Verantwoorde Businessmodellen

Wat verstaan we onder de publieke ruimte nu het menselijk leven zich gedeeltelijk online afspeelt? De publieke ruimte op straat is goed voor te stellen, en het publiek debat in traditionele media is goed gereguleerd. De digitale publieke ruimte is vaak nog moeilijk voor te stellen. De onlinewereld is grotendeels een commerciële en private ruimte. Ook al vindt er ongekend veel menselijke interactie plaats, wordt de toon er gezet door de ontwerpkeuzen, filteralgoritmen, voorkeuren en vooral belangen van grote techbedrijven.

In dit project, gefinancierd door ClickNL, onderzochten Waag Futurelab en de HvA de condities voor digitale publieke ruimten en de fundamentele aspecten van verantwoorde businessmodellen. We hebben onderzocht wat verantwoorde businessmodellen zijn, met als vertrekpunt de non-extractieve, duurzame, en non-monopolistische alternatieven op de businessmodellen van grote techbedrijven. We hebben gekeken hoe verantwoorde businessmodellen kunnen bijdragen aan een open en heterogene, digitale publieke ruimte.

In het kader van dit onderzoek, hebben we onder andere:

• waardegedreven initiatieven zoals GebiedOnline, PublicRoam en The Syllabus geïnterviewd over hun bedrijfsmodellen en de rol die publieke waarden daarin spelen;
• experts dr. Gohar Isakhanyan, dr. Melanie Rieback en Wouter Tebbens geïnterviewd over hun onderzoek naar verschillende waardegedreven bedrijfsmodellen en hun ervaringen met het ondersteunen van initiatieven bij het opzetten van hun bedrijfsmodel;
• een Verantwoord Businessmodel Canvas ontworpen en bijbehorende workshopmethoden ontwikkeld om initiatieven te ondersteunen bij het ontwerpen van een verantwoord bedrijfsmodel;
• co-creatiesessies gehouden met o.a. Yivi en AMdEX om ons canvas en de workshopmethoden te testen;
• een panelgesprek en een workshop gehouden bij de PublicSpaces conferentie over ons onderzoek en het canvas. Bij het panelgesprek zaten Paul Francissen van PublicRoam en Marco Ferri van The Syllabus aan tafel; de moderatie werd door Dr. Mathilde Sanders verzorgd. Het panelgesprek is terug te kijken op de website van PublicSpaces.

We publiceerden ons Verantwoord Businessmodel Canvas op de Public Stack-website, bij Cultuur-Ondernemen, Cultuurloket DigitALL en in het management-vakblad Baaz. Binnenkort kun je onze inzichten en het Canvas ook terugvinden in het magazine van Holland Management Review.