Vrouwen krijgen nog steeds minder betaald voor het verrichten van hetzelfde werk als mannen. Er zijn minder vrouwen in leidinggevende posities, ze zijn minder aanwezig in start-ups, en door vrouwen geleide ondernemingen ontvangen minder geld van investeerders. Wat zijn de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor genderongelijkheid in de textiel- en kledingindustrie? Hierover ging TextileLabs’ medeoprichter Ista Boszhard op 2 september 2021 in gesprek met de volgende experts:
- Ytha Kempkes is de oprichter en lid van de coöperatie MADE HERE. Ze is econoom en kijkt naar maatschappelijke vraagstukken, waarbij de menselijke schaal en het grotere plaatje niet uit het oog worden verloren.
- Roosmarie Ruigrok is de oprichter en eigenaar van Clean&Unique en projectleider bij de Gemeente Amsterdam. Ze is een circulaire textielexpert en werkte eerder in de internationale textielindustrie.
- Maartje Janse is cultureel econoom en ontwerper, gespecialiseerd in duurzaamheid in mode en textielontwerp. Ze werkt bij Makers Unite als circular designer en coördinator van het Creative Lab.
Met een bijdrage van Annemieke Koster, communicatiewetenschapper, entrepreneur en oprichter en eigenaar van Enschede Textielstad. Zij werkt momenteel aan de enige bestaande duurzame weefmachine in Nederland.
Wat voor invloed heeft de genderkloof op de kleding- en textielindustrie?
Hoewel de sprekers verschillende ervaringen hebben rondom de genderkloof, erkennen ze allemaal de noodzaak voor een systemische verandering in de kleding- en textielindustrie. De beoogde verandering behelst dan een verschuiving van een meer 'mannelijk' naar een meer 'vrouwelijk' systeem, waarbinnen 'feminiene' waarden en karaktertrekken meer worden gecultiveerd en gewaardeerd.
In de discussie met de experts is de complexiteit en de onderlinge verbondenheid van de onderwerpen bevestigd. Volgens econoom en ondernemer Ytha Kempkes kunnen onze huidige systemen en structuren beschreven worden als 'mannelijk' waarbij eerder een cultuur van competitie wordt gestimuleerd in plaats van samenwerking, en waarbij wordt gestreefd naar groei in plaats van duurzaamheid of zorgzaamheid. Daarnaast wordt 'mannelijk' gedrag gestimuleerd bij zowel mannen als vrouwen, wat problematisch is in een tijd waarin een meer holistisch, waardegedreven aanpak nodig is.
Businessmodellen en heersende ideeën over succes, groei en duurzaamheid moeten heroverwogen en op een nieuwe wijze ontwikkeld worden. Annemieke Koster kon deze visie van harte aanbevelen, maar benadrukte dat het belang van 'mannelijke' eigenschappen als vrijpostigheid en uitdagend zijn, minder teruggevonden worden in vrouwen (over het algemeen). Volgens Maartje Janse zouden 'feminiene' karaktertrekken meer gewaardeerd en gecultiveerd moeten worden, terwijl we tegelijkertijd het systeem veranderen en onze werkwijze. Deze karaktertrekken hoeven niet in een persoon gevonden te worden, maar kunnen zich ook in een team of netwerk van vrouwen bevinden, aldus Koster.
Persoonlijke ervaringen en verschillende perspectieven werden gedeeld over hoe we sterkere netwerken kunnen ontwikkelen die het mogelijk maken voor vrouwen om in leidinggevende rollen te stappen.
Hoe overbruggen we de genderkloof in de textiel- en kledingindustrie?
Een gelaagde aanpak is nodig om vrouwen op weg te helpen naar hogere posities en in het ondernemerschap. Denk daarbij aan een gelijktijdige focus op het systeem, de cultuur, de loonkloof en de waardering van werk. Zo stelt Roosmarie Ruigrok dat gelijkwaardige uitbetaling en een sterkere focus op de inhoud van het werk en banen een goed begin is. Ondanks de terughoudendheid om bepaalde kenmerken en waarden als mannelijk of vrouwelijk te definiëren, zijn de sprekers het erover eens dat vrouwen elkaar dienen te ondersteunen middels erkenning, kennisdeling, ondersteuning en samenwerking.
shemakes is een tweejarig, door de Europese Commissie gesteund initiatief met een consortium van 10 partners in zeven landen. Om het doel te bereiken, worden twee innovatie ecosystems gemobiliseerd in de textiel- en kledingindustrie.
