Mobiliteitslab Fietsdatacommons

Amsterdam is de afgelopen jaren flink gegroeid in bewoners- en bezoekersaantallen. Dit zorgt voor een enorme druk op de infrastructuur. Om de stad leefbaar te houden op het gebied van mobiliteit, kunnen inzichten uit data van grote waarde zijn. Hoe dit wordt aangepakt heeft grote gevolgen voor iedereen in de stad. Misschien willen we de data die eruit voortkomt delen, misschien niet of alleen onder bepaalde voorwaarden: dat bepalen we graag zelf, in een democratisch, transparant en afgewogen proces.

In het Mobiliteitslab Fietsdatacommons, georganiseerd door CTO Amsterdam, Vervoerregio Amsterdam en Waag, onderzoeken we hoe dit kan worden vormgegeven. Dat doen we aan de hand van het concept van datacommons. Datacommons zijn dataplatformen voor gemeenschappelijk gebruik waarbij de gemeenschap gezamenlijk de regels voor toegang en gebruik opstelt.

Datacommons komen van pas in situaties waar persoonlijke data in het spel zijn, waarbij de data afkomstig is van diverse bronnen en op meerdere schaalniveaus. Op die manier kunnen de aangesloten mensen en organisaties hun data pasklaar delen: onder voorwaarden die verschillen per situatie.

Waarom fietsdata?

In het geval van auto en OV is er een overvloed aan data beschikbaar; dat geldt nog niet voor de fiets. Maar inmiddels neemt het gebruik van apps, e-steps en deelfietsen sterk toe. Ook de gemeente zelf verzamelt data; denk aan telpunten en camera’s. Amsterdam wil die datastromen graag samenbrengen. Alle marktpartijen die actief zijn in de openbare ruimte moeten 'hun' data verplicht delen met de overheid. Maar hoe zit het met het burgerperspectief? Wat gebeurt er met de datastroom van je routeplanner? Hoe kun je als inwoner invloed uitoefenen op wat voor besluiten er worden genomen of wat voor verdienmodellen er op de fietsdata worden gebouwd?

In het mobiliteitslab gaan inwoners, ondernemers en beleidsmakers een oplossing ontwerpen. We werken uit op basis van welke randvoorwaarden de verschillende partijen data willen delen binnen datacommons. We ontwikkelen een wegingskader voor de gemeente: hoe ziet een balans tussen privaat, publiek en 'commons' eruit op het vlak van data? En we maken een functioneel ontwerp: hoe zou een datacommons er praktisch uit moeten zien? Dit doen we door middel van meet-ups en drie designssprints, waarvoor inwoners, ondernemers en beleidsmakers zullen worden uitgenodigd.

Het mobiliteitslab fietsdatacommons is onderdeel van het Europese programma MUV, Mobility Urban Values.