onder meer onderzoek doen naar algoritmen die uitsluiting van minderheden in stand houden. Afgelopen jaar organiseerden we onder meer een screening en Q&A rondom de documentaire Coded Bias.
Ars Electronica 2020
Waag is al jarenlang onderdeel van het Europese samenwerkingsverband S+T+ARTS (Science, Technology and the Arts), van waaruit ook dit jaar vele hoogtepunten voortkwamen. Zo organiseerden we talks met de winnaar van de jaarlijkse S+T+ARTS Prize over ontwerp met het verval van de natuur als basis, en spraken we meerdere kunstenaars over de vraag hoe contacten tussen mens en robot moeten worden vormgegeven. Hoogtepunt van de samenwerking was dit jaar het festival van Ars Electronica, dat online plaatsvond op meerdere plaatsen in de wereld. Waags planet B-locatie was er hier een van, en werd voor de gelegenheid de thuishonk voor een serie nachtelijke rondetafelgesprekken.
> S+T+ARTS Talk: Design by Decay
> Menselijke robots inpassen in de maatschappij: willen we dat?
> Waag op Ars Electronica 2020: Keplers expeditie naar de tuinen van planet B
Hackathon de groene stad
In het najaar stond Waag achter de schermen in het teken van de Hackathon de groene stad: volledig online, met 140 deelnemers en veertig experts, verspreid door heel Nederland. De grote vraag: hoe kunnen we steden vergroenen en inzetten als belangrijke schakel in klimaatadaptatie? In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gingen de teams op 30 september een dag lang aan de slag. Ook maakten we ter voorbereiding op de hackathon een serie met stadsmakers over groene steden, en legden we achteraf vast hoe je dat doet: een hackathon organiseren die volledig online plaatsvindt.
> Recap: Hoe zorgen we dat vergroening van steden even urgent blijft?
> Website Hackathon de groene stad
> Kijk de hackathon terug
> Videoserie: Stadsmakers voor groene steden
Seed Memory
Harry Reddick ging voor Waag op onderzoek uit voor het nieuwe project Centrinno, waarin Europese historische erfgoedlocaties ingezet worden als Fab City Hubs, die waarde moeten gaan opleveren voor de gemeenschap en de natuur. In de podcast Seed Memory staat de vraag centraal hoe we erfgoed en ecologie aan elkaar kunnen verbinden. In drie afleveringen neemt Harry je mee naar Parijs, India en Amsterdam-Noord, spreekt hij met historici, erfgoedwetenschappers en ecologen, en gaat hij in op vraagstukken over groen in de stad, de emoties die gemeenschappen voelen bij industriële erfgoedlocaties, en het incorporeren van de natuur in ons denken over de maatschappij.
Waag = Future Lab
Het belangrijkste hoogtepunt voor Waag was in 2020 het vooruitzicht voor de periode 2021-2024. Waag is als Future Lab voor design en technologie onderdeel geworden van de basisinfrastructuur van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dit betekent dat er structurele financiering is om het werk van Waag in de komende vier jaar voort te zetten. Maar ook dat we ons meer naar buiten gaan richten, naar jou: ga met ons mee op expeditie naar de toekomst! Waag begint in het voorjaar van 2021 met een serie wandelingen richting de toekomst.