Tijdens Fabricademy leren deelnemers binnen zes maanden werken met tools en kennis uit het FabLab en TextileLab van Waag. Ze creëren hun eigen concepten en ontwerpen met behulp van digitale fabricage, biotechnologie en handwerktechnieken op het gebied van textiel. In deze serie spreken we met de afgestudeerden van Fabricademy 2020 over hun werk en inspiratie. Deze keer: Rebecca van Caem, die textiel creëert van voedselafval.
Hoi Rebecca, hoe ben je bij Fabricademy terecht gekomen?
Ik heb een achtergrond in mode ontwerpen en textiel. Zo heb ik aan het einde van mijn studie aan Amsterdam Fashion Academy mijn eigen kombucha-leer ontwikkeld. Daarna ben ik op zoek gegaan naar een cursus die me verder zou helpen, om meer te kunnen leren over innovatieve bio-fabricage van textiel.
Fabricademy kwam ik online tegen. Ik kende Waag al en ook het gebouw op de Nieuwmarkt, maar ik wist niet dat het TextileLab in de toren ervan zat! Daarnaast werd de cursus aanbevolen door mijn medestudenten van destijds, en zodoende heb ik mezelf ingeschreven.
Had je al ervaring met de theorie en gereedschappen die tijdens Fabricademy worden behandeld?
Het was soms best een uitdaging voor iemand die geen ervaring heeft met het toepassen van technologie in mode. Ik moest mijn theoretische kennis over bepaalde onderwerpen zeker updaten, maar over het algemeen was de cursus erg verrijkend.
Een van de uitdagingen was het werken met de cnc-freesmachine. Deze machine bestaat uit veel verschillende onderdelen, zoals een grote, hamer-achtige schroevendraaier. Hij is gigantisch. Je kunt er vrijwel alles mee uitsnijden uit hout of schuimmateriaal, maar je moet de software wel goed gebruiken om het goed te laten werken. Een kleine fout kan dan al snel leiden tot een gat in het materiaal en in de machine, waardoor je ontwerp onbruikbaar wordt.
De lasersnijder was mijn favoriet. Je kunt er dingen mee in de fik steken en het is hoe dan ook een heel coole machine. Ik gebruikte hem om mijn kledingstukken mee te snijden.
Is er iets dat je zou willen toevoegen aan de Fabricademy-cursus?
Ik had de machines heel graag meer willen gebruiken, maar covid gooide natuurlijk roet in het eten. Voor de rest vond ik het perfect opgezet. Hoewel het een best experimentele cursus is, vond ik het ook vanuit huis goed te volgen. Over het algemeen denk ik niet dat er iets toegevoegd hoeft te worden aan de opbouw van de cursus. Ik heb er een hoop geleerd en ik heb ervan genoten.
Welke opgedane kennis ben je van plan om zeker weten mee te nemen in je toekomstige werk?
Vooral tijdens het biofabricage-gedeelte van Fabricademy leerde ik hoe belangrijk het is om elk onderdeel van het proces te documenteren terwijl je iets maakt. Hierdoor kon ik gemakkelijk informatie doorgeven over het werk dat ik creëerde. Deze werkwijze zal ik zeker meenemen in mijn toekomstige werk.
De laatste drie maanden van Fabricademy kreeg je de tijd om aan je eigen project te werken. Wat heb jij gemaakt?
Ik heb Boertex gecreëerd, een kledinglijn gemaakt van natuurlijk materiaal. Specifiek waren die natuurlijke materialen voedseloverschotten uit Nederland. Het was artistjok-seizoen tijdens de cursus, dus ben ik begonnen met het maken van textiel van stukken artisjok, gecombineerd met een recept gebaseerd op cellulose. Je kunt het materiaal buigen en lasersnijden, en het is biologisch afbreekbaar.
Tijdens het onderzoeksgedeelte van Fabricademy heb ik biotextiel gemaakt van bonenspruiten en druivenafval, waarbij ik mijn eigen stijl heb toegepast in het ontwerp. Je maakt textiel van biologisch materiaal door de vezels te drogen. Dat is een ouderwetse werkwijze, waarmee je garen kunt maken door de vezels te spinnen.
Bij Fabricademy leerden we ook de basis voor het groeien van mycelium. [Mycelium is het netwerk van alle draden van een schimmel.] Daarna heb ik geprobeerd om cellulose-materiaal te maken met vezels, gebaseerd op het recept van een scheikunde- en kunst-achtig kookboek dat ik heb getweaked tot mijn eigen recept. Een onderdeel van het afronden van het Boertex-project was dat ik een kookboek heb gemaakt met alle recepten voor biomaterialen die ik had bedacht tijdens Fabricademy.
Hoe kwam je op het idee voor Boertex?
Ik heb een grote passie voor voedsel. Mijn grootouders hebben een boerderij in Slowakije, waar ik als kind elke zomer heenging. En mijn moeders’ vriend is chef. De puzzelstukjes vielen op een gegeven moment gewoon op hun plaats: in mijn werk combineer ik mode ontwerpen met koken. Ik ben een modeontwerper in de keuken, die kookt met voedseloverschotten - waarvan er heel veel zijn in Nederland.
Kun je jouw biologisch afbreekbare kleding eigenlijk wassen?
De kleding is nog niet draagbaar, maar het is wel waterafstotend! Als je het te lang in water laat weken, dan zal het vergaan. Voorlopig is Boertex een prototype.
Wat zou je nodig hebben om Boertex draagbaar te maken?
Op dit moment onderzoek ik of het textiel van artisjok op dezelfde manier verwerkt kan worden als de manier waarop stof van hennep gemaakt wordt. Vandaar dat ik deze zomer in Spanje ben: om te onderzoeken welke maaltechnieken toegepast kunnen worden op het materiaal van artisjok. Maar ik zou ook met scheikundigen en andere professionals moeten samenwerken om te zien hoe ik Boertex tot iets draagbaars kan omvormen.
Wat zijn je volgende stappen?
Mijn doel is om verder te werken aan dit project. Uiteindelijk zou ik graag zelf het materiaal willen ontwerpen en fabriceren, zodat het op dezelfde manier gebruikt kan worden als katoen of linnen. Hier in Spanje ben ik aan het onderzoeken of de maaltechniek die voor hennep gebruikt wordt, ook geschikt is voor mijn project. Het zal waarschijnlijk wel een drie- tot vijfjarig project worden. Uiteindelijk zal het Boertex-textiel gebruikt kunnen worden voor van alles: niet alleen voor kleding, maar ook voor bijvoorbeeld meubels en banken.
Het ding is: hoe ‘normaler’ en commerciëler een materiaal eruitziet, hoe sneller mensen het zullen dragen. Het aanschaffen van een kledingstuk van biomateriaal is iets heel anders. De mensen die het kopen, zullen een stuk van uniek materiaal hebben waarvan het uiterlijk en gevoel elk jaar varieert, afhankelijk van het type en de kwaliteit van het voedseloverschot. Dit zal leiden tot unieke stukken die moeilijk nagemaakt zullen kunnen worden.
Meer weten?
- Fabricademy 2021/2022 start in september 2021. Lees meer over de cursus en meld je aan via de wereldwijde Fabricademy-website
- Lees de interviews met Fabricademy-alumnae Sara Alvarez en Paulina Martina
- Ook interessant: het project Remix El Barrio: Food Waste and Biomaterials Design, van het Fab Lab Barcelona-team bij IAAC. Hierin wordt een leerplek voorgesteld waar nieuwe technieken op basis van voedselafval ontwikkeld worden. Het project won dit jaar de STARTS Prize
