Voor u ligt het Waag Futurelab Jaarverslag van 2023 met daarin alle hoogtepunten van ons afgelopen jaar op het gebied van onderzoek, publieksprogramma en de academy-activiteiten.
Lees het Waag Futurelab Jaarverslag 2023.
Waag Futurelab brengt kunst, technologie en wetenschap samen voor het ontwerp en ontwikkeling van een open, duurzame, rechtvaardige samenleving. Dat doet zij door technologie te onderzoeken en onderliggende culturele aannames te bevragen, door te ontwerpen en te experimenteren op basis van publieke waarden en door samen met de samenleving te werken aan maatschappelijke opgaven.
Waag vervult sinds 2021 de functie ‘Futurelab design en technologie’ in de culturele basisinfrastructuur (BIS) van het ministerie van OCW en A-BIS van de gemeente Amsterdam.
Programmagroepen
Waag heeft dit jaar o.a. gebruikt om de activiteiten en organisatie verder te structureren. Dat heeft geresulteerd in drie programmagroepen: Waag Research, Waag Events en Waag Academy, respectievelijk verantwoordelijk voor het onderzoek, het publieksprogramma en kennisoverdracht. Met medewerkers is intensief gewerkt aan het vast- stellen van de thematische programmalijnen voor het beleidsplan ‘25-‘28.
Hoogtepunten publieksprogramma
In de expedities naar Planet B onderzoeken we in de periode ’21-‘24 de contouren van de toekomst. In 2021 werden mensen al wandelend, spelend en ontwerpend gevraagd naar hun beeld van de toekomst. In 2022 volgde de expeditie rond ‘de regels van het spel’ en de noodzaak van systeem- verandering. Afgelopen jaar stond het begrip intelligentie centraal. Met de lezing De Staat van het Internet deed journalist James Bridle de aftrap voor de expeditie ’23, waarbij hen inging op de vele vormen van andere intelligenties. Een samen- werking met De Groene Amsterdammer resulteerde in een zomerspecial waarin intelligentie vanuit alle gezichtspunten werd belicht, van praktisch geschoolde intelligentie, tot slim microbioom en de geschiedenis van de IQ-test. Deze zomerspecial werd later tot leven gebracht in een live magazine met lezingen, workshops en installaties in alle ruimtes van het Waag-gebouw. Tijdens de Dutch Design Week (Eindhoven) en de Museumnacht (Amsterdam) werd het thema uitgewerkt met installaties en sprekers.
We vierden dit jaar het 15-jarig jubileum van het FabLab Amsterdam met een internationaal seminar van de Fab Academy, een lezing door Neil Gershenfield, hoogleraar digitale fabricatie bij het MIT/ Center for Bits and Atoms en de opening van de nieuwe Makerspace van de Hogeschool van Amsterdam. De PublicSpaces conferentie kreeg door de overname van Twitter door Elon Musk nog meer urgentie en aandacht en was een belangrijk moment om de culturele en maatschappelijke alliantie rond publieke waarden en het internet te versterken.
Het Midzomerfestival ‘Met andere ogen’ bracht natuur en mensen samen door het podium te bieden aan de niet-menselijke bewoners in stedelijke ontwikkeling. Waag opende haar deuren voor GLUE, een meerdaagse manifestatie van een jong en snelgroeiend netwerk van ontwerpers en kunstenaars. Tijdens het Oostenrijkse Ars Electronica festival organiseerde Waag de kunstexpositie ‘Co(Owning) More-than-Truth’ over de wijze waarop we de aarde afbeelden en welke invloed dit heeft op het milieu.
Kunst x Wetenschap x Samenleving
De samenwerking met kunstenaars en ontwerpers en de verduurzaming van ontwerpend en artistiek onderzoek is bestendigd. Vanuit Europese financiering werden middelen vrijgemaakt voor de samenwerking tussen kunstenaars en wetenschap- pers rond maatschappelijke vraagstukken.
Waag kreeg bezoek van de staatssecretaris voor Cultuur & Media, mevrouw Gunay Uslu. Zij werd rondgeleid door het gebouw en ging in gesprek met collega’s en kunstenaars. Het gesprek dat hier startte over samenwerking tussen kunst en weten- schap werd voortgezet met Kunsten92, de Jonge Akademie en Akademie van Kunsten van de KNAW en de directies Wetenschap en Creatieve Industrie van het Ministerie van OCW. Daaruit is een intensieve samenwerking en alliantie ontstaan die een vervolg kreeg in de werkconferentie KxWxS op 11 juni 2024.
In het afgelopen jaar is het Public Stack-model waarbij publieke waarden geborgd worden in het ontwerpproces van technologie verder doorontwikkeld en toegepast in digitaliseringsvraagstukken en energietransitie. Op het gebied van de energietransitie zijn daarnaast voorstellen gedaan om de rol van maatschappelijke initiatieven te verstevigen en de samenwerking met overheden te herijken in zogenaamde publiek-civiele samenwerking. Dit heeft geresulteerd in het oprichten van de Amsterdamse Meent.Coop, een coöperatie voor de gemeenschapseconomie, samen met zes andere maatschappelijke partijen.
Een bijzonder moment was de bekendmaking dat UNESCO De Digitale Stad, als eerste digital born erfgoed, heeft opgenomen in het Memory of the World archief. Dit omvat o.a. de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het dagboek van Anne Frank.
Marleen Stikker
Directeur/bestuurder
