Luchtkwaliteit is een van de belangrijkste milieufactoren die invloed hebben op de gezondheid. Gemiddeld leven Nederlanders 9 maanden korter door luchtvervuiling. Tegelijkertijd zijn er veel transities op gang die invloed hebben op de luchtkwaliteit, denk aan de energietransitie, elektrisch rijden en het vergroenen van industrie. Het effect van deze transities op de luchtkwaliteit zijn ook onderdeel van politieke en maatschappelijke gesprekken. In deze gesprekken is er nog veel onduidelijkheid over de blootstelling aan vervuiling en de potentiële gezondheidseffecten daarvan. Dat weerhoudt bedrijven en overheden soms om deze overwegingen mee te nemen in het aanpassen van processen, producten en beleid.
Waag Futurelab werkt in het project ExpACT samen met partners aan het meten en verminderen van blootstelling aan vervuilde lucht. Waag gebruikt hiervoor haar expertise op gebied van de public researchmethode Citizen sensing: bewoners doen zelf onderzoek met behulp van technologie en worden daarin ondersteund door experts. Samen onderzoeken zij de relaties tussen uitstoot van chemische en natuurlijke stoffen in de lucht, de blootstelling aan die uitstoot en de gezondheidsschade daarvan. Zo krijgen we samen meer zicht op het exposoom: alle omgevingsfactoren die samen en in interactie met elkaar, onze gezondheid beïnvloeden. Aan de hand van die data gaan bewoners in gesprek met overheden, onderzoekers en bedrijven.
Nieuw soort metingen
Het onderzoeksteam werkt aan nieuwe meetmethoden om de invloed van verschillende biologische en chemische stoffen in de lucht op je gezondheid in kaart te brengen. Denk bijvoorbeeld aan het meten van houtstook, pesticide, ultrafijnstof, allergenen, of scans die chemische en biologische luchtdeeltjes kunnen analyseren.
ExpACT richt zich op het aanpakken van de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling. Het project is gericht op vier thema’s:
- Industrie – bijvoorbeeld de uitstoot van fijnstof en PFAS.
- Werkplekken – zoals de emissie van organische stoffen en biologische agentia.
- Landbouw – zoals de uitstoot van stikstof en pesticiden.
- Stedelijke omgeving – bijvoorbeeld vervuiling door microplastics en chemische stoffen.
