door Jelle de Graaf en Marleen Stikker
Verkiezingsfraude, trolls, falende hardware, datalekken. Dagelijks lezen we over de gevaren van het digitale tijdperk. De Nederlandse regering wil haar bevolking massaal aftappen en in Amsterdam zien we hoe bedrijven als Uber en Airbnb onze stad overnemen.
Aan de andere kant lijkt er een ongebreideld vertrouwen te bestaan dat technologie al onze problemen zal oplossen. Onder de noemer 'smart cities' hangt een hele industrie onze steden vol met camera's en sensoren om alles te meten wat er te meten valt.
Zolang niemand bedenkt hoe we technologie kunnen inzetten voor de hele gemeenschap, zijn het Amerikaanse bedrijven die onze stad vormgegeven. Wij willen dat Amsterdam de controle terugpakt.
Amerikaans of Chinees bedrijf
Technologie is niet neutraal. Wie technologie bezit en beheert bepaalt haar effecten. Als we onze digitale infrastructuur uitbesteden aan een Amerikaans of Chinees bedrijf, kunnen we niet verwachten daar Amsterdamse waarden terug te zien. Bedrijven als Uber en Airbnb laten zien wat dit kan betekenen voor de arbeidszekerheid van mensen en voor onze volkshuisvesting. Willen we voorkomen dat dit in andere sectoren ook gebeurt, dan moeten we onze digitale infrastructuur radicaal anders inrichten.
Met het manifest Tada dat recentelijk verscheen, zet Amsterdam een goede eerste stap. Mensen zijn volgens dit manifest van de Amsterdam Economic Board zelf de baas over hun gegevens, data moeten altijd ten goede komen aan de hele gemeenschap en altijd moet duidelijk zijn welke gegevens worden verzameld.
Maar deze uitgangspunten krijgen pas echte waarde als we ze omzetten naar concreet beleid, en al het handelen van de gemeente en bedrijven eraan toetsen.
Het eigenaarschap van onze gegevens en de controle over de technologie van de stad moeten in handen komen van de Amsterdammers. In digitale commons, wat we in het verleden de meent noemden, moeten Amsterdammers zelf bepalen welke gegevens ze delen, met wie en waarvoor die gegevens gebruikt mogen worden. De gemeente moet de technologie die ze gebruikt zelf gaan ontwikkelen, zodat we onafhankelijk worden van grote bedrijven. Hiervoor kunnen we samenwerken met steden als Barcelona die dit pad al hebben gekozen.
Amsterdamse Wolk
Slechts bij hoge uitzondering mag de stad haar ICT aanbesteden. Ook dan moet de code altijd openbaar en leesbaar zijn. Want wat met publiek geld wordt ontwikkeld, moet publiek worden vrijgegeven. Op eigen servers, een 'Amsterdamse Wolk', kunnen we deze gegevens veilig opslaan.
Ook mag het gebruik van technologie niet ten koste gaan van de planeet. Geen elektronisch zwerfvuil door microsensors, geen conflictmineralen in de apparaten, maar wel open en repareerbare hardware die op een eerlijke wijze is geproduceerd. Technologie is dienend, niet leidend.
Amsterdam kan de wereld laten zien dat gewone bewoners niet hoeven te verliezen van de techreuzen uit Silicon Valley. Samen kunnen we eigenaar worden van onze data en kunnen we de controle over Amsterdam terugnemen. Geen slimme stad, maar slimme Amsterdammers!
