In een grote ruimte staan pruttelende 3D-printers, brandende lasersnijders en stomende soldeerbouten op werktafels. In de open kasten staan tussen de bakken met batterijen en lijmpistolen ook zelfgemaakte tekenrobots van achtstegroepers, rijkelijk versierd met gekleurd karton. Op de bovenste plank liggen papieren zakjes gelabeld met de namen Esther, Fatima, Lydenshia, Aria en Daniel. Een clubje kinderen klopt op het raam van de Maakplaats in Amsterdam-Noord. Het FabSchool-programma begint bijna.
In zes vestigingen van de OBA zijn inmiddels maakplaatsen te vinden. Plekken waar kinderen maken, knutselen en ideeën bedenken, waar ze leren programmeren en digitaal fabriceren. Binnenkort ontwikkelen OBA, Waag, Pakhuis de Zwijger en Hogeschool van Amsterdam daar nog vijf locaties bij. In twee jaar tijd is het project Maakplaats 021 uitgegroeid tot een netwerk van 'maker spaces' door de stad, voor jong en oud. Tijd voor een terugblik.
Al makend leren
FabSchool is één van de vaste workshops in Maakplaats 021, en wordt gehost door Waag. Het programma bestaat uit diverse workshopseries met thema’s als duurzaamheid en circulaire economie. Door educatie te koppelen aan een maatschappelijk thema of een externe opdrachtgever (bedrijf, maatschappelijke organisatie, individu) krijgt het leren een context. Kinderen leren zo leren met betekenis.
"Waag is al zo’n tien jaar bezig met maakonderwijs in ons Fablab," vertelt Karien Vermeulen, hoofd Creative Learning Lab bij Waag. "In het Fablab zagen we hele interessante vormen van leren plaatsvinden. Mensen zijn iets aan het maken, proberen iets werkend te krijgen. De motivatie is intrinsiek, komt uit henzelf. En we zagen mensen met allerlei verschillende achtergronden, expertises en leeftijden met elkaar overleggen en werken. Die principes proberen we te vertalen naar andere contexten waar ook leren plaatsvindt, zoals op scholen en in de bibliotheek."
Gedeelde kennis
Niet alleen kinderen uit de buurt van één van de maakplaatsen hebben baat bij het project. Een ander belangrijk aspect van het traject is het omscholen van OBA-medewerkers en het trainen van docenten in Amsterdam. In verschillende workshops maken zij kennis met de machines en materialen, en krijgen ze een idee hoe je hiermee in de context van de bibliotheek of klas kunt werken en aan kinderen een goede ontwerpopdracht kunt geven. Met een berg inspiratie gaan ze terug naar de bibliotheek of school, om als maakplaats-coach of bevlogen docent de skills toe te passen en door te geven aan de kinderen.
Mijlpalen
"Dat Maakplaats 021 zo stadsbreed is opgezet, is best uniek in Europa," vertelt Vermeulen, "meestal hebben steden maar één Fablab of bibliotheek die een 'maker space' heeft. Een netwerk van dit soort fysieke plekken in de stad is bijzonder en wordt door veel van onze partners in Europa als voorbeeld gezien. Amsterdam kan dit echt als paradepaardje gebruiken."
In twee jaar tijd werd Amsterdam zes maakplaatsen rijker, gingen meer dan 110 klassen aan de slag in één van de vestigingen, hebben 84 medewerkers van de OBA meegedaan aan librarian maker camps, volgden 25 leraren het Fellowship-programma en bezochten bijna 15.000 mensen de maakplaats.
De toekomst van Maakplaats 021 in Amsterdam
Op maandag 6 mei vierden we het tweejarige bestaan, samen met alle partners, in Pakhuis de Zwijger. Op deze middag bespraken we de resultaten en de volgende stappen. Ook vertelden de Maakplaats-coaches hoe het eraan toegaat in de Maakplaats 021, werd het Maakzine gepresenteerd en onthulden we de locaties van de toekomstige maakplaatsen.
